Van kikvors tot vogelvlucht: nieuwe perspectieven op natuur, data en zeggenschap

Voor hun studie hebben Simon Bavinck, Janita Bolhuis, Anouk Timmers en Meander van der Weijst voor de Expeditie RWS2050 een tweetal scenario’s gemaakt waarbij zij het versterken van biodiversiteit, veelvuldiger gebruik van data en de behoefte aan meer verticale sturing en burgerinspraak met elkaar verbinden.

Trends verweven

Anouk vertelt hoe zij aan deze verrassende combinatie van trends zijn gekomen: 'Bladerend door het trendboek van de Expeditie RWS2050 viel ons op dat de trends gescheiden gepresenteerd worden, terwijl juist de verbanden daartussen het interessantst zijn. Zo is het gebruik van data geen keuze, maar iets waartoe je bij elk thema moet verhouden. Het is dan interessant om dit te verweven met 2 andere maatschappelijk zeer belangrijke thema’s: biodiversiteit en burgerparticipatie. Zo zijn we gekomen tot 2 scenario’s: Vogelvlucht en Kikvors.'

Vogelvlucht

De meeuw staat voor het scenario Vogelvlucht. Hierin staat een meer holistische benadering van de natuur centraal. Natuur trekt zich niets aan van de grenzen van hun beheerders en kan daarom beter onder 1 organisatie vallen. Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten zijn daarom samengesmolten tot Ruimtelijke Ordening en Natuurbeheer (RONB).

Burgers verzamelen biodiversiteitsdata met drones tijdens hun wandelingen en deze data komt terecht bij RONB. Deze organisatie koppelt dit aan andere data en besluit op basis daarvan in multidisciplinaire teams wat er het beste met de natuur kan gebeuren.

Kikvors

Het andere scenario heet Kikvors. Rijkswaterstaat is hierin juist verantwoordelijk voor de dataverzameling op het gebied van mobiliteit, milieu en biodiversiteit. Zij doet dit zowel op publieke als private gronden en heeft een groot netwerk aan sensoren. Rijkswaterstaat laat burgers meebeslissen over de ruimtelijke ordening via de Stemlokaalapp van de rijksoverheid.

Burgers moeten op dat moment wel op die plek aanwezig zijn om hun stem te laten gelden. Zij mogen dan bijvoorbeeld hun stem laten horen of parkeerplaatsen bij een bos moeten wijken voor meer bomen. Rijkswaterstaat deelt de onderliggende data over bijvoorbeeld het gebruik van de parkeerplaats en de overlast die het geeft voor het aantal vogels.

Gesprek uitlokken

Met deze 2 aansprekende scenario’s hopen de studenten een bijdrage te leveren aan het gesprek hoe Rijkswaterstaat inspeelt op de ogenschijnlijk tegengestelde wens van meer leiderschap vanuit de overheid als zeggenschap vanuit de burger. Daarnaast laat het zien hoe data kan bijdragen aan de besluitvorming in het belang van zowel de mensen als natuur.

Simon: 'In dit project heb ik geleerd dat je als ontwerper abstracte problemen concreet kan maken, waardoor je een gevoel krijgt bij de toekomst. Ik hoop dat dit helpt om bij Rijkswaterstaat een gesprek uit te lokken over de rol van data bij biodiversiteit en burgerparticipatie.'

Meer weten over deze scenario's? Neem dan contact op met Erna Ovaa, projectleider van Expeditie RWS2050.