Vleermuisvriendelijke verlichting (Batlamp)

Verlichting op wegen helpt de verkeersveiligheid. Tegelijk vormen de lampen een probleem voor vleermuizen. De zoogdieren zijn namelijk gevoelig voor blauw en ultraviolet licht. Daardoor hebben ze last van de normale straatverlichting.

Sinds 2011 gebruiken we vleermuisvriendelijke verlichting: de Batlamp. Deze lampen zijn daarnaast ook energiezuiniger dan traditionele straatverlichting.

Vleermuizen gevoelig voor licht

Vleermuizen zijn gevoelig voor lichtverstoring. Bij hun verblijfplaatsen, op vliegroutes en in hun jachtgebied. Vooral straatverlichting kan leiden tot pijnlijke verblinding bij deze beschermde nachtdieren.

Om dit probleem op te lossen heeft de Batlamp ledlichtjes die amberkleurig licht geven. Bij de lichtkleur is rekening gehouden met de zogeheten Human-Bat Response Ratio: een lichtkleur die voor vleermuisogen ongevoelig is, maar waarbij mensen de verkeerssituatie nog goed kunnen waarnemen. Zo voorkomen we dat we de leefomgeving van de vleermuis verstoren en de Wet Natuurbescherming overtreden.

De Batlamp gaat lang mee en heeft weinig onderhoud nodig. Daarmee is het een goedkope en duurzame oplossing voor duizenden vleermuislocaties in Nederland.

Video: 'O, zit dat zo? - Batlamp'

Hoe de Batlamp werkt, wordt ook uitgelegd in onderstaande video.

(Beeldtitel: O, zit dat zo! Een animatie. Uit een boomholte komt gesnurk.) OPGEWEKTE MUZIEK GESNURK VOICE-OVER: Sst. De vleermuis slaapt. (Voice-over:) Dat doet hij vooral overdag. 's Nachts gaat hij op zoek naar eten. Hij navigeert met een sonarsysteem. Echt heel handig. Wij gebruiken daar lampen voor. Dat werkt ook heel goed. Voor ons, dan. Kijk eens hier. Naar deze snelweg. (Lichten gaan aan.) Zo, lampje erbij. Ah, daar is onze vleermuis. Hij gaat op jacht. Hij kiest daarvoor graag deze route. Onder de snelweg door. (Hij raakt de muren.) Maar dat felle licht, dat vindt hij maar niks. Dus keert hij zonder eten terug naar huis. Het is een beschermde soort, onze vleermuis. Dus dat is niet de bedoeling. Gelukkig hebben we een oplossing. Bij deze snelweg steken veel vleermuizen over, op zoek naar eten. Daarom hebben Rijkswaterstaat en de gemeente hier Batlamps neergezet. Ze zijn net in een ander kleurtje, waardoor het de vleermuizen niet opvalt. Zo hebben wij nog steeds verlichting, zonder onze vleermuisvriend te storen. Goed, hè? (De vleermuis hangt aan een tak en knipoogt. Het Nederlandse wapenschild op een blauwe achtergrond met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? www.rijkswaterstaat.nl/batlamp. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2018.) DE OPGEWEKTE MUZIEK SPEELT NOG EVEN VERDER EN EBT DAN WEG

Toepassing Batlamp

De Batlamp is eind 2011 voor het eerst gebruikt bij de aanleg van een ecoduct over de snelweg A74 bij Tegelen. Dit was een wereldprimeur. De Batlamp is in de tussentijd bij veel projecten in Nederland gebruikt. Rijkswaterstaat schrijft vleermuisvriendelijke verlichting tegenwoordig algemeen voor in planuitwerkingen. De verwachting is dat uiteindelijk ongeveer 5% van het totaal aantal lichtmasten voorzien zal zijn van vleermuisvriendelijke verlichting.

Innovatieve maatregelen

Om de lichthinder voor vleermuizen tot een absoluut minimum te beperken, is er nog een aantal extra maatregelen genomen:

  • De lichtmasten zijn niet hoger dan 6 m.
  • Dankzij een innovatief radarsysteem en lussen in het wegdek, gaat de wegverlichting alleen aan als fietsers of voetgangers passeren.
  • Een astronomische klok bepaalt de in- en uitschakeling van de verlichting. Bij het inschakelen komen de lampen langzaam op, bij de uitschakeling doven ze zachtjes.