Doelen en resultaten

Namens het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzoeken we wat de meest betrouwbare en duurzame oplossing is voor de bereikbaarheid van Ameland op de lange termijn.

Dit doen we samen met de omgeving: gemeente Ameland, gemeente Noardeast-Fryslân, Wetterskip Fryslân, provincie Fryslân, inwoners, belangenorganisaties en experts. 

Het vervolgonderzoek richt zich op de periode na 2030, omdat in 2029 de concessie voor de veerverbinding naar Ameland afloopt. In de concessie staan afspraken tussen het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en de rederij. Het jaar 2030 is daarom een logisch moment voor aanpassingen aan de veerverbinding.

Vervolgonderzoek bereikbaarheid Ameland 2030

In 2020 is de visie Lange termijn oplossingsrichtingen bereikbaarheid Ameland na 2030 door de minister van IenW naar de Tweede Kamer gestuurd. Meer informatie over de LTOA vindt u in de brief en bijbehorende stukken.

De minister besloot 2 oplossingsrichtingen verder te onderzoeken in het vervolgonderzoek:

1. Het verbeteren van het bestaande vervoerssysteem
   We kijken bijvoorbeeld naar het aanpassen van de afmetingen van de vaargeul, het varen van een andere dienstregeling en het varen met andere schepen.
2. Het verplaatsen van de haven op Ameland en aan de vaste wal
   We doen onderzoek naar andere locaties voor de haven op Ameland en de haven aan de vaste wal. Hierdoor kan de veerboot andere routes varen, in geulen die van nature dieper en breder zijn. Dit kan een meer betrouwbare veerverbinding opleveren. Maar ook minder baggeren.

Waarom geen tunnel, brug of kabelbaan?

Het onderzoek is dus een vervolg op de Lange termijn oplossingsrichtingen bereikbaarheid Ameland na 2030. We onderzochten verschillende oplossingen, bijvoorbeeld een veerverbinding, maar ook een tunnel, brug en kabelbaan.

Deze laatste oplossingen worden in het vervolgonderzoek niet verder onderzocht. Bijvoorbeeld omdat ze niet passen bij kernwaarden van de Waddenzee als weidsheid en een open horizon. Of omdat de kosten erg hoog zijn.

• We doen geen verder onderzoek naar een tunnel vanwege de ingewikkelde uitvoering en de hoge kosten (geschat op 1,7 tot 2 miljard euro). Ook grijpt een tunnel in op de sociaaleconomische structuur van Ameland en het Waddengebied.
• Een brug past niet bij het eilandgevoel en belemmert de scheepvaart.
• Een kabelbaan sluit niet aan bij de open horizon. Ook zijn de mogelijkheden voor het overzetten van zowel personen als vracht beperkt.

Hovercraft

In het vervolgonderzoek kijken we wel naar het scheepsconcept. Bijvoorbeeld naar het varen met 3 kleine schepen of naar de inzet van een grote sneldienst. Ook deden we onderzoek naar een hovercraft. Het voordeel van een hovercraft is dat hij over het water beweegt en dus weinig diepgang heeft. Een hovercraft wordt aangedreven door propellers die boven het water uitsteken.

De vaarroute naar Ameland ligt in een kwetsbaar natuurgebied. Een nadeel van een hovercraft is dat hij veel geluid produceert en de vogels in de buurt van de vaarroute verstoort. Daarom doen we geen verder onderzoek naar een hovercraft.

Structurele oplossing wenselijk

De vaargeul tussen Holwert en Ameland wordt moeilijker bevaarbaar voor de veerboot. Verzanding zorgt ervoor dat de geul steeds dicht slibt. Een probleem voor de veerdienst, maar ook voor de natuur in de Waddenzee.

Om de vaargeul 'open' te houden moeten we veel baggeren. Dit leidt tot het vrijkomen van broeikasgassen, verstoring van de natuur en hoge kosten. Voor iedere passagier die naar Ameland reist, baggeren we 3 aanhangwagens vol zand en slib. De verwachting is dat de verzanding doorzet en de problemen groter worden. Lees meer hierover op de pagina Bereikbaarheid Waddeneilanden.

In de afgelopen jaren namen we al maatregelen in samenwerking met de gemeente Ameland en de rederij. Ook verlegden we in de zomer 2023 de route van de veerboot.

Toch blijft het belangrijk om nu al te werken aan een blijvende oplossing voor de periode na 2030.

Verzanding

Het wad ten zuiden van Ameland wordt hoger en droger. De Waddenzee voert bij vloed meer zand en slib aan, dan de zee bij eb afvoert. De zeebodem ten zuiden van het eiland steeg de afgelopen tientallen jaren met enkele millimeters per jaar. Door de verzanding worden geulen smaller en ondieper.

Bij Holwert is de stroming ten oosten van de veerdam beperkt. Hierdoor zinkt slib naar de bodem. Dit noemen we het wantij. Ook groeien de kwelders richting de zee, waardoor de Waddenzee steeds minder ruimte krijgt. Het baggeren van de vaargeul tussen Ameland en Holwert is dan ook over een steeds grotere lengte nodig.

Daar komt bij dat de vaargeul bochtiger wordt. Door dit uitbochten wordt de vaargeul langer en moelijker bevaarbaar. Hierdoor kost de overtocht meer tijd.