Rijkswaterstaat onderzoekt effecten van verkeer op broedvogels
Rijkswaterstaat heeft samen met Sweco, Geonius en Sovon Vogelonderzoek Nederland onderzoek uitgevoerd naar verstoring van broedvogels door verkeer. Het wetenschappelijk artikel is onlangs gepubliceerd in het gerenommeerde tijdschrift Landscape Ecology. Op basis van de gepubliceerde resultaten wordt een nieuwe beoordelingsmethode ontwikkeld die we naar verwachting later dit jaar in gebruik zullen nemen.
Aanleiding voor het onderzoek
De huidige beoordelingsmethode voor verstoring van broedvogels door verkeer stamt uit de jaren 90 (Reijnen en Foppen). Sindsdien is er veel kennis opgedaan over verstoring van vogels, zijn uitgebreide monitoringsgegevens verzameld en zijn statistische analysetechnieken verbeterd. Om de effecten van infrastructuurprojecten goed te kunnen beoordelen, is het belangrijk dat we deze nieuwe kennis toepassen.
Aanpak onderzoek
Het onderzoeksteam analyseerde meer dan 30 jaar aan broedvogelgegevens verzameld door Sovon. Het onderzoek omvatte ongeveer 150.000 territoria van bijna 140 verschillende soorten broedvogels nabij snelwegen verspreid over Nederland. Het onderzoek is het resultaat van langjarige samenwerking waaraan uitgebreide literatuuranalyse voorafging.
Resultaten onderzoek
Uit het onderzoek bleek dat verstoring van broedvogels vaak kan optreden tot op ongeveer 650 m afstand van een snelweg. De resultaten bevestigen eerdere studies over effectafstanden maar door het analyseren van deze uitgebreide dataset konden veel meer soorten worden beoordeeld. Hierdoor werd met veel meer zekerheid aangetoond dat dit effect geldt voor een grote verscheidenheid aan soorten.
Ook werd vastgesteld dat de verstoringsafstand sterk samenhangt met de verkeersintensiteit: hoe drukker de weg, hoe groter het verstoringseffect. De ontwikkelde formule om dit verband te kwantificeren vormt de basis voor de aangescherpte beoordelingsmethode. Belangrijk is te vermelden dat de verstoring niet alleen het gevolg is van geluid maar ook van beweging, verlichting en dergelijke. Deze factoren zijn niet van elkaar te scheiden.
Belang voor natuurbeheer
Als beheerder van het Nederlandse hoofdwegennet en grote natuurgebieden houden we de impact op de natuur zo klein mogelijk. Het onderzoek draagt bij aan betere ecologische beoordelingen en praktische, onderbouwde keuzes binnen infrastructuurprojecten.
Onderzoeksteam
Het artikel is geschreven door René van Dijk (Geonius, voorheen werkzaam bij Sweco), Ruud Foppen en Paul van Els (Sovon Vogelonderzoek Nederland), Toine Morel en Karen Zwerver (Rijkswaterstaat) en is gepubliceerd in Landscape Ecology. Geonius is een interdisciplinair ingenieurs- en adviesbureau. Sovon verzamelt al decennia systematisch gegevens over Nederlandse vogels en werkt vanwege deze expertise samen met Rijkswaterstaat voor dit type onderzoek.