Vispassage Doesburg

Een paling, rivierprik, serpeling: ze kwamen al een eeuw niet of nauwelijks meer voor in de Oude IJssel. Vispassage Doesburg bracht daar verandering in. Sinds september 2019 legt deze grootste vispassage van Nederland de waterweg naar de Oude IJssel open voor allerlei soorten vissen.

de vispassage in Doesburg is met 54 traptreden de grootste van Nederland

Doesburg, een echte Hanzestad sinds 1200. De sluis en stuw in de pittoreske stad verbindt de Gelderse IJssel met de Oude IJssel. Een unieke situatie, want nergens in Nederland kruisen 2 rivieren elkaar met een gemiddeld hoogteverschil van 5 m. De stuw houdt het water van de Oude IJssel op peil en de sluis bedient de scheepvaart.

Noodzakelijk voor de mens, maar voor de vissen vormde de sluis en stuw een belemmering. Met de komst van de vispassage kunnen vissen zonder obstakels vanaf de Gelderse IJssel het hele stroomgebied van de Oude IJssel tot in Duitsland bereiken om daar nieuwe paaigebieden te vinden en zich voort te planten.

Hoe werkt de vispassage?

De vispassage in Doesburg bestaat uit een metalen bak met daarin schotten. In elk schot zit een opening waardoor een aantal oplopende kamers ontstaan, 54 om precies te zijn, steeds een beetje hoger. Het water stroomt door deze metalen bak met een constante snelheid om de vissen te lokken. Een zoetwatervis zwemt namelijk het liefste tegen de stroom in.

De grootte van de kamers is afgestemd zodat de grootste vissoort die voorkomt, de winde, de passage kan gebruiken. Maar ook zodat kleinere vissen tussentijds uit kunnen rusten in een van de kamers. 

Als de vissen het hoogteverschil van 5 m stroomopwaarts hebben getrotseerd, ligt de Oude IJssel voor hen open. Andersom zwemmen de vissen met de trap naar beneden de Gelderse IJssel in.

Als de vissen het hoogteverschil van 5 m stroomopwaarts hebben getrotseerd, ligt de Oude IJssel voor hen open

Veelbelovende resultaten

Begin maart 2020 begon het Waterschap Rijn en IJssel een onderzoek hoeveel en welke soorten vissen gebruik maken van de vispassage. Door middel van een fuik werden vissen geteld en gemeten. Blankvoorns, brasems en windes kwamen voorbij. 

Maar vooral de aanwezigheid van de rivierprik was bijzonder te noemen. Deze trekvis kwam al een eeuw niet meer voor in de Oude IJssel. De vispassage werkt en draagt dus bij aan een goede visstand in alle wateren.

Feiten en cijfers

  • hoogteverschil van 5 m;
  • 54 traptreden;
  • grootste vispassage van Nederland;
  • initiatief van: Waterschap Rijn en IJssel, Rijkswaterstaat, gemeente Doesburg, provincie Gelderland en Watersportvereniging Oude IJssel.