Herstel van de John S. Thompsonbrug; oud en complex, een prachtige uitdaging!

Technisch adviseur Mieke Kroft vertelt enthousiast over deze uitdaging.

Strooizout en vogelpoep

Tijdens de voorbereidingen om de brug helemaal opnieuw te verven, zijn er stalen afdekplaten afgehaald. Zo konden we ook bij de moeilijk bereikbare plekken komen. De hieronder en -achter gelegen ruimtes zijn nog nooit opnieuw geverfd in de 90 jaar dat de brug oud is.

Onder die afdekplaten bleek de brug flinke slijtage te vertonen: klinknagels waren deels of helemaal weggeroest. Ook het plaatwerk was plaatselijk dunner geworden als gevolg van corrosie.

Een deel van die schades zit op cruciale plekken die veel krachten te verwerken krijgen. De zogenoemde knooppunten, punten waar de staanders van de brugboog aansluiten op de hoofddraagbalken, bleken in een zorgelijke conditie te verkeren. Daarom werd in juli 2020 besloten dat verkeer zwaarder dan 10 ton niet meer over de brug mocht rijden.

Kroft geeft aan: ‘In de tijd dat de brug is gemaakt, werd nog niet zoals nu over onderhoud nagedacht. Gladheid werd met zand bestreden. Al dat vloeibare strooizout van nu en op sommige plekken de jarenlange blootstelling aan vogelpoep, heeft de brug duidelijk geen goed gedaan.’

Oud en complex

‘De brug is zo’n 90 jaar oud. Niet alle technische informatie is daardoor terug te vinden, maar die heb je wel hard nodig om een goed besluit te kunnen nemen. Al voor het begin van het geplande onderhoud, startte Rijkswaterstaat met het constructiedossier van de brug op orde te maken.’

‘Om in te kunnen schatten hoe stevig een brug is, moet je eerst kijken wat hij in de (voormalige) nieuwstaat aan zou kunnen. Daarna verwerk je de bekende schades en dan houd je de huidige staat over.’

‘De brug bestaat eigenlijk uit 9 verschillende bruggen, die op hun beurt uit veel aan elkaar geklonken stukken staal bestaan. Dat gecombineerd met onvolledige informatie betekent enorm veel werk om uit te zoeken. Dat proces beslaat een periode van 3 jaar! En ja, zo lang willen en kunnen we niet wachten.’

‘Om de slechte conditie van nu op te lossen, hebben we ons beperkt tot de genoemde knooppunten (zie foto rode cirkels). Zo’n knooppunt bestaat uit aan elkaar geklonken platen en hoeklijsten. Je hebt het over driedubbel dik gestapelde platen en zoveel meer hoeklijsten en klinknagels, die samen veel krachten moeten dragen. De 9 brugdelen hebben bij elkaar 124 van deze belangrijke knooppunten.’

Kinderhandjes

‘Bij het zoeken naar de oplossing keken we naar de knooppunten zelf, of we op diezelfde plek iets konden verstevigen. Maar die constructies zijn zo smal; ze zijn wellicht soms letterlijk met kinderhanden in elkaar gezet. En zoals gezegd: onderhoud werd heel anders benaderd in die tijd. We komen daar met een hamer of schroevendraaier gewoonweg niet tussen, laat staan met een flinke boormachine.’

‘Berekenen hoeveel belasting ieder knooppunt aankan, blijkt ook nog eens zeer tijdrovend werk en moet per ‘brugdeeltype’. Al met al zou dit lang duren en dat konden we ons niet veroorloven, met de nu geldende gewichtsbeperking van maximaal 10 ton voor het verkeer op de brug. Er moest dus een andere oplossing worden gezocht: de protheses.’

Petje af!

Gelukkig zitten er ook genoeg zaken mee. Zo is Kroft erg te spreken over de samenwerking met en de kennis van de partijen die om tafel zitten. Kroft: ‘Deze klus is echt een schoolvoorbeeld van goede samenwerking met de markt. Diverse bedrijven doen en denken mee. Kennis op het gebied van staalconstructies over (ouderwets) geklonken bruggen en berekeningen maken bijvoorbeeld. En intussen het gepuzzel van de hoofdaannemer GSB om alle werkzaamheden op elkaar te kunnen laten aansluiten. Zonder extra hinder!’

Oplossing

‘Eind vorig jaar kwam, zoals gezegd, de oplossing voor het probleem met de knooppunten: de prothese. Door het aanbrengen van de prothese wordt een deel van de krachten ‘omgeleid’ langs het knooppunt.’

‘Om de protheses te kunnen bevestigen, is de brug als het ware ingepakt als een soort tunnel met steigers boven en onder de brug, zodat ook in de winterperiode doorgewerkt kan worden.’

‘Bijkomende ‘plus’ is dat de protheses aangebracht kunnen worden op de brugdelen die nog niet opnieuw in de verf zijn gezet. Ze kunnen zo ‘in het lopende verfwerk’ worden meegenomen. Dat levert het voordeel op dat er geen extra stremmingen nodig zijn of extra hinder wordt veroorzaakt.’

Akkoord Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed

‘Onze aanpak is ook goedgekeurd door de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed, waar de brug onder valt. De protheses zijn zelf ook een stalenconstructie en vallen een beetje binnen de brugconstructie, zodat het niet erg opvalt en dat is mooi meegenomen. We hopen in november klaar te zijn met het aanbrengen van de 124 protheses en met deze renovatie kan de brug weer zo’n 50 jaar mee. Ik vind het prachtig dat ik aan dit project mag meewerken!’, besluit de technisch adviseur.