Uitleg in beeld over de renovatie van de Heinenoordtunnel

De Heinenoordtunnel is toe aan een opknapbeurt van onder meer de technische systemen. We laten graag met beelden zien wat er allemaal gaat gebeuren.

Renovatie echt gestart!

Na 5 jaar van voorbereiding door Rijkswaterstaat is de renovatie van de Heinenoordtunnel in 2023 gestart. Aannemerscombinatie Savera III is sinds 2 jaar aan boord en is in de tunnel aan de slag met de uitvoering. Een complexe opgave want er moet veel gedaan worden en we willen de tunnel zo veel mogelijk open houden om de hinder voor het woon-werkverkeer te beperken.

De eerste weekendafsluiting was van 3 tot en met 6 februari 2023. In deze video is te zien wat de renovatie inhoudt en wat er als eerste moet gebeuren, wat weggebruikers kunnen verwachten aan hinder en wat wij doen en de weggebruikers zelf kunnen doen om de hinder te beperken.

Het is zover, na vijf jaar voorbereiding is de renovatie van de Heinenoordtunnel gestart, geheel volgens planning. Daarvoor is het nodig dat de tunnel regelmatig wordt afgesloten, soms in één rijrichting en soms in beide rijrichtingen. Uiteraard zorgen we ervoor dat openbaarvervoerbussen en nood- en hulpdiensten kunnen doorrijden. (Aldus Fiona, die met Irene Schnieders bij de tunnel staat.) Irene, waarom moet de tunnel juist nu worden gerenoveerd? IRENE SCHNIEDERS: De tunnel is al uit 1969, dus een oud beestje, en is technisch einde levensduur. Dus als we het nu doen, dan voorkomen we ook dat hij dicht moet als we het niet weten, als we het niet gepland hebben. FIONA: Wat gaan jullie allemaal doen? IRENE: We gaan van alles doen. De installaties worden sowieso vervangen, dat zijn camera's, dat zijn de ventilatoren. We gaan ook lichtroosters hier aan het begin van de tunnel aanpakken. Ik heb iets gehoord over een middentunnelkanaal? Een middentunnelkanaal gaan we ook bouwen. De tunnel bestaat uit twee buizen, voor het verkeer voor beide richtingen. Als je nu vlucht, vlucht je veilig achter een 'barrier', maar we gaan een afgesloten kanaal bouwen, zodat je daar kan vluchten, maar zodat wij ook straks alvast kunnen beginnen met de opbouw van alle installaties, 150 kilometer aan kabels moet er verwerkt worden, en dan kan het verkeer ondertussen gewoon door. Zo'n middentunnelkanaal is standaard in alle tunnels tegenwoordig, hè? Ja, tegenwoordig wel, maar dat was in 1969 nog niet. Dat kan ik me voorstellen. Fijn dat hij er komt. (Even later staat Fiona bij Geert Quicken.) Geert, jij bent van de aannemer Savera. Nu is de renovatie echt begonnen, wat zijn jullie aan het doen? GEERT QUICKEN: We zijn al meer dan twee jaar bezig met voorbereiden. We zijn met het ontwerp bezig, met plannen maken en vooral ook onderzoeken doen. Dit weekend zijn we gestart met de zinkvoegen. Dat zijn voegen die tussen twee tunnelelementen in zitten. Daar zit asbest in, dat moet deskundig verwijderd worden, want dat is een gevaarlijke stof, zoals we allemaal weten. Vervolgens worden die gestraald en geconserveerd. FIONA: En hoeveel voegen zijn er? Er zijn zes zinkvoegen. (Beeldtekst: 6 zinkvoegen per tunnelbuis - 12 in totaal.) We kunnen twee voegen in een weekend doen, dus dat kost sowieso al een aantal weekenden. Dan ben je nog wel even bezig. -Ja. Dat is een klein deel van alle werkzaamheden die we uitvoeren. (Fiona loopt met Irene en Geert door een verlaten tunnelbuis.) LEVENDIGE MUZIEK FIONA: Geert, waar kijken we nu naar? GEERT: Naar een deel van een zinkvoeg. Die zit voornamelijk hier achter die platen en die zinkvoeg, zoals ik net vertelde, zorgt voor de afdichting tussen twee tunnelmoten, dat er geen water in de tunnel komt. FIONA: Dat die wel droog blijft. GEERT: Ja, absoluut. Dat is wel handig. (Verderop in de tunnelbuis staat een tent.) FIONA: Dit is dus zo'n tent om een zinkvoeg heen? GEERT: Ja, dat is een containment, die zijn ze nu op aan het bouwen en ze zijn die nu langzaam op onderdruk aan het brengen, zodat er ook vooral niks naar buiten kan van asbest. Als dat helemaal klaar is en beproefd is, dan gaan ze het asbest uit de zinkvoegen verwijderen. FIONA: En dan moet de tent ook weer helemaal worden afgebouwd. Ja, die tent moet helemaal weg, want maandagochtend om vijf uur moet het verkeer weer door deze tunnel. Jeetje, wat een timmerwerk elk weekend om het helemaal op- en af te bouwen, zeg. Ja, absoluut. (Samen met Irene staat Fiona even later weer buiten. Ze hebben allebei een witte helm op.) DRUKKE MUZIEK FIONA: Irene, we staan hier nu bij de Tweede Heinenoordtunnel. Ik had het er al met Geert over, die is aangepast. Waarom is dat? Deze is aangepast, zodat er bussen doorheen kunnen rijden. Op het moment dat er een buisafsluiting is, dus dat wil zeggen dat er één richting dicht is van de Heinenoordtunnel zelf, dan gaan hier bussen doorheen. Op het moment dat de Heinenoord helemaal dicht is, een tunnelafsluiting, beide kanten op, dan gaan hier pendeldiensten doorheen. Dat is in de meivakantie en in de zomervakantie. FIONA: En wat wordt er voor de fietsers gedaan? Om het fietsen extra te stimuleren, zijn er gratis overstekingen met pontjes in de regio tijdens hun reguliere diensten en hebben we spaaracties en probeeracties. FIONA: En hoe is het nou voor de mensen die niet met de fiets of met de bus naar hun werk kunnen bijvoorbeeld? Ja, weet je, die hebben gewoon last van hinder. Dus het is goed om te kijken: kan ik door de tunnel heen? Kan ik beide kanten op? Alternatieve routes zijn er natuurlijk sowieso. We maken de Kiltunnel tolvrij, dus daar kan je gebruik van maken. Heel veel maatregelen dus om de hinder zo veel mogelijk te kunnen beperken. Wil je nog iets meegeven? Ja, het zal even wennen zijn natuurlijk, je moet nu continu kijken: kan ik de ene kant op, kan ik de andere kant op? Of is in de vakanties de tunnel helemaal dicht? Dus kijk goed waar je heen kunt en wees goed voorbereid. Nou, precies. Mooie afsluiter: wees goed voorbereid. Een helder advies van Irene. Wil je nou meer weten over de renovatie, wanneer de afsluitingen precies zijn, welke maatregelen er worden getroffen en wat je zelf kunt doen om de files te vermijden, kijk dan op: rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtunnel. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Renovatie Heinenoordtunnel: rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtunnel of bel met 0800-8002. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2023.) DE DRUKKE MUZIEK SPEELT VERDER TOT HET EIND VAN DE VIDEO

Animatie Renovatie Heinenoordtunnel, wat gaan we doen en wanneer?

In deze animatie leggen we uit waarom we de tunnel moeten renoveren, wat we gaan doen en wat dat betekent voor de weggebruikers. 

