Duurzaam inkopen in het inkoopdomein GWW

Rijkswaterstaat past sinds 2010 bij alle aanbestedingen de criteriadocumenten Maatschappelijk Verantwoord Inkopen toe. Hiermee voldoen we aan de Rijksbrede minimumeisen voor duurzaam inkopen. Dit betreft niet alleen projecten in de Grond-, Weg- en Waterbouw (GWW-sector), maar ook inkopen op het gebied van ICT, kennis en bedrijfsvoering.

Daarnaast worden de milieukosten van een opdracht standaard meegenomen bij aanbestedingen van Werken op basis van de Beste prijs-kwaliteitverhouding (voorheen EMVI genoemd). Hierbij worden milieukosten uitgedrukt middels de Milieu Kosten Indicator (MKI).

Instrumenten bij duurzaam inkopen

Rijkswaterstaat hanteert op dit moment 3 standaardinstrumenten om duurzaamheid bij aanbestedingen binnen de GWW aan bod te laten, namelijk de CO₂-prestatieladder, DuboCalc en de Milieu Kosten Indicator.

CO₂-prestatieladder

De CO₂-Prestatieladder is een CO₂-managementsysteem dat bestaat uit 5 niveaus. Tot en met niveau 3 gaat een organisatie aan de slag met de uitstoot van de eigen organisatie (en alle projecten). Vanaf niveau 4 en 5 wordt er ook werk gemaakt van de CO₂-uitstoot in de keten en sector.

Vanaf 2013 stimuleert Rijkswaterstaat de CO₂-reductie bij alle projecten. Het niveau waarop de aanbieder is gecertificeerd op de CO₂-prestatieladder is een van de gunningscriteria. Met behulp van de CO₂-prestatieladder kan een aannemer aantonen dat hij in zijn bedrijf en in projecten maatregelen neemt die leiden tot beperking van CO₂-emissies. Op deze manier wordt de duurzaamheid van de aanbiedende partij in de aanbesteding meegenomen.

DuboCalc

Bij een groot aantal projecten is de duurzaamheid van het ontwerp en de uitvoering van de aanbieding zelf een gunningscriterium. Dit gebeurt op basis van de Milieukostenindicator. Deze MKI-waarde wordt berekend met behulp van DuboCalc. DuboCalc is het instrument waarmee berekend wordt welke milieukosten een ontwerp heeft.

Op basis van de MKI - waarde kunnen verschillende ontwerpen en/of inschrijvingen objectief worden vergeleken. Zo beloont Rijkswaterstaat de toepassing van duurzaam asfalt, duurzaam beton en efficiënte bouwlogistiek. Hiermee stimuleren we hergebruik van materialen, beperking van primaire grondstoffen en de keuze voor grondstoffen en werkwijzen met een minimale CO₂-emissie. DuboCalc is sinds 2012 bij circa 40 aanbestedingen toegepast.

Milieu Kosten Indicator

Om ervoor te zorgen dat iedereen gelijke kansen heeft, stelt Rijkswaterstaat eisen aan de berekening, toetsing en monitoring van de MKI-waarde. Deze zijn gebundeld in het Protocol Berekenen en aantonen MKI-waarde.

Door voortschrijdend inzicht en verbeteringen van de levenscyclusanalyses (LCA) data die ten grondslag liggen van een MKI berekening, veranderen ook de eisen die Rijkswaterstaat stelt in dit Protocol.

Zo zijn in de nieuwe versie van het Protocol (4.0) de volgende wijzigingen doorgevoerd:

1. De scope van een MKI berekening is duidelijker afgebakend (paragraaf 2.1).
2. De eisen aan LCA data zijn herzien, waarbij de 30% opslag op categorie 3 data vervalt mits deze data representatief zijn voor de toegepaste materialen of producten. Dit omdat de kwaliteit van de categorie 3 data voor de GWW sterk verbeterd is (paragraaf 2.2).
3. Eisen ten aanzien van energieverbruik zijn geactualiseerd (paragraaf 3.3).
4. Eisen ten aanzien van specifieke materialen, producten en processen zijn herzien en verminderd (hoofdstuk 3).
5. Eisen ten aanzien van plannen en rapportages zijn geactualiseerd (hoofdstuk 4).
6. De bijlagen over levensduren voor categorie 1 data zijn verwijderd (in lijn met de herziene eisen aan LCA data in paragraaf 2.2).

Naar verwachting zullen GWW aanbestedingen van Werken van Rijkswaterstaat op zijn vroegst vanaf 1 januari 2024 versie 4.0 van het Protocol hanteren in aankondigingen op TenderNed.