A29: renovatie Heinenoordtunnel

(Een animatie.) VOICE-OVER: In heel Zuid-Holland worden de komende jaren meerdere bruggen, sluizen en tunnels gerenoveerd. De Heinenoordtunnel in de A29 stamt uit 1969 en is als eerste tunnel aan de beurt. Dagelijks rijden er zo'n 110.000 voertuigen door de tunnel. Belangrijk dus dat deze ook in de toekomst beschikbaar blijft en veilig is. Om daarvoor te zorgen renoveren we de tunnel in 2023 en 2024. Tijdens de renovatie vervangen we de tunneltechnische installaties en systemen voor bediening, besturing en bewaking van de tunnel. We ontwikkelen hiervoor een standaardsysteem. Dit systeem kunnen we ook toepassen bij toekomstige tunnelrenovaties. Hierdoor wordt beheer en onderhoud eenvoudiger en efficiënter. De tunnel krijgt een middentunnelkanaal. Hierin komen een vluchtgang en onder andere de kabels van de tunnelinstallaties. Deze aanpassingen hebben veel voordelen: afsluitingen duren korter en de hinder wordt daardoor minder. Ook de constructie renoveren we. We repareren of vervangen onder andere delen van het beton en de hittewerende bekleding. We passen de lichtroosters aan, conserveren de zinkvoegen en vernieuwen ook het asfalt. De opvallende gele dienstgebouwen krijgen een nieuwe gevel, die beter in de omgeving past. In de meivakantie van 2023 en in de zomervakanties van 2023 en 2024 is de tunnel voor een langere periode in beide richtingen afgesloten. Daarnaast is de tunnel, verspreid over 2023 en 2024, ruim dertig weekenden en circa veertig nachten afgesloten, meestal in één rijrichting. Fietsers en voetgangers kunnen gewoon gebruik blijven maken van de Tweede Heinenoordtunnel. En nood- en hulpdiensten kunnen er bij spoedgevallen ook door. Als de tunnel afgesloten is, wordt het verkeer omgeleid. En we treffen maatregelen om de hinder zo veel mogelijk te beperken. Bijvoorbeeld maatregelen die de capaciteit en doorstroming op omleidingsroutes verbeteren. We zetten speciale lijnbussen in, die door de Tweede Heinenoordtunnel gaan en we zorgen voor extra fietsponten. Ook gaan we met bedrijven in de regio in gesprek over wat zij kunnen doen. In de Hoeksche Waard doen we dit samen met de gemeente, provincie en het waterschap. Weggebruikers kunnen ook de hinder beperken. Bijvoorbeeld door niet te reizen als het niet hoeft of de bus of fiets te pakken als het kan. Na de renovatie is de Heinenoordtunnel weer helemaal klaar voor de toekomst. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtunnel. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2022.) RUSTIGE MUZIEK DIE STOPT

(Rijkswaterstaatreporter Fiona loopt voor het gebouw van Rijkswaterstaat over een steiger bij een vijver. Ze zegt:) LEVENDIGE MUZIEK FIONA: Rijkswaterstaat zorgt voor veilige, beschikbare (Beeldtekst: Fiona, Rijkswaterstaatreporter) en betrouwbaar functionerende tunnels. Tunnels worden steeds complexer. Van grote camerasystemen tot een heel netwerk aan sensoren. Dat maakt tunnels veiliger. Maar alle installaties en systemen hebben onderhoud nodig en uiteindelijk moeten ze vervangen worden. (Fiona zit in de auto.) Veel van onze tunnels zijn in de jaren 50 en 60 gebouwd. Door veroudering, veranderde wettelijke veiligheidseisen en toename van verkeer zijn sommige onderdelen bijna aan vervanging toe. Daarom gaan we de komende jaren veel tunnels renoveren. In deze video behandelen we de stappen die nodig zijn voor het renoveren van een tunnel. Je leert waarom we tunnels meerdere keren afsluiten, waarom het een lang proces is en waarom we bepaalde beslissingen nemen. (Fiona loopt een roltrap op en staat vervolgens bij de Benelux-tunnel.) We inspecteren en onderhouden de tunnels van Rijkswaterstaat continu. Dat doen we volgens een vaste planning. We maken onderscheid tussen twee vormen van onderhoud. (Beeldtekst: Regulier onderhoud: schoonmaken, kleine reparaties. Groot onderhoud: Onderdelen vervangen, installaties vervangen) Regulier en groot onderhoud. Bij regulier onderhoud maken we de tunnels schoon en doen we kleine reparaties. Bij groot onderhoud vervangen we onderdelen en installaties. (Fiona loopt met een andere vrouw over een industrieel terrein.) Margreet, hoelang van tevoren plannen jullie zo'n tunnelrenovatie in? Een hele tijd van tevoren gaan we de