(Een animatie.) VOICE-OVER: In heel Zuid-Holland worden de komende jaren meerdere bruggen, sluizen en tunnels gerenoveerd. De Heinenoordtunnel in de A29 stamt uit 1969 en is als eerste tunnel aan de beurt. Dagelijks rijden er zo'n 110.000 voertuigen door de tunnel. Belangrijk dus dat deze ook in de toekomst beschikbaar blijft en veilig is. Om daarvoor te zorgen renoveren we de tunnel in 2023 en 2024. Tijdens de renovatie vervangen we de tunneltechnische installaties en systemen voor bediening, besturing en bewaking van de tunnel. We ontwikkelen hiervoor een standaardsysteem. Dit systeem kunnen we ook toepassen bij toekomstige tunnelrenovaties. Hierdoor wordt beheer en onderhoud eenvoudiger en efficiënter. De tunnel krijgt een middentunnelkanaal. Hierin komen een vluchtgang en onder andere de kabels van de tunnelinstallaties. Deze aanpassingen hebben veel voordelen: afsluitingen duren korter en de hinder wordt daardoor minder. Ook de constructie renoveren we. We repareren of vervangen onder andere delen van het beton en de hittewerende bekleding. We passen de lichtroosters aan, conserveren de zinkvoegen en vernieuwen ook het asfalt. De opvallende gele dienstgebouwen krijgen een nieuwe gevel, die beter in de omgeving past. In de meivakantie van 2023 en in de zomervakanties van 2023 en 2024 is de tunnel voor een langere periode in beide richtingen afgesloten. Daarnaast is de tunnel, verspreid over 2023 en 2024, ruim dertig weekenden en circa veertig nachten afgesloten, meestal in één rijrichting. Fietsers en voetgangers kunnen gewoon gebruik blijven maken van de Tweede Heinenoordtunnel. En nood- en hulpdiensten kunnen er bij spoedgevallen ook door. Als de tunnel afgesloten is, wordt het verkeer omgeleid. En we treffen maatregelen om de hinder zo veel mogelijk te beperken. Bijvoorbeeld maatregelen die de capaciteit en doorstroming op omleidingsroutes verbeteren. We zetten speciale lijnbussen in, die door de Tweede Heinenoordtunnel gaan en we zorgen voor extra fietsponten. Ook gaan we met bedrijven in de regio in gesprek over wat zij kunnen doen. In de Hoeksche Waard doen we dit samen met de gemeente, provincie en het waterschap. Weggebruikers kunnen ook de hinder beperken. Bijvoorbeeld door niet te reizen als het niet hoeft of de bus of fiets te pakken als het kan. Na de renovatie is de Heinenoordtunnel weer helemaal klaar voor de toekomst. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtunnel. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2022.) RUSTIGE MUZIEK DIE STOPT

De Heinenoordtunnel renoveren, wat komt daar bij kijken?

Rijkswaterstaatreporter Fiona legt uit wat er allemaal moet gebeuren voordat de renovatie van de Heinenoordtunnel kan starten.

