SBIR circulair viaduct: ‘Er is een trein gaan rijden’
Het aanleggen, vervangen en renoveren van viaducten en bruggen moet circulair worden. Met een SBIR-uitvraag daagt Rijkswaterstaat marktpartijen uit met oplossingen te komen. Uit 32 voorstellen zijn 3 partijen uitgekozen die nu een prototype gaan bouwen. ‘De hele keten moet klaargestoomd worden, er is een trein gaan rijden.’
Viaducten die nu gebouwd worden, worden ontworpen voor 100 jaar. Maar vaak moeten ze al jaren eerder worden gesloopt, omdat ze niet meer voldoen. Bijvoorbeeld omdat de belastbaarheid onvoldoende is voor het toegenomen verkeer. Nieuwe viaducten worden vervolgens gebouwd met nieuwe materialen. Dat is nu nog een gangbare en betaalbare manier van bouwen.
Dit kan en móet anders. Zo werd in 2019 bij de Reevesluis bij Kampen het eerste betonnen circulaire viaduct gebouwd. Een experiment. Doel was niet om een marktklaar product te ontwikkelen, maar om ervan te leren. Rijkswaterstaat startte de Open Leeromgeving circulair bouwen. 60 deelnemers uit de hele keten wisselen hier hun kennis en ervaringen uit en leverden zo de input voor de Strategic Business Innovation Research (SBIR) Circulaire Viaducten. Hiermee daagde Rijkswaterstaat marktpartijen uit met oplossingen te komen voor de doorontwikkeling van een circulair viaduct.
Het blijft niet bij dromen
De SBIR-uitvraag leverde 32 heel diverse voorstellen op. Een onafhankelijke commissie selecteerde 10 partijen voor een haalbaarheidsonderzoek. Met de resultaten daarvan koos de commissie uiteindelijk 3 partijen die nu een prototype kunnen gaan bouwen.
Daarbij is vooral gekeken welke oplossingen nú het beste helpen om het doel van dit traject te halen. Het gaat om de oplossingen van Closing the Loop, Combinatie Liggers 2.0 en Consortium ViCi. Bij de voorstellen die het niet haalden, zitten overigens ook waardevolle oplossingen. Binnen het transitiepad kunstwerken van de strategie Klimaatneutraal en Circulair wordt het potentieel daarvan nog onderzocht.
Gelijkwaardige partners
In een reguliere projectomgeving is altijd prijsdruk en moeten risico’s zo veel mogelijk beheersbaar zijn. Veel innovaties sneuvelen dan in de ideeënfase. Dit SBIR-traject werkt anders. Het project is niet dichtgetimmerd met randvoorwaarden. Onzekerheden worden geaccepteerd. En Rijkswaterstaat gedraagt zich niet als de traditionele opdrachtgever.
‘We zitten er gelijkwaardig in’, vertelt programmamanager Wietse de Jong. ‘We zijn partners, op elk moment, op alle terreinen. Zo doen mensen uit het projectteam van Rijkswaterstaat mee in de teams van de 3 geselecteerde partijen. We doen het echt samen en dat zag je ook bij de startbijeenkomst op 27 mei 2021. Dat was geen lintjesknipbijeenkomst met directeuren, maar een bijeenkomst met de mensen die het gaan doen.’
Iedereen moet mee
Ook in de infrasector kom je bij alle bedrijven en organisaties innovators en early adopters tegen. Overal zijn mensen die nog even de kat uit de boom kijken voordat ze zich met hart en ziel aan nieuwe concepten overgeven. Maar voor een geslaagde transitie moet iedereen mee. ‘Onze droom komt uit als de gehele keten in 2030 is meegegaan in de transitie’, aldus ‘bedoelingenmanager’ Bram van den Heuvel. Hij zorgt ervoor dat het SBIR-projectteam zich blijft focussen op de bedoeling: de transitie naar circulair bouwen in 2030. ‘We hebben er niets aan als straks 3 partijen een leuk circulair viaduct aanbieden, maar de rest op oude voet verder gaat.’
‘Niet alleen Rijkswaterstaat moet aan de slag, de hele keten moet klaargestoomd worden om circulair te werken. Deze SBIR is een eerste, belangrijke stap. Er is een trein gaan rijden. Het is een heel complex traject en zeker ook innovators moeten daar niet te makkelijk over denken. Soms kunnen we versnellen, soms moeten we vertragen, maar we zijn begonnen. De trein rijdt, maar stopt vaak genoeg om nog in te stappen en mee te doen!’
Een uitgebreide versie van dit artikel lees je in het nieuwste magazine Rijkswaterstaat Zakelijk & Innovatie.