Op weg naar echte ketengelijkwaardigheid
De komende 6 jaar wordt binnen het Prestatiecontract Kunstwerken het vaste onderhoud van de sluizen, gemalen, aflaatwerken en (vaste en beweegbare) bruggen van Rijkswaterstaat in Oost-Nederland uitgevoerd door de combinatie Vitaal.
Datagedreven onderhoud, duurzaamheid en veiligheid zijn belangrijke onderdelen in het nieuwe contract. Hoe geven we hier vorm aan? Vlak na de afronding van de transitiefase en de daadwerkelijke start van de werkzaamheden spreken we met Ronnie Koster, projectmanager ON A Vaarwegen, en Jaap van den Elshout, projectmanager Combinatie Vitaal.
In het nieuwe Prestatiecontract Kunstwerken zijn 2 projecten samengevoegd: het project Renovatie Stuwensemble Nederrijn en Lek (RSN) en het project IJsseldelta en Twentekanalen (IJTK). Het nieuwe contract wordt uitgevoerd door de combinatie Vitaal, bestaande uit de zittende aannemer BAM Infra Nederland en Van den Herik en Swarco, met SPIE als strategische partner.
Jaap van den Elshout: ‘Het lijkt een voordeel om als zittende aannemers het project uit te voeren, maar toch spreekt dat niet voor zich. De verschillende bedrijven komen in een andere contractcombinatie terecht.’
Data delen met de opdrachtnemer
‘Het contract vraagt bovendien om andere expertises’, benoemt Van den Elshout. Hij vervolgt: ‘Het vorige contract was met name uitvoerend. Nu zijn we meer gericht op de groei van Rijkswaterstaat als assetmanagementorganisatie. We gaan kennis en kunde inbrengen. En we denken met Rijkswaterstaat mee in de besluitvorming. Zodat we het onderhoud aan bijvoorbeeld de gemalen bij Eefde, Delden en Hengelo beter kunnen programmeren.’
Ronnie Koster vertelt waarom dit zo belangrijk is: ‘Door beter gebruik te maken van verschillende data, zoals temperatuur, spanningen en weerstand, zien we storingen beter aankomen en kunnen we daarnaar handelen.’ Maar dat vraagt volgens hem wel om een andere manier van samenwerken.
Koster legt uit: ‘Vroeger was er meer terughoudendheid en zeiden we: Rijkswaterstaat is de eigenaar van de data. Als we anderen toegang geven tot onze gegevens, weten we niet wat ermee gebeurt. Die krampachtigheid hebben we losgelaten, we willen onze data delen. Als we de cybersecurity en privacy goed regelen, kan dat ook heel goed. Op deze manier werken we met de opdrachtnemer samen op basis van gelijkwaardigheid.’
Nieuwe competenties
Koster geeft aan dat het delen van de eigen data met de aannemer in 2017 is begonnen. Hij vertelt: ‘Bij sluis Eefde hebben we vanaf dat jaar flink ge-pilot. Die ervaringen met datagedreven assetmanagement hebben we meegenomen in het nieuwe contract. We zijn het pilot-stadium voorbij! De technologie is er, de exercitie zit nu vooral op de mens, en dat vraagt om andere competenties en vaardigheden, in beide projectteams.’
Van den Elshout vult aan: ‘We hebben aan onze kant mensen aan het team toegevoegd die gericht zijn op de groei van Rijkswaterstaat als assetmanagementorganisatie en die dit kunnen uitdragen.’
Rol van de beheerder
Van den Elshout geeft aan dat de rol van de beheerder in de regio bij die samenwerking onontbeerlijk is. ‘In de transitiefase hebben we in de driehoek (projectteam, regio, opdrachtnemer) wekelijks overleg gehad waarbij we elkaar informeerden en toetsten of we nog met de goede dingen bezig waren. Hiermee hebben we een goede basis gelegd voor de samenwerking de komende jaren.’, legt hij uit.
‘Ook dit is een verschil met vroeger’, zegt Koster: ‘Door op deze manier samen te werken, kom je voor minder verrassingen te staan, wordt de kwaliteit beter en wordt de samenwerking leuker.’ Niet onbelangrijk voor een contract dat in totaal wel 10 jaar kan duren.
Veiligheid: Melden, Aanspreken, Opletten
Veiligheid is een belangrijk onderdeel van het Prestatiecontract Kunstwerken. Van den Elshout vertelt hierover: ‘Het contract betreft een uitgestrekt areaal met veel objecten en stakeholders die hier gebruik van maken. Veiligheid is het belangrijkst. Daarom hanteren we de slogan: Je werkt veilig, of je werkt niet.’
Tijdens de Project Start Ups stond het thema dan ook hoog op de agenda. Van den Elshout benoemt dat ze aan het einde van de sessie het monument hebben bezocht van de duiker die bij stuwcomplex Driel in 2017 is overleden. Hij geeft aan dat het belang van veiligheid daarmee direct invoelbaar wordt: ‘Als we niet veilig te werk gaan, dan kan er dit gebeuren.’
Ook hierin trekken de 2 partijen gezamenlijk op, onder meer door de veiligheidscultuurmeting gezamenlijk op te zetten. Koster: ‘Het contract is de basis, het doel staat voorop. Maar we willen zo samenwerken dat we gelijkwaardige partners zijn.’