(Rijkswaterstaatreporter Fiona loopt voor het gebouw van Rijkswaterstaat over een steiger bij een vijver. Ze zegt:) LEVENDIGE MUZIEK FIONA: Rijkswaterstaat zorgt voor veilige, beschikbare (Beeldtekst: Fiona, Rijkswaterstaatreporter) en betrouwbaar functionerende tunnels. Tunnels worden steeds complexer. Van grote camerasystemen tot een heel netwerk aan sensoren. Dat maakt tunnels veiliger. Maar alle installaties en systemen hebben onderhoud nodig en uiteindelijk moeten ze vervangen worden. (Fiona zit in de auto.) Veel van onze tunnels zijn in de jaren 50 en 60 gebouwd. Door veroudering, veranderde wettelijke veiligheidseisen en toename van verkeer zijn sommige onderdelen bijna aan vervanging toe. Daarom gaan we de komende jaren veel tunnels renoveren. In deze video behandelen we de stappen die nodig zijn voor het renoveren van een tunnel. Je leert waarom we tunnels meerdere keren afsluiten, waarom het een lang proces is en waarom we bepaalde beslissingen nemen. (Fiona loopt een roltrap op en staat vervolgens bij de Benelux-tunnel.) We inspecteren en onderhouden de tunnels van Rijkswaterstaat continu. Dat doen we volgens een vaste planning. We maken onderscheid tussen twee vormen van onderhoud. (Beeldtekst: Regulier onderhoud: schoonmaken, kleine reparaties. Groot onderhoud: Onderdelen vervangen, installaties vervangen) Regulier en groot onderhoud. Bij regulier onderhoud maken we de tunnels schoon en doen we kleine reparaties. Bij groot onderhoud vervangen we onderdelen en installaties. (Fiona loopt met een andere vrouw over een industrieel terrein.) Margreet, hoelang van tevoren plannen jullie zo'n tunnelrenovatie in? Een hele tijd van tevoren gaan we de tunnelrenovatie inplannen. (Beeldtekst: Margreet Bakker, omgevingsmanager verkenning en planuitwerking) Eerst moet gekeken wat er gedaan moet worden. Dan moeten we afspraken maken met diverse partijen, of we de tunnel kunnen renoveren. Er moet ook onderzocht worden wat er gedaan moet worden. Dus dat is een heel lang proces. Hoe garanderen jullie dan de veiligheid? De tunnel is te allen tijde veilig. Er wordt ook nu gewoon onderhoud gepleegd, onderdelen worden vervangen. Er is een Tunnelwet en we hebben een Landelijke Tunnelstandaard. (Beeldtekst: De veiligheidseisen waaraan tunnels moeten voldoen zijn vastgelegd in de Landelijke Tunnelstandaard van Rijkswaterstaat en in de Tunnelwet.) Daar willen we aan blijven voldoen. Waar we naar kijken is, om de tunnel weer beter te maken, meer nieuwe techniek erin, zodat we nog beter de tunnel beschikbaar kunnen houden en veilig kunnen houden. Met renoveren kijk je natuurlijk ook naar de toekomst. We kijken zeker ook naar de toekomst. Het verkeer komt sneller op dan we hadden voorspeld. We kijken hoe je de tunnels beter kunt onderhouden en daarmee ook minder afsluitingen nodig hebt voor het onderhoud. Dat we minder vaak terug moeten komen. Dat doen we door uniformer te werken, maar ook uniformere systemen. Dan ben je in de toekomst beter bestand tegen het verkeer, tegen de doorstroom van het verkeer. Je kan makkelijker onderdelen, als het goed is, uitwisselen. Het begint met allemaal met onderzoek. Als je een goede realisatiefase wil hebben met zo min mogelijk tegenslagen, is het heel belangrijk dat je vooraf goed onderzoek doet. (Aldus Margreet Bakker. Verkeer rijdt over de snelweg de Benelux-tunnel in.) FIONA: Zo'n onderzoek begint met het