[Titel] De Rottermerentunnel is af! [Ondertiteling] Een van de grootste klussen binnen het project A16 Rotterdam was de bouw van de Rottemerentunnel. De tunnel is 2,2 kilometer lang en loopt half verdiept onder het Lage Bergse Bos door. Benieuwd hoe we de Rottemerentunnel bouwden? Kijk mee! Als eerste gingen de damwanden en de funderingspalen in de grond. De damwanden hielden het zand tegen in de bouwkuip. Wist je dat er 7,5 kilometer aan stalen damwanden de grond zijn ingegaan? Vervolgens moesten de bouwkuipen worden uitgegraven. Hiervoor werden de bouwkuipen volgepompt met water. Het water in de bouwkuip dient als tegendruk voor het grondwater. Zonder water in de bouwkuip zou de grond omhoog komen. Hierna werd er gewapend onderwaterbeton gestort voor de bodem van de tunnel. Voor gewapend onderwaterbeton is er minder materiaal zoals damwanden, heipalen en beton nodig. Daardoor hoeft er ook minder grond afgegraven te worden, wat beter is voor het milieu. Met het onderwaterbeton kunnen we in totaal 52 Olympische zwembaden vullen. Voordat het onderwaterbeton gestort kon worden, zijn er duikers aan de slag gegaan. Zij maakten de koppen van de funderingspalen schoon. Ook plaatsten ze de wapening en hielpen bij het storten en controleren van het onderwaterbeton. Na het drogen van de vloer was het tijd voor de wanden en het dak van de tunnel. Tussen de tunnelbuizen werd ruimte gelaten voor vluchtwegen en de technische installaties. Dit noemen we ook wel het middentunnelkanaal. Alle energie voor deze installaties wordt opgewekt met zonnepanelen. Mede hierdoor is de A16 Rotterdam 's werelds eerste energieneutrale snelweg mét tunnel. Op het tunneldak zijn fiets-, wandel- en ruiterpaden aangelegd, en zo’n 1.300 nieuwe bomen geplant. Als je nu door het Lage Bergse Bos loopt, zou je niet zeggen dat onder je voeten verkeer rijdt. Zo blijft het Lage Bergse Bos aantrekkelijk voor bezoekers.
Damwanden en duikers: zó bouwden we de Rottemerentunnel in de A16 Rotterdam
De Rottemerentunnel is onderdeel van de A16 Rotterdam: een 11 km lange snelweg tussen de A16 bij het Terbregseplein en de A13 bij Rotterdam The Hague Airport. Hij ligt half verdiept onder het Lage Bergse Bos en de rivier de Rotte door. In vijf jaar tijd hebben we hier de eerste energieneutrale snelweg met tunnel ter wereld aangelegd.
Een tunnel van ruim 2 km lang bouw je niet zomaar. Dat deden we in vijf stappen. Te beginnen bij stap 1: het plaatsen van de fundering en damwanden.
Stap 1: Damwanden en fundering
De bouw begon in het najaar van 2020, met het aanbrengen van stalen damwanden om de bouwkuip te maken. Ook boorden we funderingspalen, die ervoor zorgen dat de tunnel stevig op z’n plek blijft liggen. In totaal bouwden we 7 km aan damwanden en gebruikten we 7.700 funderingspalen.
Stap 2: Bouwkuip ontgraven
We haalden het zand in de bouwkuip weg. Terwijl we dat deden, voegden we water toe om te voorkomen dat de bodem van de bouwkuip zou openbarsten door de druk van het grondwater. Een speciaal team van duikers in de bouwkuip zorgde ervoor dat de grond rondom de koppen van de funderingspalen goed werd weggegraven.
Stap 3: Gewapend onderwaterbeton
We stortten de vloer van gewapend onderwaterbeton. Dat klinkt gek, beton onder water. Je zou denken dat het beton dan niet hard wordt. Maar dit is speciaal beton dat juist water nodig heeft om hard te worden. Ook hier controleerden duikers of het werk goed verliep. Toen het beton was uitgehard, was de bouwkuip waterdicht en pompten we het water weg.
Stap 4: Wanden en dak
Vervolgens werd het beton voor de wanden en het dak gestort, in stukken van ongeveer 25 m. Tussen de twee tunnelbuizen maakten we ruimte voor de technische installaties en de bijbehorende kabels. Dat zijn er heel wat: in de Rottemerentunnel zitten 54 verschillende technische systemen, zoals verlichting, slagbomen, ventilatoren en luidsprekers. In totaal gebruiken we 100 verschillende kabels.
Stap 5: Damwanden verwijderen en groene inrichting
Tot slot werden de damwanden verwijderd, stortten we grond op de tunnelbuizen en werd het tunneldak langzaam maar zeker weer groen. Als kers op de taart kreeg het Lage Bergse Bos een opknapbeurt van het Recreatieschap Rottemeren. Door de aanleg van de A16 Rotterdam kwam deze herinrichting van het bos in een stroomversnelling. Goed nieuws, want nu kun je hier weer volop genieten van een gevarieerd gebied waar van alles te zien, ontdekken en beleven is.
Varen over een bouwplaats
Tijdens alle vijf stappen zorgden we ervoor dat de rivier de Rotte openbleef. Zowel voor de scheepvaart als voor de waterafvoer van polders in de buurt. We bedachten een bouwaanpak waarbij de Rotte steeds voor de helft open kon blijven. Hoe we dat voor elkaar kregen?
Eerst werkten we aan de ene kant van de Rotte. We plaatsten in het midden van de rivier een damwand in de lengterichting. Zo bouwden we het eerste deel van de tunnel. Daarna verplaatsten we alles naar de andere kant en werkten we daar verder. Boten, kano’s en sloepen konden er dus altijd langs. Linksom of rechtsom. Terwijl er hard aan de tunnel werd gewerkt, kon er gewoon op het water worden gepeddeld!
Bekijk de video hieronder over de werkzaamheden aan de Rottemerentunnel en om het eindproduct te bekijken.