tunnelrenovatie inplannen. (Beeldtekst: Margreet Bakker, omgevingsmanager verkenning en planuitwerking) Eerst moet gekeken wat er gedaan moet worden. Dan moeten we afspraken maken met diverse partijen, of we de tunnel kunnen renoveren. Er moet ook onderzocht worden wat er gedaan moet worden. Dus dat is een heel lang proces. Hoe garanderen jullie dan de veiligheid? De tunnel is te allen tijde veilig. Er wordt ook nu gewoon onderhoud gepleegd, onderdelen worden vervangen. Er is een Tunnelwet en we hebben een Landelijke Tunnelstandaard. (Beeldtekst: De veiligheidseisen waaraan tunnels moeten voldoen zijn vastgelegd in de Landelijke Tunnelstandaard van Rijkswaterstaat en in de Tunnelwet.) Daar willen we aan blijven voldoen. Waar we naar kijken is, om de tunnel weer beter te maken, meer nieuwe techniek erin, zodat we nog beter de tunnel beschikbaar kunnen houden en veilig kunnen houden. Met renoveren kijk je natuurlijk ook naar de toekomst. We kijken zeker ook naar de toekomst. Het verkeer komt sneller op dan we hadden voorspeld. We kijken hoe je de tunnels beter kunt onderhouden en daarmee ook minder afsluitingen nodig hebt voor het onderhoud. Dat we minder vaak terug moeten komen. Dat doen we door uniformer te werken, maar ook uniformere systemen. Dan ben je in de toekomst beter bestand tegen het verkeer, tegen de doorstroom van het verkeer. Je kan makkelijker onderdelen, als het goed is, uitwisselen. Het begint met allemaal met onderzoek. Als je een goede realisatiefase wil hebben met zo min mogelijk tegenslagen, is het heel belangrijk dat je vooraf goed onderzoek doet. (Aldus Margreet Bakker. Verkeer rijdt over de snelweg de Benelux-tunnel in.) FIONA: Zo'n onderzoek begint met het landelijk inventariseren van welke tunnels, bruggen of wegen aan renovatie of vervanging toe zijn. Hieruit vallen een aantal beslissingen. Wat krijgt voorrang en waarom? We maken hierbij een ideale volgorde en bij deze volgorde houden we rekening met bereikbaarheid, veiligheid en uitvoerbaarheid. (Beeldtekst: bereikbaarheid, veiligheid, uitvoerbaarheid) In deze fase bepalen we dus bij welke tunnel we wat wanneer aanpakken. Dit plan leggen we voor aan alle partijen. (Fiona kijkt over een betonnen muur uit over een brede rivier.) Hierna is het tijd om de tunnels uitgebreider te onderzoeken. Welke installaties en systemen van de tunnel moeten worden vervangen? (Beeldtekst: Wat gaan we vervangen? Wat gaan we renoveren?) Wat moet er gebeuren met de constructie? Opnieuw met de begrippen bereikbaarheid, veiligheid en uitvoerbaarheid. (Beeldtekst: bereikbaarheid, veiligheid, uitvoerbaarheid) (Verkeer rijdt over een snelweg een tunnel in.) Stephan, jij doet onderzoek voor tunnelrenovatie. Daarvoor moet je in de tunnel zijn. Hoe zorg je ervoor dat het verkeer zo min mogelijk hinder ondervindt? (Beeldtekst: Stephan van der Horst, projectleider civiel renovaties) Om geen hinder te veroorzaken of extra hinder te veroorzaken maken we zoveel mogelijk gebruik van de afsluitingen die er al zijn. Voor onderhoud gaat de tunnel ook af en toe dicht. 's Nachts of soms in het weekend. Van die afsluitingen maken wij gebruik om onderzoek te doen voor de renovatie. Slim. En dan? STEPHAN: Dan brengen we in kaart wat er moet gebeuren bij de renovatie. Hoe staat de tunnel ervoor? Wat moeten we aanpassen? Dat leggen we naast de normen en richtlijnen, vergunningen en dergelijke en de eisen die ten aanzien van veiligheid en milieu betrokken zijn, die leggen we ernaast, om te kijken aan welke eisen we kunnen voldoen. Kunnen we de tunnel aanpassen? Om zo ook richting vergunningsverlener te laten zien wat we allemaal gaan doen, dat het allemaal aan de eisen voldoet en aan de wetten die er voor de tunnel zijn. Om straks bij de renovatie geen verrassingen meer te hebben. (Aldus Stephan van der Horst, projectleider civiel renovaties. Fiona loopt het gebouw van Rijkswaterstaat binnen via een draaideur en houdt haar pasje bij een geautomatiseerd poortje. Ze loopt een hoge witte trap op.) FIONA: In iedere fase van de inventarisatie tot aan de oplevering zijn heel veel partijen betrokken: wegbeheerders, gemeentes, provincies. (Beeldtekst: Betrokken partijen: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, provincies, gemeenten, veiligheidsregio'is, bedrijven