landelijk inventariseren van welke tunnels, bruggen of wegen aan renovatie of vervanging toe zijn. Hieruit vallen een aantal beslissingen. Wat krijgt voorrang en waarom? We maken hierbij een ideale volgorde en bij deze volgorde houden we rekening met bereikbaarheid, veiligheid en uitvoerbaarheid. (Beeldtekst: bereikbaarheid, veiligheid, uitvoerbaarheid) In deze fase bepalen we dus bij welke tunnel we wat wanneer aanpakken. Dit plan leggen we voor aan alle partijen. (Fiona kijkt over een betonnen muur uit over een brede rivier.) Hierna is het tijd om de tunnels uitgebreider te onderzoeken. Welke installaties en systemen van de tunnel moeten worden vervangen? (Beeldtekst: Wat gaan we vervangen? Wat gaan we renoveren?) Wat moet er gebeuren met de constructie? Opnieuw met de begrippen bereikbaarheid, veiligheid en uitvoerbaarheid. (Beeldtekst: bereikbaarheid, veiligheid, uitvoerbaarheid) (Verkeer rijdt over een snelweg een tunnel in.) Stephan, jij doet onderzoek voor tunnelrenovatie. Daarvoor moet je in de tunnel zijn. Hoe zorg je ervoor dat het verkeer zo min mogelijk hinder ondervindt? (Beeldtekst: Stephan van der Horst, projectleider civiel renovaties) Om geen hinder te veroorzaken of extra hinder te veroorzaken maken we zoveel mogelijk gebruik van de afsluitingen die er al zijn. Voor onderhoud gaat de tunnel ook af en toe dicht. 's Nachts of soms in het weekend. Van die afsluitingen maken wij gebruik om onderzoek te doen voor de renovatie. Slim. En dan? STEPHAN: Dan brengen we in kaart wat er moet gebeuren bij de renovatie. Hoe staat de tunnel ervoor? Wat moeten we aanpassen? Dat leggen we naast de normen en richtlijnen, vergunningen en dergelijke en de eisen die ten aanzien van veiligheid en milieu betrokken zijn, die leggen we ernaast, om te kijken aan welke eisen we kunnen voldoen. Kunnen we de tunnel aanpassen? Om zo ook richting vergunningsverlener te laten zien wat we allemaal gaan doen, dat het allemaal aan de eisen voldoet en aan de wetten die er voor de tunnel zijn. Om straks bij de renovatie geen verrassingen meer te hebben. (Aldus Stephan van der Horst, projectleider civiel renovaties. Fiona loopt het gebouw van Rijkswaterstaat binnen via een draaideur en houdt haar pasje bij een geautomatiseerd poortje. Ze loopt een hoge witte trap op.) FIONA: In iedere fase van de inventarisatie tot aan de oplevering zijn heel veel partijen betrokken: wegbeheerders, gemeentes, provincies. (Beeldtekst: Betrokken partijen: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, provincies, gemeenten, veiligheidsregio'is, bedrijven uit de buurt, omwonenden etc.) Zij worden ook altijd meegenomen bij belangrijke beslismomenten in het proces. Maar Monique, dat lijkt me best een heel werk. Dat is ook veel werk, maar wel belangrijk. Al die partijen hebben belang bij wat we doen. (Beeldtekst: Monique Goossen, adviseur tunnelbeheer) Op het moment dat wij dat project starten om de renovatie uit te werken willen al die partijen direct weten: Wat ga je doen en hoe ga je dat doen? Terwijl wij op dat moment nog moeten beginnen met heel veel analyses, inventarisaties en onderzoeken. Als dat vrij veel tijd in beslag neemt, kunnen allerlei dingen weer veranderen. Dat zijn dingen die je moet afstemmen met mensen die er belang bij hebben. Die moeten ook weten waar ze aan toe zijn. Maar er zijn natuurlijk ook partijen met allemaal verschillende belangen. Partijen