Vuurtoren Urk
Urk was vroeger een belangrijke plek voor de scheepvaart op de Zuiderzee. Daarom was een manier om schepen de weg te wijzen, zoals een vuurtoren, onmisbaar. De huidige vuurtoren op Urk is gebouwd in de negentiende eeuw.
Overdag gebruikten schippers de kerktoren van Urk als baken. Daarnaast was er een zogeheten ‘kaap’, een grote houten stellage waarvan de vorm op zeekaarten stond getekend.
de vuurtoren van Urk diende als baken voor schippers
Vanaf 1617 brandde er een vuur om schepen de weg te wijzen. Het waarschuwde bovendien voor een opdiepte voor de kust: ‘De Vormt’. Dit vuur bleef het hele jaar branden, iets waar de schippers en kooplieden zelf voor betaalden. Omdat de grond onder de vuurbaak langzaam maar zeker afbrokkelde, werd de vuurbaak 2 keer landinwaarts geplaatst.
Het gebruik van vuur aan de kust gaat in ons land terug tot 1280. Het werd steeds belangrijker toen de handel in de 18e eeuw toenam. Dit betekende namelijk ook een toename van de scheepvaart.
Draailicht
In 1837 werd landinwaarts een vierkante, houten vuurbaak met een lantaarn gebouwd. Dit was de voorloper van de huidige witte vuurtoren, die op dezelfde plek in 1844 in gebruik werd genomen. Bijzonder is dat de vuurtoren een draailicht heeft. De lamp staat hierbij stil en de lens draait eromheen.
Vuurtoren als wapen
De vuurtoren heeft schepen de weg gewezen, maar ook het bos ingestuurd. Zo doofde de vuurtorenwachter van Urk op 6 januari 1945 de noodverlichting om een schip met oorlogsbuit op weg naar Duitsland te laten stranden. Het schip strandde op De Vormt met een flinke lading: 226 monumentale kerkklokken. Na de Tweede Wereldoorlog gingen alle klokken terug naar hun rechtmatige eigenaren.
Feiten en cijfers
- In gebruik sinds: 1844
- Hoogte: 18,5 m
- Aantal traptreden: 65
- Aantal verdiepingen: 4
- Zichtbaarheid licht: vanaf 33 km