‘Tijdens mijn dienst heb ik de telefoon naast mijn bed liggen’
Deon Slagter werkt dagelijks binnen het Hoogwaterbeschermingsprogramma aan dijkversterkingen. Daarnaast kan hij als voorzitter van de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) tijdens het droogteseizoen op ieder moment gebeld worden om de dreigende droogte in Nederland aan te pakken.
De rol van voorzitter is een uitdagende, vertelt Slagter. ‘Ik ben 1 van de 5 voorzitters van de LCW en de Landelijke Coördinatiecommissie Overstromingsdreiging (LCO). We wisselen elkaar bij toerbeurt af. Als voorzitter moet je 24/7 bereikbaar zijn. Tijdens mijn diensten heb ik dus de telefoon naast mijn bed liggen voor het geval ik gebeld word. Verder gaan mijn werkzaamheden voor het Hoogwaterbeschermingsprogramma door.’
Dreigend watertekort
Wanneer er sprake is van een (dreigend) watertekort of droogte, is het alle hens aan dek voor de LCW. ‘Zodra we van niveau 0 (normaal waterbeheer) naar niveau 1 (dreigend watertekort) gaan, komen we bij elkaar voor overleg. Dat overleg is met verschillende partijen, zoals de waterschappen, het KNMI en Rijkswaterstaat.’
Dat overleg is bedoeld om een beeld te vormen van de huidige situatie en om te kijken of en hoe er landelijk maatregelen getroffen moeten worden. ‘Als voorzitter leid ik deze overleggen in goede banen en neem ik de uiteindelijke besluiten. De LCW-adviezen gaan vervolgens naar bijvoorbeeld het Management Team Watertekorten (MTW), dat besluiten neemt over maatregelen die genomen moeten worden in verband met de verdeling van water. Maar ook het ministerie kan om advies op het gebied van waterbeheer vragen.’
Indicatoren droogtestand Nederland
Tijdens de zomer wordt de droogte dus nauwlettend in de gaten gehouden. Maar wanneer wordt er besloten om naar niveau 1 (dreigend watertekort) te gaan? Slagter: ‘We kijken enkele weken vooruit en houden rekening met verschillende indicatoren en criteria, zoals de verwachte hoeveelheid neerslag en de afvoer van de Rijn en de Maas. Op basis daarvan maken we een afweging.’
Zo is de LCW begin juli 2020 teruggegaan van een dreigend watertekort naar niveau 0 (normaal waterbeheer) omdat onder meer de afvoer van de grote rivieren voldoende was om aan de watervraag te voldoen.‘Ook de behoorlijke hoeveelheid regen die de afgelopen periode is gevallen, heeft hieraan bijgedragen. In dat geval is er minder intensieve landelijke coördinatie en advisering op de verdeling van het beschikbare water nodig.’
Droogtemonitor: weerbericht van de actuele droogtesituatie
Tijdens het droogteseizoen stelt de Landelijke Coördinatiecommissie Waterverdeling (LCW) een droogtemonitor op. Hierin worden de huidige situatie en de verwachtingen beschreven voor een eventueel watertekort of droogte. Het is een belangrijke graadmeter voor onder meer waterbeheerders en drinkwaterbedrijven. ‘De droogtemonitor is als het ware het weerbericht van de droogtesituatie in Nederland. Waterbeheerders gebruiken de monitor om in te schatten of ze water vast moeten houden of moeten afvoeren. Zo kunnen beheerders preventief water uit sloten en kanalen wegpompen wanneer ze veel regen verwachten.'
'Daarentegen kunnen ze juist ook water opslaan door het waterpeil in sloten en in andere buffers zoals het IJsselmeer (regenton van Nederland) te verhogen als er droogte dreigt. Niet alleen waterbeheerders, ook anderen lezen de monitor, zoals journalisten.’