hebben belangen, maar wij hebben ook een belang. We hebben een budget. Wat we steeds doen in het hele proces is al die belangen zo goed mogelijk in balans brengen met wat we in de tunnel willen doen. Zoveel mogelijk. En het budget dat we beschikbaar hebben. Daar proberen we een optimum tussen te vinden. (Aldus Monique Goossen.) Nu we weten wat er moet gebeuren, bepalen we hoe we dit gaan doen. (Beeldtekst: Wanneer? Hoelang? Omleidingen? Gevolgen bereikbaarheid? Hoe hinder beperken?) Wanneer en hoelang sluiten we een tunnel af? Wat worden de omleidingen? Wat zijn de gevolgen voor de bereikbaarheid van omwonenden en bedrijven? En hoe beperken we de hinder zoveel mogelijk? Hierop baseren we een aantal scenario's. (Beeldtekst: Scenario 1, scenario 2, scenario 3, scenario 4, scenario 5. Scenario 2 wordt omcirkeld.) Deze worden met alle partijen besproken waarna er een voorkeursscenario uit rolt. (Beeldtekst: scenario 2: Maatregel 1, maatregel 2, maatregel 3, maatregel 4) Samen maken we afspraken over een pakket met maatregelen zodat we de hinder nog verder kunnen beperken. Als dit helemaal staat, mogen geïnteresseerde partijen een voorstel indienen voor de uitvoering. Dit noemen we een aanbesteding. Waarom is het zo belangrijk dat zo'n uitvraag via een aanbesteding loopt? Een aanbestedings is een procedure die door Europese richtlijnen wordt opgelegd. (Beeldtekst: Harry de Haan, adviseur tunnelrenovaties) Dat geeft iedereen een gelijke kans, alle partijen die geïnteresseerd en kundig zijn om een aanbieding te maken. Dat vergt best wel een lange procedure die echt maanden kan duren, tot acht tot negen maanden, om uiteindelijk iedereen de kans te geven om een goed doortimmerd plan en goede prijs neer te leggen. Dan is de beste partij gekozen. Wat gebeurt er dan? Dan gaan we met een aannemer aan de slag. Dan wordt eerst het ontwerp uitgewerkt om zoveel mogelijk slim te plannen en slim te bouwen. Uiteindelijk kunnen we dan aan de slag. Kijk, tijd om de handen uit de mouwen te steken. (Dat was Harry de Haan. Verkeer komt uit een snelwegtunnel. Auto's flitsen langs. Fiona loopt in de berm.) Het renoveren van een tunnel is dus een heel proces. Momenteel bereiden we de renovatie van de Heinenoordtunnel in de A29 voor. (Beeldtekst: Renovatie Heinenoordtunnel: 2015 - plan- en verkenningsfase, 2017 en 2018 - verdiepende onderzoeken) Hiervoor zijn we in 2015 gestart met de plan- en verkenningsfase. In 2017 en 2018 deden we verdiepende onderzoeken. Daarna maakten we het volgende voorkeursscenario. (Beeldtekst: Renovatie Heinenoordtunnel: Voorkeursscenario: 2023 en 2024 - uitvoering in fasen en verkeersluwe perioden. Tunnel in weekenden, nachten en in de zomer afgesloten.) Een uitvoering in fasen en verkeersluwe perioden in 2023 en 2024. In 2022 beginnen de voorbereidende werkzaamheden. (2022 - start voorbereidende werkzaamheden 2023 - start renovatie 2024 - werkzaamheden gereed) Zowel bij de tunnel zelf als voor de maatregelen om hinder te beperken. In 2023 start de renovatie dan echt en in 2024 zijn we klaar en kan de Heinenoordtunnel weer tientallen jaren mee. (Tekst in beeld: Meer informatie? Renovatie Heinenoordtunnel: rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtu nnel of bel met 0800-8002. Renovaties Zuid-Holland: rijkswaterstaat.nl/samenwerkenaanberei kbaarzuidholland. Een productie van Rijkswaterstaat 2021.) LEVENDIGE MUZIEK

