Rottemerentunnel (A16)

[Titel] De Rottemerentunnel is af! [Ondertiteling] Een van de grootste klussen binnen het project A16 Rotterdam was de bouw van de Rottemerentunnel. De tunnel is 2,2 kilometer lang en loopt half verdiept onder het Lage Bergse Bos door. Benieuwd hoe we de Rottemerentunnel bouwden? Kijk mee! Als eerste gingen de damwanden en de funderingspalen in de grond. De damwanden hielden het zand tegen in de bouwkuip. Wist je dat er 7,5 kilometer aan stalen damwanden de grond zijn ingegaan? Vervolgens moesten de bouwkuipen worden uitgegraven. Hiervoor werden de bouwkuipen volgepompt met water. Het water in de bouwkuip dient als tegendruk voor het grondwater. Zonder water in de bouwkuip zou de grond omhoog komen. Hierna werd er gewapend onderwaterbeton gestort voor de bodem van de tunnel. Voor gewapend onderwaterbeton is er minder materiaal zoals damwanden, heipalen en beton nodig. Daardoor hoeft er ook minder grond afgegraven te worden, wat beter is voor het milieu. Met het onderwaterbeton kunnen we in totaal 52 Olympische zwembaden vullen. Voordat het onderwaterbeton gestort kon worden, zijn er duikers aan de slag gegaan. Zij maakten de koppen van de funderingspalen schoon. Ook plaatsten ze de wapening en hielpen bij het storten en controleren van het onderwaterbeton. Na het drogen van de vloer was het tijd voor de wanden en het dak van de tunnel. Tussen de tunnelbuizen werd ruimte gelaten voor vluchtwegen en de technische installaties. Dit noemen we ook wel het middentunnelkanaal. Alle energie voor deze installaties wordt opgewekt met zonnepanelen. Mede hierdoor is de A16 Rotterdam 's werelds eerste energieneutrale snelweg mét tunnel. Op het tunneldak zijn fiets-, wandel- en ruiterpaden aangelegd, en zo’n 1.300 nieuwe bomen geplant. Als je nu door het Lage Bergse Bos loopt, zou je niet zeggen dat onder je voeten verkeer rijdt. Zo blijft het Lage Bergse Bos aantrekkelijk voor bezoekers.

Deze video duurt 4 minuten en 41 seconden Werkzaamheden in de Rottemerentunnel Beeldtekst: Rottemerentunnel STEFAN VAN DER VOORN, CONTRACTMANAGER A16 RIJKSWATERSTAAT: In 2030 hebben we als Rijkswaterstaat de doelstelling om klimaatneutraal en circulair te gaan werken. Daar komt heel wat bij kijken. En daarom zijn we vandaag bij de A16 in Rotterdam en staan we hier in de Rottemerentunnel waar we laten zien dat het echt kan. En dat is een hele uitdaging, want tunnels gebruiken heel veel energie. Hoe we dat gaan doen, gaat Hans Pos me uitleggen in de testlocatie in Amsterdam. Beeldtekst: Samen op weg naar een duurzame toekomst Hans komt aan bij de testlocatie en ontmoet daar Hans Pos, ontwerp- en testmanager bouwcombinatie De Groene Boog (Croonwolter&dros) STEFAN: Goeiemorgen, Hans. HANS: Morgen, Stefan. Ga je mee naar de testlocatie? Stefan en Hans lopen naar Hans zijn bureau STEFAN: De eerste energieneutrale tunnel, het is een interessant ontwerp. Hoe doe je dat nou? HANS: Nou, als eerste kijken we naar de energievoorziening voor alle installaties. Alle tunnels die tot nog toe gebouwd worden die hebben een wisselspanning als voeding voor alle installaties. Terwijl een heel groot deel van de installaties werkt eigenlijk allemaal op gelijkspanning. Ik heb hier een laptop staan die laptop, die werkt op gelijkspanning en toch komt er wisselspanning uit het stopcontact. Dan heb je zo'n blok nodig om dat om te zetten. Nou, die wordt alleen maar warm. Zonde van de energie die verloren gaat en het is ook minder betrouwbaar. Een animatie van de nieuwe Rottemerentunnel HANS: Dus wat wij gedaan hebben: we hebben alle installaties die gelijkspanning nodig hebben gaan wij voeden met gelijkspanning. STEFAN: En wat voor