Vaargeul Boontjes bij Harlingen wordt niet versmald

In het rapport is onderzocht of de geul veilig versmald kan worden van de huidige 100 m naar 80 m. Het eindadvies is om de vaargeul niet smaller te maken dan de huidige 100 m breedte. Hierdoor kunnen grote schepen elkaar over het hele traject veilig blijven passeren.

Baggerinspanningen

Sinds de vaargeul 1 m dieper werd in 2012, zijn de baggerinspanningen fors toegenomen. Om de impact van het baggeren op natuurwaarden van de Waddenzee te verminderen, hebben de Waddenvereniging en Harlinger havenbedrijven voorgesteld de vaarweg te versmallen met 20 m. Dat kan echter alleen als de veiligheid voor scheepvaart niet in het geding is.

Simulator

We hebben daarom een simulatoronderzoek laten doen naar de impact van een versmalling op de veiligheid voor scheepvaart. De input voor het simulatoronderzoek, dat in april 2025 plaats vond, is gebaseerd op gesprekken met verschillende stakeholders, waaronder sluiswachters, bemanning van Rijkswaterstaat-patrouillevaartuigen, de baggeraannemer, vertegenwoordigers binnenvaart- en recreatievaart, loodsen en de havendienst Harlingen. Daarnaast hebben we data en kennis aangeleverd.

Schepen

Zodoende is een realistisch verkeersbeeld samengesteld om te gebruiken in de simulator. Vervolgens vonden er in Wageningen virtuele passages plaats tussen maatgevende schepen in deze vaargeul. Daarbij is steeds getest met de meest voorkomende wind- en stromingscondities. 

Uiteindelijk zijn er in 5 dagen tijd 90 runs uitgevoerd met steeds 2 schepen die bevaren werden door ervaren schippers. Eentje noordgaand, de ander zuidgaand. Na elke run leverden zij een evaluatie in.

Veiligheid

Uit analyse blijkt dat in 40% van de runs zien de onderlinge passeerafstanden kleiner zijn dan vanuit veiligheid voor scheepvaart gewenst is. Ook de gewenste afstand tot de betonning wordt structureel niet gehaald wordt (in 67% van de runs ten opzichte van de groene boeien en in 27% ten opzichte van de rode boeien).

Met name rond de bochten is in een 80 m geul onvoldoende ruimte voor een veilige passage, blijkt uit het onderzoek. Met een versmalde geul is er dan geen ruimte voor het maken van fouten en/of verkeerde inschattingen, zo concludeert MARIN.

Versmalling valt af

Rijkswaterstaat heeft het rapport uitgebreid bestudeert en komt tot de conclusie dat het vanuit nautische veiligheid niet anders kan dan dat de versmalling van Boontjes afvalt.

Projectleider Jan Maarten Bakker van Rijkswaterstaat: ‘We hebben veel energie gestoken in dit onderzoek en dan is het jammer dat deze optie afvalt. Maar veiligheid voor de scheepvaart is uiteraard de belangrijkste randvoorwaarde. Dus daarom houden wij de geul op de huidige, veilige, breedte. Uiteindelijk is dat natuurlijk ook voor de natuur van belang.’

Integraal pakket

Het onderzoek naar de versmalling van de vaargeul maakt onderdeel uit van een integraal pakket aan maatregelen dat is samengesteld met de Waddenvereniging en Harlinger havenbedrijven. Naast de versmalling gaat het bijvoorbeeld om minder interventiediepte en een uitgebreide monitoring. Deze maatregelen zijn al in uitvoering en gaan gewoon door. In 2027 vindt er een evaluatie plaats.

Lees hier het onderzoeksrapport: 

https://open.rijkswaterstaat.nl/@290811/manoeuvreersimulaties-vaargeul-boontjes/