Zeegroenten snijden: natuur en traditie komen samen in de Westerschelde
Wie wel eens lamsoor op zijn bord heeft gehad in een restaurant, heeft zich misschien afgevraagd waar dat zilt smakende plantje vandaan komt. Grote kans dat het met de hand is gesneden door Jan Poleij en Michiel Quaak, op de uitgestrekte zandplaat van Walsoorden in de Westerschelde.
Al 40 jaar vakmanschap
Bijna dagelijks varen Jan en Michiel met hun kleine bootjes vanuit Kruiningen naar de plaat van Walsoorden. Jan Poleij begon 40 jaar geleden met het snijden van zeegroenten, toen nog als een hobby. ‘Maar de vraag groeide snel,’ vertelt hij.
‘In 1986 heb ik daarom van mijn passie mijn werk gemaakt en een bedrijf opgericht.’ Inmiddels levert hij niet alleen aan Nederlandse klanten, maar ook aan liefhebbers in België en Duitsland.
Lamsoor: een seizoensproduct
Lamsoor groeit alleen in de periode van begin april tot de laatste week van september. In deze maanden is de plant op zijn best: jong, mals en vol smaak. ‘Na september wordt de lamsoor wat taaier, dan stopt het seizoen,’ legt Michiel uit. Hij kwam als buurjongen ooit met Jan mee en rolde zo het vak in.
De mannen snijden enkel wat er nodig is. ‘Precies wat mijn klanten bestellen,’ zegt Jan. ‘Zo blijft er niets over dat weggegooid moet worden. Alles wordt vers en op maat geoogst.’
Natuurgebied met een vergunning
De plaat van Walsoorden ligt midden in de Westerschelde, een druk bevaren zeearm richting Antwerpen. Het is onderdeel van het Natura 2000-gebied Westerschelde en Saefthinghe.
Veel zandplaten zijn verboden terrein maar de Plaat van Walsoorden mag met een vergunning betreden worden. De plaat ligt ver uit de kust en is lastig te bereiken. Toch wordt de natuur er nauwelijks verstoord. ‘We snijden met de hand, zittend op onze knieën,’ vertelt Jan. ‘Als de jutezak vol zit, gaan we weer naar huis.’
De vogels trekken zich dan ook weinig aan van hun aanwezigheid. Jan en Michiel hebben een vergunning om hier op commerciële basis Lamsoor te snijden. Dit commercieel zeegroenten snijden op de plaat is dan ook in het huidige Natura 2000-beheerplan opgenomen als ‘bestaand gebruik’
Zeekraal van eigen bodem
Naast lamsoor snijdt Jan ook zeekraal. Die wordt niet op de plaat gesneden maar binnendijks gekweekt op 4 ha grond. Het seizoen voor zeekraal begint iets later, in mei, en loopt door tot begin september. Ook hier geldt: dagelijks oogsten, met oog voor versheid en kwaliteit.
Een eeuwenoude traditie
Zeegroenten snijden is diep geworteld in de Zeeuwse cultuur. Toch is het geen vrij beroep: een vergunning is verplicht, omdat veel van deze planten in kwetsbare natuurgebieden groeien. Door vergunningen zorgvuldig te verstrekken, blijft er een gezonde balans tussen traditie en natuurbescherming bestaan.
Er zijn daarom slechts enkele officiële snijlocaties in de Westerschelde en de Oosterschelde.