Early Warning van de maand: Gebouwen van plastic?
Eén van de taken van het programma Strategische Verkenningen is om veranderingen in de omgeving van Rijkswaterstaat tijdig te signaleren. Deze veranderingen kunnen immers gevolgen hebben voor het werk en de organisatie van Rijkswaterstaat.
Het team Strategische verkenningen kijkt hierbij onder andere naar ontwikkelingen in de PESTELD-domeinen: politiek, economie, sociaal-maatschappelijk, technologie, ecologie en milieu, juridisch (legal) en demografie. Om die ontwikkelingen scherper te duiden, worden experts en organisaties buiten Rijkswaterstaat proactief benaderd. De resultaten van deze gesprekken worden weergegeven in korte Early Warning-signalen.
Kunststof afval
Het is een van de grootste uitdagingen van de huidige tijd: grote hoeveelheden afgedankte kunststof hopen zich op in onze oceanen en op onze vuilnisbelten wereldwijd. Wat moeten we hiertegen doen? Jaarlijks wordt er wereldwijd zo’n 359 miljoen ton aan kunststoffen geproduceerd en een groot deel ervan wordt weggegooid. Kunststoffen worden gezien als niet duurzaam materiaal.
Kunststof als bouwmateriaal
De Braziliaanse wetenschapper Sibele Cestari denkt dat we afgedankte kunststof kunnen hergebruiken. Volgens haar zijn afgedankte kunststoffen de ideale grondstof voor nieuwe, duurzame gebouwen. Wat als we 's werelds groeiende woestenij van afgedankte kunststoffen zouden veranderen in een nieuw soort duurzaam gebouw? Kunststoffen zijn sterk, gaan lang mee, zijn lichtgewicht, waterdicht en makkelijk te vormen en te recyclen. Dit zijn belangrijke eigenschappen van bouwmaterialen.
Kunststoffen hergebruiken
‘Technologisch gezien zijn alle polymeren 100% recyclebaar’, schrijft Cestari. ‘Sommigen hebben de perfecte cradle-to-cradle-levenscyclus: ze kunnen keer op keer worden gebruikt om dezelfde goederen te produceren. Veel kunststoffen kunnen worden hergebruikt door een voorwerp in vlokken te versnipperen, te smelten en opnieuw te gebruiken. Dergelijke gerecyclede kunststoffen hebben mogelijk lagere mechanische eigenschappen in vergelijking met nieuwe kunststoffen, omdat elke keer dat je een kunststof smelt en verwerkt, de polymeerketens afbreken. Maar deze eigenschappen kunnen worden hersteld door het te mengen met additieven of nieuw plastic. Voorbeelden van succesvolle industriële recycling zijn PET (of polyethyleenthereftalaat), dat wordt gebruikt om frisdrankflessen te maken, en polystyreen, dat veel als isolatiemateriaal wordt toegepast.’
Experimenten op kleine schaal
Als techniek niet het probleem is, waarom wordt dan zo weinig gerecycled? Het recyclen van veel plastic afval is tot nu toe economisch onrendabel. Veel universiteiten en ondernemers proberen dit te veranderen. Hun initiatieven zijn veelbelovend, maar op industriële schaal nog niet reproduceerbaar. Ook Cestari experimenteert met het maken van bijvoorbeeld bakstenen en dakpannen van afvalplastics. Bouwmaterialen gemaakt van gerecyclede kunststoffen worden nog niet veel gebruikt in de bouwsector - prototypes zijn vooral gebruikt voor demonstratie-installaties. Haar hoop is - net als die van vele anderen - dat meer politieke wil en een toenemend milieubewustzijn ervoor gaan zorgen dat plastic conventionele bouwmaterialen gaat vervangen.
Gerecycled plastic als bouwmateriaal
Kan gerecycled plastic ook een interessant bouwmateriaal zijn voor Rijkswaterstaat? Misschien nog niet direct voor grote kunstwerken. Maar wellicht als bouwstenen voor kleine kantoormodules die aan huis geplaatst kunnen worden. Nu het ernaar uitziet dat we elkaar voorlopig nog niet op kantoor gaan zien, zou het wel eens de markt van de toekomst kunnen zijn!
Dit bericht is geschreven aan de hand van een Engels artikel op de website van de BBC.