De Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl

De vervanging van de Gerrit Krolbrug is onderdeel van een groter project: het verbeteren en veiliger maken van de vaarroute tussen Lemmer en Delfzijl. De Hoofdvaarweg Lemmer-Delfzijl (HLD) is een van de belangrijkste vaarwegen van ons land. Dit heeft invloed op de ontwerpkeuzes van de nieuwe Gerrit Krolbrug en het bouwproces van de brug en de omgeving.

Er wordt in dit project dus niet alleen een nieuwe brug gebouwd, de vaarweg wordt ook aangepast:

• Het midden van het kanaal wordt 10 meter verlegd.
• De kanaalbocht wordt ruimer gemaakt.
• De ligplaatsen aan de Ulgersmakade worden verplaatst naar buiten de stad.

Zo ontstaat meer ruimte en zicht voor de scheepvaart. Dit verhoogt de veiligheid en zorgt ervoor dat de brug minder vaak open hoeft.

Proces

• In 2007 werd in een bredere studie naar de vaarweg Lemmer–Delfzijl gekeken naar de toekomst van de brug. Rijkswaterstaat gaf daarbij opdracht aan de provincies Groningen en Friesland om dit uit te voeren.
• Van 2007 tot 2015 volgde er een planstudieperiode waarin verschillende varianten van de brug werden onderzocht door de provincie Groningen.
• Na de overname van de vaarweg Lemmer-Delfzijl door Rijkswaterstaat in 2014 bleken de varianten in 2018 niet maakbaar doordat er essentiële documenten ontbraken.
• De variantenstudie en planuitwerking van de brug werden in 2019 overgedragen aan Rijkswaterstaat. Hierdoor is besloten een nieuwe variantenstudie te doen.
• Na diverse onderzoeken, planstudies, ontwerpen en gesprekken met de omgeving, werd in 2021 een voorkeursvariant vastgesteld, een hefbrug met een doorvaarthoogte van 4.5 meter.
• In 2024 is het voorlopig ontwerp goedgekeurd door de gemeenteraad Groningen en is de omgevingsvergunning verleend.

Iedere gebruiker van de brug heeft een ander belang: fietsers en voetgangers willen een lage brug waar ze makkelijk overheen kunnen. De scheepvaart heeft behoefte aan een hoge brug die snel open kan. Automobilisten willen niet te lang wachten als de brug open staat. In overleg met veel partijen (waaronder bewonersorganisaties, het CSG Wessel Gansfort (middelbare school), de Fietsersbond en Werkgroep Toegankelijk Groningen) bleek dat het huidige ontwerp de beste oplossing is voor deze plek.

• Vanaf september 2025 is de realisatiefase gestart. In deze fase selecteren we een aannemer via een aanbesteding en werken we het ontwerp uit tot een definitieve versie. Nadat de hellingbanen en fietsloopbruggen zijn verwijderd doen we aanvullend archeologisch onderzoek vanwege vondsten in de ondergrond.
• Eind 2026/begin 2027 start de bouw van de nieuwe Gerrit Krolbrug.
• De openstelling van de nieuwe Gerrit Krolbrug en verkeersverbinding Korreweg-Ulgersmaweg is gepland in het najaar van 2029.
• In 2029 is het hele project klaar.

Geschiedenis van de Gerrit Krolbrug

De oorspronkelijke Gerrit Krolbrug werd in 1936 gebouwd en groeide uit tot een belangrijke verbinding in de stad Groningen. De brug verbond de noordelijke wijken met de binnenstad en werd dagelijks gebruikt door duizenden fietsers, voetgangers en automobilisten. Na tientallen jaren intensief gebruik was de brug technisch verouderd. Daardoor kwamen er steeds meer storingen en stremmingen voor de scheepvaart en het wegverkeer. Renovatie of herstel van de brug bleek technisch en economisch niet langer verantwoord. In mei 2021 raakte een schip de brug, waardoor de brug onherstelbaar beschadigd raakte en verwijderd moest worden.

Tot 2005 stond de brug bekend als de Korrewegbrug, vanwege zijn ligging aan het einde van de Korreweg. De brug is daarna vernoemd naar Gerrit Krol (1934–2013), een Groningse schrijver en wiskundige. Hij woonde in de buurt van de brug en beschreef in zijn werk het vertrouwde gevoel van thuiskomen in de stad Groningen.