Kwelder Wierum groeit weer door rijshouten dammen
De rijshouten dammen, die in 2024 door Rijkswaterstaat bij de kwelder in Wierum geplaatst zijn, lijken de kwelder goed te beschermen. Dit blijkt uit de 1e meetresultaten die recent zijn opgeleverd.
Tussen de gerenoveerde dammen is in slechts 1 jaar tijd tussen 10 en 35 cm sedimentatie opgetreden. Verder is er geen verdere erosie opgetreden van de kwelderrand. De dammen lijken daarmee hun werk te doen en zelfs nog effectiever dan vooraf verwacht.
Om deze conclusies met zekerheid te kunnen trekken zijn meer metingen over een langere periode nodig. We laten daarom hoogtemetingen uitvoeren om de langdurige effecten van de maatregel in kaart te brengen.
Een mogelijke oorzaak voor de snelle opslibbing kan teruggevonden worden in het afgelopen stormseizoen. Zo waren er weinig stormen in het najaar van 2024 en de winter van 2024/2025 en dat heeft er zeer waarschijnlijk voor gezorgd dat de kwelderrand niet verder is afgeslagen en dat er veel meer sedimentatie het gebied is binnengekomen.
Kwelder belangrijk voor vogels
We hebben in de zomer van 2024 rijshouten dammen in de kwelder bij Wierum hersteld. De herstelwerkzaamheden werden uitgevoerd door aannemer Van Aalsburg, die gespecialiseerd is in het aanbrengen en onderhouden van deze dammen.
De herstelde rijshouten dammen breken de golven van de zee, waardoor de kwelder niet verder afslaat. Dit is belangrijk voor vogels, omdat er langs de Waddenkust niet veel gebieden zijn waar vogels voedsel kunnen vinden en kunnen rusten bij hoogwater. Het besluit om deze kwelder te beschermen tegen afslag en zo de natuurwaarden te behouden is mede tot stand gekomen door de acties van de dorpsbewoners van Wierum via de Werkgroep Red de kwelder.
Rijshouten dammen
In het Waddengebied is het aanbrengen van rijshouten dammen al van oudsher een beproefde methode op kwelders en andere buitendijkse gebieden. Rijshouten dammen beschermen tegen afslag en kusterosie, en werden ook gebruikt voor het aanwinnen van land.
Door onder andere bezuinigingen en overdracht van eigendom en verantwoordelijkheden liep het onderhoud en het behouden van rijshouten dammen vanaf de 2e helft van de vorige eeuw terug. Voor de rijshouten dammen die het betrof betekende dit een verslechtering van de staat en uiteindelijk verval.
Burgerinitiatief Wierum
De gevolgen van dit verval waren in de kwelder bij het dorp Wierum duidelijk zichtbaar. Omdat de zee vrij spel kreeg, sloeg de kwelder geleidelijk af en werd deze steeds kleiner.
Bij de bewoners van het dorp Wierum, die een lange en betrokken band hebben met kwelder, Waddenzee en natuur, leidde dit tot zorgen over het voortbestaan van de kwelder. Er ontstond een burgerinitiatief in de vorm van werkgroep Red de Kwelder.
Ook werd er een petitie gestart die vervolgens aan de stuurgroep 1DYK werd aangeboden. Met succes! De oproep en zorgen van de dorpsbewoners vonden gehoor bij de stuurgroep, waarop Rijkswaterstaat (als lid van de stuurgroep) besloot om de rijshouten dammen te herstellen.
Meer weten?
Op Open Rijkswaterstaat kunt u het opgeleverde rapport lezen.