Op de bon

Niet alleen is het schadelijk voor het milieu, ook kan het de veiligheid in gevaar brengen. Het tast de leefbaarheid van onze omgeving aan. We spraken met Albrecht Holm, inspecteur handhaving (BOA) in Zuid-Nederland.

Tegengaan van zwerfafval

Albrecht Holm (62) werkt sinds 2000 bij Rijkswaterstaat. Als handhaver/inspecteur waterkwaliteit en beheer (vaar)wegen zorgt hij ervoor dat bedrijven en burgers in het werkgebied van Rijkswaterstaat zich aan de geldende regels houden. Zo ook tijdens afgelopen handhavingsacties gericht op het tegengaan van zwerfafval bij verzorgingsplaatsen.

Meubilair en olieblikken

Wat is eigenlijk een verzorgingsplaats? Albrecht: ‘Een plaats waar weggebruikers korte rustpauzes kunnen nemen langs onze rijkswegen. Wij constateren de laatste jaren dat er onder andere bij onze verzorgingsplaatsen steeds meer zwerfafval is. Zo komen we meubilair tegen, olieblikken, bedrijfsafval, bouwafval en volle vuilniszakken met huishoudelijk afval dat naast of in een afvalbak wordt gezet. Een boete voor die laatste overtreding bedraagt maar liefst 150 euro en delen we helaas regelmatig uit. Een vuilniszak of ander grofvuil naast de afvalbak zetten, kost je 320 euro.’

BOA, een slang?

Waar moet je allemaal aan denken bij een baan als handhaver? ‘Een handhaver/buitengewoon opsporingsambtenaar (BOA) is een allround toezichthouder die ook taken uitvoert met betrekking tot bestuursrechtelijk en strafrechtelijk handhaven. Dus mét opsporingsbevoegdheid. Als handhaver waterkwaliteit en beheer (vaar)wegen zorg ik ervoor dat bedrijven en burgers in ons werkgebied zich aan de geldende regels houden. Bij overtredingen kun je denken aan: lozingen in het water, dumpingen op het land, ongewone voorvallen en het correct gebruik van ons beheersgebied rondom het hoofdwegennet en Rijksvaarwegen. Ook werk ik vaak samen met collega boa’s bij de Waterschappen, Groene brigade (Provincie Limburg), Koninklijke Marechaussee, Douane en Politie. En ik vlieg soms mee met milieu inspectievluchten. Geen dag is hetzelfde!’, vertelt Albrecht.

Bon gepakt

Wie in september 2021 afval heeft gedumpt op de verzorgingsplaatsen langs de snelweg A2 tussen Eindhoven en Eijsden, snelweg A67 tussen Eindhoven en Venlo en de snelweg A73 tussen Nijmegen en Roermond liep extra risico om op de bon geslingerd te worden. Albrecht: 'We hebben afgelopen maand intensief gesurveilleerd en inspecties uitgevoerd. Het doel was enerzijds om te voorkomen dat er afval werd gedumpt door aanwezig te zijn. En anderzijds om sneller overtredingen te ontdekken en direct te bekeuren.' En is dat gelukt? Albrecht: 'Onze aanwezigheid gaf een sterk signaal af aan de bezoekers van de verzorgingsplaatsen. Doel van onze actie was om daadkracht te tonen en de overtreders te laten zien dat wat zij doen echt niet door de beugel kan.'

Samen

Moet er eigenlijk niet continue gehandhaafd worden op zwerfafval? 'De aanpak van afval op verzorgingsplaatsen is een samenspel van reinigen, monitoren, handhaven en preventie door voorlichting. Handhaven is de onmisbare stok achter de deur om deze aanpak kracht bij te zetten. Om overtreders te bestraffen, is ‘op heterdaad’ doorgaans de enige manier, maar het is niet eenvoudig. De kans om de dader op heterdaad te betrappen is klein en bij deze vorm van handhaving is hard bewijs nodig. Een mix van instrumenten is het meest effectief: samenwerken met andere handhavingspartners en het frequent inzetten van handhavingsacties. Helaas is door beschikbare capaciteit maar beperkt toezicht mogelijk', zegt Albrecht.

Het zwerfafval komt ook ergens vandaan. Daarin hebben producenten en burgers ook een verantwoordelijkheid. Het kabinet probeert met bewustwording en gericht beleid het ontstaan van zwerfafval terug te dringen. Naar verwachting gaat de invoering van statiegeld op blikjes en de single-use-plastic-richtlijn leiden tot minder zwerfafval. Dit geldt zowel voor de wegen als voor het water. Meer informatie over lopende projecten en pilots van Rijkswaterstaat gericht op zwerfafval vindt u op de website.