Geluid langs rijkswegen

VOICE-OVER: Nederland is klein en met bijna 17 miljoen inwoners, 3.000 kilometer aan rijkswegen en zo'n 10 miljoen auto's en vrachtwagens is het ook behoorlijk druk. Al dat verkeer op de rijksweg produceert geluid. Dat kunnen we niet voorkomen, maar wel beheersen. Hoeveel geluid maakt verkeer nu eigenlijk? Een gemiddelde rijksweg produceert al gauw 70 decibel. Dat is vergelijkbaar met het geluidsniveau van een stofzuiger of scheerapparaat. Maar die apparaten kun je uitzetten, een rijksweg niet. Dat geluid gaat de hele dag door en kan bij omwonenden leiden tot geluidsoverlast. De overheid beschermt ons tegen geluidshinder door verkeer. Hoe? Dat is vastgelegd in de Wet milieubeheer. Hierin staat dat Rijkswaterstaat bij het wijzigen, aanleggen en onderhouden van rijkswegen altijd in de gaten houdt of het geluid er binnen de vastgestelde grenzen blijft. Maar wanneer wordt de grens overschreden? Langs de Nederlandse rijkswegen zijn er bijna 60.000 virtuele referentiepunten met ieder een eigen geluidgrens. Die grens noemen we het geluidproductieplafond. De plafonds staan in het geluidregister dat is geïntroduceerd in hoofdstuk 11 van de Wet milieubeheer. Elk jaar berekenen we of het geluidsniveau binnen de gestelde grens blijft. Om te controleren of de rekenmethode een goed beeld geeft van de werkelijkheid voert het onafhankelijke RIVM metingen en onderzoeken uit. We berekenen bij al die duizenden referentiepunten het geluidsniveau. Er wordt gerekend en niet gemeten, omdat rekenen zeker in toekomstige situaties, een beter inzicht geeft in het geluidsniveau. Door de berekeningen ieder jaar te doen, zorgen we ervoor dat we op tijd weten waar de geluidplafonds in de toekomst overschreden worden. Bereiken we op korte termijn toch de vastgestelde grens dan nemen we maatregelen. Het liefst door de bron van het geluid aan te pakken, met stiller asfalt bijvoorbeeld. Wanneer dit niet voldoende is, kunnen we eventueel een geluidsscherm plaatsen. Voor alle maatregelen geldt dat we eerst nagaan of ze de geluidsoverlast voldoende beperken. Soms blijkt dat een maatregel te veel geld kost voor wat het oplevert. Dan bedenken we een andere oplossing. Het komt weleens voor dat geen enkele maatregel voldoende is om onder het geluidproductieplafond te blijven of dat alle opties te veel geld kosten voor wat ze opleveren. Dan onderzoekt het ministerie of het geluid- productieplafond kan worden verhoogd. Het ministerie gaat dan na of alle opties zorgvuldig zijn overwogen en of verhoging van het geluidproductieplafond acceptabel is. Wanneer het geluidproductieplafond wordt verhoogd kan de geluidsbelasting op de gevel van een woning toenemen. Voor deze geluidsbelasting geldt een maximum. Als uit onderzoek blijkt dat de maximaal toegestane geluidsbelasting op de gevel wordt overschreden, gaan we de woning isoleren. Een ander belangrijk onderdeel van de geluidwetgeving vormt het terugbrengen van te hoge geluidsbelasting op woningen langs het rijkswegennet. Daarom onderzoeken we eenmalig de geluidsbelasting op de gevel van de woningen waar dat nog niet eerder is gedaan. Blijkt dat de geluidsbelasting op de gevel de norm overschrijdt dan stellen we geluidbeperkende maatregelen voor. Zo werkt Rijkswaterstaat aan minder geluidsoverlast door wegverkeer in Nederland en vergroten we de leefbaarheid rondom de rijkswegen in ons land. Meer weten? Www.rijkswaterstaat.nl. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/geluid. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2018.)

(Een animatie.) VOICE-OVER: Woont u langs een snelweg? Dan woont u langs een weg met veel verkeer. Het geluid daarvan kan overlast veroorzaken. Hoe hinderlijk omwonenden verkeersgeluid ervaren, verschilt van mens tot mens. Er zijn grote variaties in het geluidniveau. Bijvoorbeeld omdat er 's nachts veel minder verkeer is dan tijdens de spits. Ook kan het van dag tot dag sterk verschillen. Daarom gebeurt de beoordeling van het geluidniveau op basis van een jaargemiddelde. We kunnen het geluidniveau bij een woning bepalen door te rekenen of door te meten. Rijkswaterstaat kiest ervoor om te rekenen. Dit doen we aan de hand van het Reken- en meetvoorschrift dat in de wet is vastgelegd. Het is gebaseerd op een groot aantal geluidmetingen. Die zijn uitgevoerd door wetenschappers. En het wordt actueel gehouden met langdurige metingen die elk jaar op tientallen locaties worden gedaan door het RIVM. Zo berekenen we het geluidniveau voor iedereen in Nederland op dezelfde manier. Misschien vraagt u zich af waarom we bij uw woning niet gewoon meten. Dit is omdat we op heel veel plekken geluidonderzoek moeten uitvoeren. Om dat met losse metingen te doen, is niet uitvoerbaar. Metingen kosten meer tijd en geld. En bij meten zijn de onzekerheden zo groot dat de beoordeling van het geluidniveau niet betrouwbaar genoeg is. Onzekerheden ontstaan bijvoorbeeld als de meting van het verkeersgeluid wordt verstoord door andere geluiden. Door te rekenen kunnen we zowel het huidige geluidniveau als het geluidniveau in de toekomst betrouwbaar bepalen. Vaak is het nodig om nu al voorspellingen te doen van geluidniveaus die in de toekomst zullen optreden. (Over een weg rijden voertuigen.) Bijvoorbeeld als Rijkswaterstaat van plan is om iets aan een weg te veranderen of een nieuwe weg aan te leggen. Dan bekijken we ook wat het effect zal zijn van een stil wegdek of van een geluidscherm. We maken dan een model dat het jaargemiddelde geluidniveau van een weg voorspelt. Daarbij houden we rekening met veel factoren. Om te beginnen is dat de drukte op de weg, nu en in de toekomst. Door te tellen hoeveel verkeer er op onze snelwegen rijdt kunnen we de huidige drukte in kaart brengen en voorspellen hoe druk het in de toekomst wordt. Verder houden we rekening met het type voertuig dat er op de weg rijdt met de maximumsnelheid die voor de weg geldt en met het type wegdek. Er bestaan namelijk verschillende wegdeksoorten. Zoals tweelaags zoab, waarop auto's stiller zijn dan op standaardasfalt. Ook de omgeving van de weg is van belang. (Een weg loopt omhoog en weer naar beneden.) Zijn er hoogteverschillen in het terrein? Staan er gebouwen? Is er water, bestrating of gras? Al die zaken hebben effect op het geluidniveau. Welk effect? Dat kunnen we met het model uitrekenen. Het geluidniveau kan sterk afhangen van weersomstandigheden. Omdat het geluidniveau wordt bepaald als jaargemiddelde rekent het model ook met een gemiddelde van variërende weersomstandigheden oftewel het weerkundig gemiddelde. Doordat het model al deze factoren meeweegt en dus heel gedetailleerd is kan Rijkswaterstaat het huidige en toekomstige geluidniveau goed beoordelen en kunnen we het geluid van het wegverkeer bij de buitenzijde van de woning voor iedereen op dezelfde manier berekenen. (Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/geluid. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2020.)