Nadeelcompensatie
De overheid neemt binnen haar taakuitoefening veel maatregelen en besluiten die in het algemene belang en rechtmatig genomen zijn. Burgers en bedrijven kunnen nadeel ondervinden door dit optreden. In sommige situaties hebben zij recht op een tegemoetkoming in de schade. Dit noemen we nadeelcompensatie.
Zo kunnen onderhoudswerkzaamheden aan een weg of de aanleg van nieuwe infrastructuur leiden tot omzetverlies voor bedrijven, waardedaling van een woning of omrijdschade. Ook luchthavenbesluiten voor luchthavens van nationale betekenis kunnen tot schade leiden, bijvoorbeeld de waardedaling van een woning. Die schade komt in principe voor rekening van de benadeelde.
Alleen in de uitzonderlijke situatie dat een bedrijf of burger onevenredig zwaar in vergelijking met anderen wordt getroffen, heeft hij mogelijk recht op een tegemoetkoming in de schade.
Rijkswaterstaat stelt bij een verzoek om nadeelcompensatie vaak een onafhankelijke adviescommissie in
Nadeelcompensatie
De Algemene wet bestuursrecht bevat een wettelijke regeling voor de vergoeding van schade door rechtmatig overheidshandelen (titel 4.5 Awb). Hierin staan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor vergoeding van schade en de bijbehorende procedure voor het indienen van een aanvraag.
De Omgevingswet (Ow) bevat aanvullende bepalingen over nadeelcompensatie. Die zijn van toepassing als het gaat om een schadeoorzaak die is genoemd in artikel 15.1 Ow. Een van die schadeoorzaken is het projectbesluit, bijvoorbeeld over de aanleg of uitbreiding van een rijksweg.
Het projectbesluit kan schade veroorzaken voor burgers of bedrijven. Het kan zowel om permante schade als om tijdelijke schade gaan. Bijvoorbeeld de waardevermindering van een woning door extra geluidhinder. Of verslechterde bereikbaarheid van een bedrijf door een tijdelijke wegafsluiting die nodig is voor de uitvoering van het project.
De minister van Infrastructuur en Waterstaat heeft daarnaast de Beleidsregel Infrastructuur en Waterstaat 2024 vastgesteld. Deze Beleidsregel is van toepassing op de indiening en afhandeling van een aanvraag om nadeelcompensatie. De Beleidsregel bevat aanvullende materiële bepalingen en aanvullende procedurele bepalingen voor de behandeling van een aanvraag, zoals over het inschakelen van een adviescommissie.
Belangrijkste voorwaarden
Om in aanmerking te komen voor nadeelcompensatie moet aan diverse voorwaarden zijn voldaan. Zo moet het gaan om rechtmatig veroorzaakte schade, die uitstijgt boven het normaal maatschappelijk risico of normaal ondernemersrisico.
Ook moet een burger of bedrijf door het besluit of de maatregel van de minister in vergelijking met anderen onevenredig zwaar worden getroffen. Verder krijgt de benadeelde alleen vergoeding als hij niet had kunnen weten dat de maatregelen hem zouden schaden of schade zich zou kunnen voordoen.
Luchthavens
Informatie over de nadeelcompensatie overschrijding grenswaarden geluid luchthaven Schiphol kunt u vanaf 24 april 2023 vinden op Luchtvaart in de Toekomst.
Drempel nadeelcompensatie
Bij het beoordelen van aanvragen om nadeelcompensatie wordt altijd een drempel voor het normaal maatschappelijk risico gehanteerd. Als de schade hier geheel of gedeeltelijk onder blijft, dan blijft deze schade voor eigen rekening van een burger of bedrijf.
Vast drempel
De Omgevingswet bevat een vast forfait voor het normaal maatschappelijk risico van 4%. Dit forfait is alleen van toepassing bij permanente schade in de vorm van waardedaling van een onroerende zaak, die wordt veroorzaakt door het wijzigen van bouw- of gebruiksmogelijkheden buiten het eigen perceel.
Bagateldrempel
De Beleidsregel hanteert een zogenaamde bagateldrempel van 500 euro voor particulieren. Daarnaast geldt voor ondernemingen een bagateldrempel/ minimumforfait van 2% van de jaaromzet, dan wel 2% van de kosten op jaarbasis. Dat wil zeggen dat schade beneden deze bagateldrempel niet voor vergoeding in aanmerking komt.
Omzet-kostendrempel voor bedrijven
Indien de schade de bagateldrempel/minimumforfait overstijgt, kan schade voor vergoeding in aanmerking komen als een omzet- of kostendrempel is overschreden. Deze omzet- of kostendrempel varieert al naar gelang de hoogte van de brutowinstmarge van een onderneming.
Forfait
Wordt de ingangsdrempel overschreden, dan wordt vervolgens de exacte schade berekend en aan de hand van een formule een forfait vastgesteld. Dit forfait is een absoluut bedrag dat voor eigen rekening van de benadeelde blijft. Dit bedrag behoort dan tot het normaal maatschappelijk risico, oftewel het normale ondernemersrisico.
Onafhankelijke commissie
Rijkswaterstaat stelt bij een aanvraag om nadeelcompensatie vaak een onafhankelijke adviescommissie in. De commissie adviseert de minister van Infrastructuur en Waterstaat of een benadeelde voor vergoeding in aanmerking komt, en zo ja, voor welk bedrag. Om de schade te kunnen vaststellen moet een benadeelde relevante gegevens verstrekken aan de adviescommissie, zoals jaarrekeningen.
De minister neemt het uiteindelijke besluit. Het is daarentegen ook mogelijk dat de minister een verzoek zonder advies van een commissie afhandelt.
Aanvraagformulier digitaal
U kunt een aanvraag indienen voor nadeelcompensatie via het digitale formulier.
Meer informatie nadeelcompensatie
- brochure Schadevergoeding in de vorm van nadeelcompensatie
- beleidsregel nadeelcompensatie Infrastructuur en Waterstaat 2019
- beleidsregel nadeelcompensatie Infrastructuur en Waterstaat 2024
Aanvraagformulieren per mail of post
Vul bij voorkeur het aanvraagformulier digitaal in. Indien u niet de mogelijkheid heeft het aanvraagformulier digitaal in te vullen, kunt u gebruik maken van onderstaande formulieren en deze per e-mail of per post versturen.
- Aanvraagformulier nadeelcompensatie particulieren 2024
- Aanvraagformulier nadeelcompensatie bedrijven 2024
U kunt het aanvraagformulier sturen naar het e-mailadres. Of naar: