Goede geleiding van scheepvaart naar Zeesluis IJmuiden met geleidewerken

Deze geleidewerken beschermen de sluis tegen een eventuele aanvaring. Dave Vermaas en Maurice van Ham, werkvoorbereiders bij OpenIJ zijn al meer dan 5 jaar betrokken bij de bouw van de sluis. Ze vertellen over het plaatsen en het belang van de geleidewerken.

Bescherming van de sluis

Niet alleen ter bescherming van de sluis zijn geleidewerken geplaatst. Ook voor de veiligheid van scheepvaart is dit belangrijk. Bij Zeesluis IJmuiden zijn hiervoor vaste en drijvende geleidewerken toegepast. Volgens Dave kun je het vergelijken met een vangrail langs de snelweg, maar dan voor de scheepvaart. Dave: ‘De geleidewerken ter hoogte van het binnenhoofd (kanaalzijde) zijn vast, omdat hier geen getijde is. Deze constructie hoeft dus niet mee te bewegen bij verschillende waterstanden.'

'De drijvende geleidewerken zijn geplaatst aan de kant van het buitenhoofd (zeezijde). Deze zijn drijvend, zodat ze mee kunnen bewegen met het getij. Om de wanden van de sluiskolk tussen de zee- en kanaalzijde te beschermen, wordt de lijn van geleidewerken doorgezet in de sluiskolk. In de sluiskolk hangen daarom grote houten schotten van meer dan 1 m breed. Dit zijn zogenaamde drijframen.’

Vaste geleidewerken

Om de zwaar en robuust uitgevoerde geleidewerken aan de kanaalzijde te kunnen plaatsen, is een goede fundering nodig. Die fundatie, de zogeheten onderbouw, was de verantwoordelijkheid van Maurice. Maurice: ‘Met de onderbouw zorgen we voor een goede basis van de bovenbouw van het geleidewerk. De onderbouw bestaat aan de kanaalzijde uit zware stalen buispalen. Deze buispalen, met een diameter van bijna 1,5 m, een gewicht van 45 ton en een lengte van 37 m, zijn met een kraanschip trillend in de grond aangebracht.’

Na de installatie van de palen is Dave met zijn team aan de slag gegaan met het plaatsen van de bovenbouw. Om de bovenbouw te kunnen plaatsen, zijn de palen eerst op de juiste hoogte afgebrand. Vervolgens is de bovenbouw met een gewicht van bijna 100 ton geplaatst met een varend hijsblok.

Deze bovenbouw is vooraf gemaakt in een staalconstructiewerkplaats. Vermaas: ‘De volledige geleidewerken werden, inclusief alle losse montage onderdelen, als zogeheten prefab-constructie naar de sluis vervoerd. Daar werden de geleidewerken vanaf een ponton nauwkeurig op de palen gehesen, geplaatst en vast gelast.’

Drijvende geleidewerken

De drijvende geleidewerken aan de zeezijde zijn, in tegenstelling tot bij het binnenhoofd, aan de palen gekoppeld door zogenaamde paalramen. Hierdoor kunnen de geleidewerken meebewegen met het water en het getij. Voor de drijvende geleidewerken aan de zeezijde is een goede bevestiging en positionering van de palen belangrijk, zodat het geleidewerk onder de zwaarste omstandigheden (storm en golfslag) kan blijven functioneren. Het installatieproces van deze palen ging net even anders.

Maurice: ‘Vanwege de kans op beschadigingen van de Noordersluis, mochten we ter hoogte van het buitenhoofd niet trillen. Hierdoor moesten we op zoek naar een alternatieve installatiemethode. Vanaf het boorponton zijn de palen aan de zeezijde daarom geboord. Deze palen hadden een diameter van 1,5 m, een gewicht van 54 ton en een lengte van 40,5 m. Een heel precieze klus, waarbij we 1 paal per dag plaatsten. In totaal staan aan de zeezijde 4 palen, dus dat duurde ongeveer een week.’

Ter plaatse in het water gehesen

De drijvende geleidewerken werden ook in een staalconstructiewerkplaats gemaakt. Dave: ‘De constructies werden drijvend in een binnenvaartschip naar OpenIJ getransporteerd. Ter plaatse zijn de geleidewerken in het water gehesen. Het drijvende deel met een werkschip is tegen de palen aangevaren en met de paalramen beschermd aan de palen. Zo kunnen deze geleidewerken langs de palen op en neer met het getij mee bewegen.’

Sinds eind juni 2021 zijn alle geleidewerken bij Zeesluis IJmuiden geplaatst. Dat zorgt ervoor dat de sluis straks veilig schepen kan ontvangen.