Interview

Deltacommissaris: ‘Maak meer vaart met voorbereiding op klimaatverandering’

Gepubliceerd op: 20 september 2022, 16.55 uur - Laatste update: 6 oktober 2022, 13.07 uur

Rijk, provincies, gemeenten en waterschappen moeten de komende jaren meer tempo maken met de uitvoering van de maatregelen uit het Nationaal Deltaprogramma. Zodat Nederland in 2050 en daarna beschermd is tegen hoogwater, weersextremen en zoetwatertekorten.

Het klimaat verandert, de tijd om ons voor te bereiden wordt korter en de opgaven worden groter. Daarnaast moeten overheden meer maatregelen nemen om de schade te beperken als het door extreem nat of droog weer onverhoopt een keer misgaat.

Deltaprogramma 2023

Dat is de boodschap van deltacommissaris Peter Glas bij het Deltaprogramma 2023 dat vandaag, dinsdag 20 september 2022, door minister Harbers van Infrastructuur en Waterstaat aangebood aan de Tweede Kamer.

Deltacommissaris Peter Glas: ‘Vorige zomer werden Limburg en delen van Duitsland en België getroffen door extreme buien en overstromingen. Afgelopen zomer waren het de droogte en hitte die ons land en een groot deel van Europa parten speelden. Het klimaat verandert, en het gaat sneller dan we eerder hadden verwacht. De noodzaak om ons aan te passen aan de gevolgen van klimaatverandering wordt steeds groter.’

Videoboodschap Peter Glas

RUSTIGE MUZIEK Ik sta hier in de Berkenloop, in Liempde, in Brabant. Een loop waar normaal water staat, maar nu is het al weken droog. Ja, hij is groen geworden, maar droog. En dat na de waterbom van vorig jaar in Limburg. We zien dat het weer extremer wordt. Heter, natter, droger. Vandaag heb ik het Deltaprogramma 2023 aangeboden aan minister Harbers, aan het kabinet. En hierna gaat dat naar de Tweede Kamer. De tijd om ons aan te passen aan klimaatverandering wordt steeds korter. We zullen dus moeten versnellen. We moeten tempo maken. Tempo maken met het Deltaprogramma zodat ook de generaties na ons hier veilig kunnen wonen, een goed leven hebben in een mooi Nederland. Dus mijn advies aan alle overheden, het Rijk, de provincies, de gemeenten en de waterschappen is: maak vaart. Maak vaart met concrete maatregelen zodat we beschermd zijn als de zeespiegel stijgt. Zodat we voldoende water hebben in tijden van diepe droogte en we in onze steden en dorpen extreme plensbuien beter kunnen opvangen. Koppel de opgave voor natuur, voor duurzame landbouw, voor woningbouw aan de opgave van het Deltaprogramma. En reserveer ook letterlijk ruimte voor maatregelen die wellicht in de toekomst nog nodig zijn. Langs de rivieren, langs de dijken, op het diepste punt van de polder, voor waterberging in droge perioden. En zorg ervoor dat iedere schop in de grond ook echt klimaatbestendig is. Neem niet alleen maatregelen om schade te voorkomen, maar denk ook na over wat er moet gebeuren als het onverhoopt toch een keer misgaat. Die waterbom kan immers overal vallen. De tijd van vrijblijvendheid is voorbij. Nederland staat wereldwijd bekend om ons watermanagement, ons Deltaprogramma en hoe we dit doen: nuchter en alert en met de blik op de verre toekomst. De titel van het Deltaprogramma 2023 is: Versnellen, verbinden, verbouwen. En als we erin slagen om wereldwijd de opwarming van de aarde te beperken, dan hebben we nog tijd. Maar dan moeten we nu ook echt allemaal aan de slag. En ik nodig iedereen daar van harte toe uit. (Het Nederlandse wapenschild. Beeldtekst: Versnellen, verbinden, verbouwen. Nationaal Deltaprogramma 2023.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER TOT HET EIND VAN DE VIDEO

Gevolgen klimaatverandering

De rapporten van het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) en ook Nederlandse wetenschappelijke onderzoeken geven een steeds scherper beeld van de gevolgen van klimaatverandering. Met wereldwijd extreme buien, hittegolven, droogte, overstromingen en de stijging van de zeespiegel die ook voor de Nederlandse kust plaatsvindt.

In zijn brief bij het Deltaprogramma 2023 meldt de deltacommissaris dat de betrokken partijen vaart moeten maken met de maatregelen. Zodat ook de komende generaties veilig en goed in Nederland kunnen blijven wonen en werken. ‘We hebben minder tijd om ons voor te bereiden, dus zeg ik tegen alle partijen: ga aan de slag om de nu al zichtbare gevolgen van extreem weer op te vangen. En reserveer vanwege de versnelde zeespiegelstijging ook nu al ruimte voor toekomstige dijkversterkingen en waterberging’, aldus Glas.

Beter voorbereiden op extreme gebeurtenissen

De deltacommissaris roept de betrokken overheden ook op om meer werk te maken van maatregelen om de maatschappelijke gevolgen van extreem weer te beperken. ‘Een waterbom zoals vorig jaar in Limburg kan elk moment en overal in Nederland vallen. Nederland moet zich beter voorbereiden op deze extreme gebeurtenissen met onvoorspelbare gevolgen’, aldus Glas.

Volgens de deltacommissaris is er bijvoorbeeld extra inzet nodig om obstakels weg te nemen die het water onnodig ophouden, maar ook voor maatregelen voor vitale nutsvoorzieningen, zoals de levering van drinkwater en energie.

'De tijd van vrijblijvendheid is voorbij: ga het nu ook echt doen'

Peter Glas, Deltacommissaris

Water- en bodemsysteem als basis

In zijn brief bij het Deltaprogramma 2023 stelt de deltacommissaris vast dat er werk wordt gemaakt van het principe dat water en bodem sturend moeten zijn in de ruimtelijke ordening. Zodat de ruimtelijke plannen en ingrepen klimaatbestendig zijn. En we eventuele overlast en schade niet afwentelen op toekomstige generaties.

Om dit ook echt door te laten werken naar de praktijk is volgens hem een omslag nodig. ‘Daarom zeg ik tegen alle overheden en andere partijen die actief zijn in het ruimtelijke domein: verbind de opgaven voor natuur, duurzame landbouw en woningbouw met de opgave om Nederland klimaatadaptief te maken. Neem het water- en bodemsysteem als basis. De tijd van vrijblijvendheid is voorbij: ga het nu ook echt doen.’