Zo ziet de tunnel er straks uit - voorlopig ontwerp

We hebben een impressie gemaakt van het ontwerp van de tunnel. Aan deze impressie kunnen geen rechten worden ontleend.

RUSTIGE MUZIEK (Een animatie van verkeer dat een tunnel in- en uitrijdt. Beeldtitel: Renovatie Heinenoordtunnel. Dit bevat een voorlopig ontwerp. Hier kunnen geen rechten aan worden ontleend.) VOICE-OVER: De Heinenoordtunnel wordt in 2023 en 2024 gerenoveerd. Voornamelijk in weekenden en zomervakanties. De tunnel krijgt nieuw asfalt, nieuwe lichtroosters en nieuwe ledverlichting. Witte wanden maken de tunnel lichter waardoor het energieverbruik omlaaggaat. Er komt ook een middentunnelkanaal. Hierin werken we aan nieuwe systemen. De oude systemen blijven werken totdat de nieuwe opgebouwd en getest zijn. Zo hoeft de tunnel niet langdurig dicht en beperken we de hinder aanzienlijk. Na de renovatie is dit kanaal de vluchtgang. Bijna elke tunnel heeft andere installaties en systemen om de tunnel te bedienen, te besturen en te bewaken. Bij deze renovatie wordt voor het eerst een generiek en herbruikbaar systeem hiervoor ontwikkeld en toegepast. De bestaande dienstgebouwen renoveren we en ze krijgen een nieuwe gevel die beter in de omgeving past. Het fietspad wordt breder. Met zonnepanelen wekken we per dag de energie op die nodig is om de installaties en systemen van de tunnel te laten werken. Heel duurzaam dus. Door de renovatie van de Heinenoordtunnel kunnen we de veiligheid en bereikbaarheid ook in de toekomst garanderen. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtunnel. Een productie van Rijkswaterstaat in samenwerking met Syb van Breda & Co, Architects. Copyright 2021.) DE RUSTIGE MUZIEK EBT WEG

Infographic renovatie Heinenoordtunnel

Bekijk hier de infographic van de renovatie Heinenoordtunnel.