Haringvlietsluizen door de jaren heen
De Haringvlietdam, met daarin de Haringvlietsluizen, is het 6e bouwwerk van de fameuze Deltawerken. Het bouwwerk sluit het Haringvliet af en houdt enerzijds hoogwater van de Noordzee tegen en voert anderzijds rivierwater af. De bouw van deze indrukwekkende dam duurde maar liefst 14 jaar.
Op 9 september 2023, tijdens Open Monumentendag, stelden we de Haringvlietsluizen open voor publiek. Ontdek hoe de sluis ons land door de jaren heen droog heeft gehouden.
Geautomatiseerd werk voor sluismeester
De sluismeesters controleren dagelijks het functioneren van de Haringvlietsluizen. Ze kijken onder andere naar het momentum van spuien van rivierwater en keren van zeewater, maar ook de hoeveelheden. Het werk van de sluismeesters is door de jaren heen geautomatiseerd.
Vroeger bedienden zij de sluizen met draaiknoppen, vandaag de dag met een druk op het computerscherm. Maar ook de energievoorziening is veranderd. Waar na de bouw de benodigde energie werd opgewekt door dieselaggregaten bediend door machinisten, wordt de stroom nu geleverd via kabels onder de grond. Hier zijn sluismeesters tegenwoordig dus niet meer voor nodig.
Bijzondere bouw
De waterkering in het Haringvliet is gebouwd tussen 1956 en 1970 en verbindt Goeree-Overflakkee met Voorne-Putten. Het dichten van het 4,5 km lange gat tussen Goeree-Overflakkee en Voorne-Putten was een complexe operatie die 14 jaar duurde.
De bouw van deze dam was geen geringe taak en strekte zich uit over een periode van 14 jaar, van 1956 tot 1970. Om ervoor te zorgen dat de dam stevig op zijn plaats stond, werden maar liefst 21.800 heipalen de grond in geslagen, een grootse prestatie op zich.
Grote blokken beton
Maar dat was niet het enige. De Haringvlietdam vereiste nog meer bijzondere bouwtechnieken. Er moesten zo'n 93.000 grote betonnen blokken gestort worden tussen de betonnen constructie van de Haringvlietsluizen en Voorne-Putten. Het leggen van deze zware blokken in het water bleek een uitdaging.
Er werd een ingenieuze oplossing bedacht - een metershoge kabelbaan met gondels die de grote blokken beton naar hun juiste plek manoeuvreerden. Met precisie werden de blokken een voor een in het water gelaten. Langzaam maar zeker begon de Haringvlietdam vorm te krijgen.
Op een kier
Met de voltooiing van de Haringvlietdam veranderde niet alleen het landschap, maar ook de leefomgeving voor verschillende diersoorten. De dam sloot de Noordzee af van het Haringvliet, waardoor het water in dit gebied zoet werd en een gedempt getij kende.
Dit had gevolgen voor de migratie van vissen, zoals zalm en steur, die hun weg moesten vinden naar hun paaigebieden in hoger gelegen wateren. Om deze vissen te helpen, werden tijdens de bouw vispassages in de pijlers van de Haringvlietdam geïnstalleerd, waardoor ze de sluizen konden passeren en hun reis konden voortzetten.
5 september 2018 was er een bijzonder moment voor de Haringvlietdam. De sluizen gingen namelijk op een kier, speciaal om vismigratie te bevorderen. Door deze opening ontstond er een natuurlijke overgang tussen zoet en zout water.
De Haringvlietdam werd zo niet alleen een bouwkundig meesterwerk, maar ook een belangrijke schakel in het behoud van de natuurlijke ecosystemen.