Onderzoek naar zwerfafval in de Waddenzee
Zwerfaval hoort niet thuis in de natuur. Zeker niet in een Werelderfgoedgebied als de Waddenzee. Om gerichte maatregelen te treffen, wordt jaarlijks onderzoek gedaan naar het type afval en waar het vandaan komt.
Rijkswaterstaat laat, samen met mede-initiatiefnemer de Waddenunit (ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), sinds 2018 onderzoek uitvoeren naar zwerfafval in de Waddenzee. Ook Bureau Waardenburg is bij het onderzoek betrokken. Belangrijke vragen zijn: wat is het zwerfafval precies en waar komt het vandaan?
Resultaten 2020
De onderzoekers troffen in 2020 veel minder zwerfafval aan dan in 2019, het jaar met het containerincident van de MSC Zoe. De aangetroffen hoeveelheden in 2020 liggen echter op een hoger niveau dan in 2018.
3 meetlocaties – Steenplaat, Griend en Zuiderduintjes
Om een goed beeld te krijgen van de herkomst van het aangespoelde zwerfvuil, zijn er 3 locaties uitgekozen die niet of nauwelijks gebruikt worden door mensen. Het afval dat lokaal door toeristen achtergelaten wordt, zoals peuken, blikjes en plastic bestek, blijft dan buiten beschouwing. Wadplaten Steenplaat, Griend en de Zuiderduintjes zijn zulke locaties en liggen van west naar oost verspreid over de Waddenzee.
De onderzoekers werken zo veel mogelijk via de OSPAR-methodiek die voor de monitoring van zwerfafval op de Nederlandse kust wordt toegepast. Daardoor zijn de resultaten goed te vergelijken met onderzoeken in andere zeeën. Simpel gezegd wordt er per locatie gewerkt met een onderzoeksvak van 1 km lengte voor groot afval met daarin een vak van 100 m voor zichtbaar afval (kleiner dan 50 cm). Daarnaast zijn er eisen rondom het getij en de frequentie. Uiteraard houden de onderzoekers rekening met de specifieke natuurwaarden van het gebied, waaronder de rust voor zeehonden en vogels.
Meeste vervuiling op Griend
Op Griend is over het jaar 2020 de hoogste dichtheid gevonden aan zwerfafvalitems. Dit was in 2019 eveneens het geval. Dat geeft aan dat deze vervuiling ook andere oorzaken kent. De meeste aangetroffen items waren plastic, hout en keramische materialen. Opvallend is verder dat op deze plek, net als in 2019, onderzoeksmateriaal is gevonden vanuit de verschillende wetenschappelijke onderzoeken die er lopen rondom dit eiland.
De komende jaren wordt het onderzoek herhaald om na te gaan of er een meerjarige trend te ontdekken valt.
Rijkswaterstaat
Rijkswaterstaat werkt, samen met andere organisaties, aan een duurzame aanpak van zwerfafval in het Waddengebied. Het gaat dan om zowel preventie, monitoring, handhaving als opruimen. Doel is om het beheer op het gebied van zwerfafval te verbeteren. Ook kijken we naar mogelijkheden voor het inzetten van communicatie en gedragsverandering. Meer weten? Kijk op de website Afval Circulair.