maatregelen heb je nog meer bedacht? HANS: Nou ja, we zijn nu onderzoek aan het doen naar de verlichting om te kijken van: hebben we nou werkelijk zoveel ledverlichting nodig of kan het ook allemaal wel wat minder zodat het nog steeds veilig is en nog steeds een goeie beleving heeft. En wij hebben gemerkt dat je daar behoorlijk energie kan besparen. We gebruiken coating op de wanden zodat we een goede reflectiewaarde op de wanden hebben. En bij de ingang gebruiken we licht asfalt. Zodat je, waar de meeste verlichting zit, dan ook licht asfalt hebt. Ook dat je betere reflectiewaardes krijgt. STEFAN: En hoeveel leveren al die maatregelen dan op? HANS: Ongeveer 50% minder energie ten opzichte van een standaard tunnel. STEFAN: Oké, 50%. Maar dat is nog geen nul, Hans. HANS: Nee. En om het tot nul te krijgen, zetten we op drie locaties zonnepanelenvelden neer en daarmee komt de nul op de meter te staan. STEFAN: Je vertelde net over het testen – kan je daar al iets van laten zien? HANS: We hebben hier een hele tunnel. En als jij nou hier zo kijkt, dan kan je zien wat de wegverkeersleider straks te zien krijgt. En dan kan ik in de tunnel in het 3D-model de installaties bedienen. Nou ga ik even voor weggebruiker spelen, Stefan. Ik sta in de tunnel en er is hier iets met m'n auto aan de hand. Dus ik ga even een hulppostkast openen. STEFAN: Ja, daar linksboven gaat hij nu open. HANS: In totaal hebben we wel iets van 350 testprotocollen. Om alle testen uit te voeren voor degene die wegverkeersleider is; maar ook testen voor de deelinstallaties; doet de verlichting wat 'ie moet doen? En zo testen we het hele systeem door. STEFAN: Hans, hartstikke bedankt. Ik ben weer veel wijzer geworden over het ontwerp en het testen van de tunnel en ga nu naar Rotterdam om te kijken hoe we de zonnepanelen gaan inpassen. Stefan verlaat de testlocatie, komt aan bij het Terbregseplein te Rotterdam en ontmoet daar Tom Leest, omgevingsadviseur Rijkswaterstaat STEFAN: We zijn hier in het Terbregseplein en ik ga samen met Tom Leest kijken naar hoe we de zonnepanelen goed inpassen. Tom, vertel hoe gaan we dat nu doen? TOM: Nou, wij staan nu hier. En dit is één van de drie locaties: Terbregseplein waar we zonnevelden willen gaan toepassen. Illustraties van de zonnepanelenvelden TOM: Daarmee wekken we dus energie op, maar de energie die we opwekken en niet gebruiken, die wordt in eerste instantie teruggeleverd aan het net. Maar we hopen eigenlijk dat we op een goed moment die energie ook direct kunnen opslaan. Dat zou echt de kers op de taart zijn, want dan zijn we honderd procent zelfvoorzienend als project. Er wordt ook op die locaties nadrukkelijk rekening gehouden met waterberging voor het klimaat, maar ook met biodiversiteit. Illustraties van de A16 Rotterdam STEFAN: Alles in de oksel van de snelweg. TOM: Klopt, je rijdt Rotterdam binnen en als een soort duurzaam entree zie je dan het zonneveld dat je tegemoet straalt. STEFAN: Nou, wat een mooie oplossing. Bedankt. Een medewerker steekt zijn duim op en zwaait naar de camera vanuit zijn constructievoertuig STEFAN: Een energieneutrale snelweg. Bij de A16 doen we dat, inclusief een tunnel van 2,2 kilometer. En ook bij alle andere projecten van Rijkswaterstaat doen we er alles aan om onze duurzaamheidsdoelstellingen te halen in 2030. Wil je meer zien van de A16? Volg ons dan in deze serie waarin ik jullie volgende keer meeneem bij de emissieloze bouwplaats. Beeldtekst: Samen op weg naar een duurzame toekomst Beeldtekst: Programma Duurzaamheid en Leefomgeving Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op www.rijkswaterstaat.nl Beeldtekst: Een productie van Rijkswaterstaat – © 2022