uit de buurt, omwonenden etc.) Zij worden ook altijd meegenomen bij belangrijke beslismomenten in het proces. Maar Monique, dat lijkt me best een heel werk. Dat is ook veel werk, maar wel belangrijk. Al die partijen hebben belang bij wat we doen. (Beeldtekst: Monique Goossen, adviseur tunnelbeheer) Op het moment dat wij dat project starten om de renovatie uit te werken willen al die partijen direct weten: Wat ga je doen en hoe ga je dat doen? Terwijl wij op dat moment nog moeten beginnen met heel veel analyses, inventarisaties en onderzoeken. Als dat vrij veel tijd in beslag neemt, kunnen allerlei dingen weer veranderen. Dat zijn dingen die je moet afstemmen met mensen die er belang bij hebben. Die moeten ook weten waar ze aan toe zijn. Maar er zijn natuurlijk ook partijen met allemaal verschillende belangen. Partijen hebben belangen, maar wij hebben ook een belang. We hebben een budget. Wat we steeds doen in het hele proces is al die belangen zo goed mogelijk in balans brengen met wat we in de tunnel willen doen. Zoveel mogelijk. En het budget dat we beschikbaar hebben. Daar proberen we een optimum tussen te vinden. (Aldus Monique Goossen.) Nu we weten wat er moet gebeuren, bepalen we hoe we dit gaan doen. (Beeldtekst: Wanneer? Hoelang? Omleidingen? Gevolgen bereikbaarheid? Hoe hinder beperken?) Wanneer en hoelang sluiten we een tunnel af? Wat worden de omleidingen? Wat zijn de gevolgen voor de bereikbaarheid van omwonenden en bedrijven? En hoe beperken we de hinder zoveel mogelijk? Hierop baseren we een aantal scenario's. (Beeldtekst: Scenario 1, scenario 2, scenario 3, scenario 4, scenario 5. Scenario 2 wordt omcirkeld.) Deze worden met alle partijen besproken waarna er een voorkeursscenario uit rolt. (Beeldtekst: scenario 2: Maatregel 1, maatregel 2, maatregel 3, maatregel 4) Samen maken we afspraken over een pakket met maatregelen zodat we de hinder nog verder kunnen beperken. Als dit helemaal staat, mogen geïnteresseerde partijen een voorstel indienen voor de uitvoering. Dit noemen we een aanbesteding. Waarom is het zo belangrijk dat zo'n uitvraag via een aanbesteding loopt? Een aanbestedings is een procedure die door Europese richtlijnen wordt opgelegd. (Beeldtekst: Harry de Haan, adviseur tunnelrenovaties) Dat geeft iedereen een gelijke kans, alle partijen die geïnteresseerd en kundig zijn om een aanbieding te maken. Dat vergt best wel een lange procedure die echt maanden kan duren, tot acht tot negen maanden, om uiteindelijk iedereen de kans te geven om een goed doortimmerd plan en goede prijs neer te leggen. Dan is de beste partij gekozen. Wat gebeurt er dan? Dan gaan we met een aannemer aan de slag. Dan wordt eerst het ontwerp uitgewerkt om zoveel mogelijk slim te plannen en slim te bouwen. Uiteindelijk kunnen we dan aan de slag. Kijk, tijd om de handen uit de mouwen te steken. (Dat was Harry de Haan. Verkeer komt uit een snelwegtunnel. Auto's flitsen langs. Fiona loopt in de berm.) Het renoveren van een tunnel is dus een heel proces. Momenteel bereiden we de renovatie van de Heinenoordtunnel in de A29 voor. (Beeldtekst: Renovatie Heinenoordtunnel: 2015 - plan- en verkenningsfase, 2017 en 2018 - verdiepende onderzoeken) Hiervoor zijn we in 2015 gestart met de plan- en verkenningsfase. In 2017 en 2018 deden we verdiepende onderzoeken. Daarna maakten we het volgende voorkeursscenario. (Beeldtekst: Renovatie Heinenoordtunnel: Voorkeursscenario: 2023 en 2024 - uitvoering in fasen en verkeersluwe perioden. Tunnel in weekenden, nachten en in de zomer afgesloten.) Een uitvoering in fasen en verkeersluwe perioden in 2023 en 2024. In 2022 beginnen de voorbereidende werkzaamheden. (2022 - start voorbereidende werkzaamheden 2023 - start renovatie 2024 - werkzaamheden gereed) Zowel bij de tunnel zelf als voor de maatregelen om hinder te beperken. In 2023 start de renovatie dan echt en in 2024 zijn we klaar en kan de Heinenoordtunnel weer tientallen jaren mee. (Tekst in beeld: Meer informatie? Renovatie Heinenoordtunnel: rijkswaterstaat.nl/renovatieheinenoordtu nnel of bel met 0800-8002. Renovaties Zuid-Holland: rijkswaterstaat.nl/samenwerkenaanberei kbaarzuidholland. Een productie van Rijkswaterstaat 2021.) LEVENDIGE MUZIEK