Hoe de bodem voor Zeesluis IJmuiden wordt beschermd
Grotere sluis, grotere schepen en meer zout water. 3 belangrijke elementen die ervoor zorgen dat de bodem bij Zeesluis IJmuiden goede bescherming nodig heeft. Door de hoeveelheid bewegingen en (zout) water die de nieuwe sluis bij het schutten met zich meebrengt, kunnen kuilen ontstaan in de bodem bij het binnen- en buitenhoofd. Om dit effect te verminderen, wordt bij het binnen- en buitenhoofd speciale bodembescherming aangebracht.
Bart Broekman en Henk Vink van Combinatie BaggerIJ houden zich bezig met de voorbereiding en uitvoering van de bodembescherming.
Bodembeschermingsdoeken met de hand gevlochten
Voor de kolkingang aan de zeezijde en kanaalzijde wordt de hele bodem beschermd. Ook langs de voorhavendam tot en met de fuikwand komt speciale bodembescherming. Broekman: ‘De bodembescherming bestaat uit 2 lagen. De eerste laag van de bodembescherming is een filterdoek met daar bovenop geknoopte bossen wilgenhout. De bossen wilgenhout worden met de hand aan elkaar geknoopt in vakjes van 1 x 1 m2. De wilgentakken geven stevigheid aan het doek tijdens transport en installatie en zorgen voor een stevige eerste laag bodembescherming.’
‘Het filterdoek zorgt er ook voor dat er geen zand door de bodembescherming komt. Door het lichte wilgenhout kan het filterdoek makkelijk worden afgezonken naar de bodem. Deze eerste laag wordt daarom ook wel het zinkstuk genoemd.’
Bovenop het filterdoek en de wilgentakken komt de tweede laag. Die bestaat uit breuksteen. Vink: ‘De tweede laag bestaat uit steenbestortingen. Onder water storten we in ieder vakje een vooraf bepaalde hoeveelheid stenen. De opbouw bestaat uit verschillende lagen en sorteringen steen. Om ervoor te zorgen dat de stenen door stroming of schroefbewegingen niet kunnen verplaatsen, wordt op veel plaatsen de steenlaag ingegoten met beton. Om dit beton te kunnen storten pakken we de juiste hoeveelheid beton vast met een knijper en laten we het onder water los boven het juiste vakje, net boven de bodem.’
‘We hebben deze techniek getest met duikers en die bevestigden dat het goed was. Om uiteindelijk te controleren of we overal beton hebben gestort, voeren de duikers achteraf nog steekproeven uit.’
Bescherming langs de wanden
Niet alleen op de bodem bij het binnen- en buitenhoofd is de bodembescherming van groot belang. Zonder de bescherming van de bodem langs de sluiswanden kan zich langs deze wanden namelijk zand gaan verplaatsen. Dat kan gevolgen hebben voor het scheepvaartverkeer, omdat de waterdiepte op sommige plekken dan ineens afneemt. Broekman: ‘Langs de wanden wordt daarom ook extra aandacht gegeven aan de aansluiting van bodembescherming tegen deze wanden. Om te zorgen dat de zandbodem tegen de wand op zijn plek blijft liggen, wordt langs alle wanden de breuksteen tegen de wand ingegoten met colloïdaal beton. Dat is speciaal beton dat niet oplost tijdens het storten en in stromend water nauwelijks wegspoelt.’
100 jaar beschermd
De bodembescherming zorgt er uiteindelijk voor dat de bodem bij de sluis dezelfde diepte houdt en er geen zandverplaatsing komt door de bewegingen van het water. Door deze manier van bodembescherming is de bodem naar verwachting ook over 100 jaar nog steeds goed beschermd.