Rode kruisen: er is altijd iets aan de hand #nietvoorniX

(Bart Kuijpers, Rijkswaterstaatreporter:) BART KUIJPERS: Rode kruisen boven de weg, die plaatsen we als er iets aan de hand is. Vaak zie je dan wegwerkzaamheden, een ongeluk of een pechgeval. Maar soms zie je niet direct iets op de weg. Hoe kan dat en welke rol speelt de ambulance daarbij? Dat vertel ik je in deze video. Kleine spoiler: die rode kruisen staan er niet voor niks. Een rood kruis, maar je ziet niet meteen waarvoor? Hoe dan?! (In grote, kleurrijke drukletters verschijnt: #Hoedan?! Bart staat bij een bord.) EEN STEVIGE JINGLE GAAT OVER IN LEVENDIGE MUZIEK Dit is 'm dan: een matrixbord. Groter dan je dacht, hè? Er hangen er zo'n 16.500 van in Nederland. Dat is superhandig, want hiermee waarschuwen we weggebruikers voor de gevaren op de weg. Onder andere door met dit rode kruis aan te geven dat de rijstrook dicht is. Zo'n rood kruis negeren is levensgevaarlijk voor andere weggebruikers, voor mensen die aan de weg werken en voor jezelf. Daarom hangt er een forse boete aan van 290 euro. (Boven een snelweg staan twee rode kruisen.) Als weggebruiker weet je niet altijd waarom er een rood kruis staat. Soms zie je dat het gaat om een pechgeval, een ongeluk met brokstukken op de weg of werkzaamheden. Maar er zijn ook veel situaties waarbij je de reden niet meteen kan zien. Misschien ligt er wel olie op de weg, loopt er een persoon of dier of zit er net om de bocht een zinkgat in het asfalt. Maar ook bij extreem weer, zoals dichte mist of gladheid, kunnen we een rijstrook afsluiten. Zelfs een stoeptegel of een ander voorwerp op de snelweg zie je vanuit je auto niet op tijd liggen en kan jou als weggebruiker lelijk verrassen. Geloof me, waar rode kruisen staan, wil en mag je echt niet rijden. (Op het dak van een ambulance knipperen blauwe lampen.) Nog zo'n belangrijke, niet meteen zichtbare reden voor een rood kruis: medische spoedtransporten. (Hij stapt een loods met ambulances binnen.) Ha, Amanda, wat zijn medische spoedtransporten? (Amanda Koeman, ambulanceverpleegkundige:) AMANDA KOEMAN: Dat zijn ernstig zieke mensen die naar een ziekenhuis moeten of tussen twee ziekenhuizen vervoerd worden, zoals een ernstig ziek kind of mensen die gereanimeerd worden of mensen na een ernstig ongeluk. Heftig. Sjors, jij bent ambulancechauffeur, jij mag al harder rijden en met zwaailichten, waarom is zo'n rood kruis dan toch belangrijk? SJORS VERCOULEN: We willen dat de patiënt zo vlot en vloeiend mogelijk in het ziekenhuis komt. Mijn collega is achterin met de patiënt bezig en door het rode kruis kunnen wij vloeiend blijven rijden. Dat verbetert de situatie van de patiënt en dan zijn we eerder op de plek van bestemming. (Aldus Sjors Vercoulen, ambulancechauffeur.) BART: Onze collega's in de verkeerscentrale zijn verantwoordelijk voor het plaatsen van die rode kruisen, zoals hier in Utrecht. (Hij gaat naar binnen.) Lars, stel er is een medisch spoedtransport, hoe snel kunnen jullie dan schakelen? LARS SAVELKOULS: Wij kunnen heel snel schakelen bij een medisch spoedtransport. (Lars Savelkouls, wegverkeersleider:) Wij krijgen een belletje van 't operationeel centrum van de politie of ambulance, die ons vertellen dat het spoedtransport van start gaat, wij komen in contact te staan met de ambulancebroeder via de portofoon. Zo weten wij precies waar hij is. Zo kunnen wij een kruis op voorhand plaatsen, maar ook achter hem weer weghalen. Ook kunnen we adviezen geven over hoe hij het beste kan rijden. Mooi, dus de weg gaat zo snel mogelijk weer open. En hoe zit het met een ongeval of wegwerkzaamheden? Ik hoor weleens mensen zeggen: het werk is al lang afgerond, maar die rode kruisen staan er nog. Hoe zit dat? Wij laten kruisen nooit onnodig op de weg staan. Werkzaamheden kunnen worden afgebouwd. Het kan dat een maatregel over een aantal kilometer erop staat en misschien zijn ze in het begin van de maatregel nog bezig met het afbouwen of het opzetten, dus wij zetten een kruis niet voor niks. (Een weginspecteur filmt een rijstrook met een kruis erboven.) OPGEWEKTE MUZIEK BART: Dus onthoud, zelfs als je niet direct iets op de weg ziet, een rood kruis staat er nietvoorniX. Er is altijd iets aan de hand. Dat was 'm weer voor deze keer, tot de volgende aflevering van 'Hoe dan?!'. Later! (In grote, kleurrijke drukletters verschijnt: #Hoedan?! Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/nietvoornix. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2025.) DE STEVIGE JINGLE EBT WEG

(Alyssa, weginspecteur bij Rijkswaterstaat, zit met een tablet in haar hand en bekijkt een video. Links in beeld speelt de video, waarin tientallen automobilisten twee matrixborden met rode kruizen boven een afrit negeren en op het laatste moment de afgesloten afrit nemen. Ze rijden daarbij rakelings langs een werknemer van Rijkswaterstaat, die met zijn gele autoambulance en oranje pylonen de afrit probeert af te sluiten.) (Boven in beeld staat de tekst: #NIETVOORNIX. (Alyssa:) De mensen rijden gewoon onder kruisen door. Het toppunt van asociaal zijn. Mijn naam is Alyssa, ik ben weginspecteur in de regio Zwolle en ik handel voornamelijk incidenten af. M'n bergercollega die een pechgeval heeft bijna op het einde van een uitvoeger. Het gaat eigenlijk nog maar net goed. (Een pick-up auto van Rijkswaterstaat stopt bij de berger, maar verschillende automobilisten blijven de rode kruizen negeren.) Daarna komt m'n collega ter plaatse om hem weer te beveiligen. Maar mensen rijden gewoon onder kruisen door. Het toppunt van asociaal zijn. Rakelings langs die berger. Als je moet vluchten, wordt het toch wel spannend. Nee, asociaal. (Ze verbijt zich terwijl ze weer naar de video kijkt.) Ik vraag me wel eens af wat de weggebruiker denkt die daar onderdoor is gegaan. Zeker als hij is doorgereden tot hij echt niet meer kon. Dat hij dan pas dacht: O ja, dus er staat wel wat. Zo'n rood kruis staat er echt niet voor niks. Er is altijd iets aan de hand. (In beeld verschijnt tegen een zwarte achtergrond een matrixbord met een rood kruis. Het beeld wordt geel. Beeldtekst: Er is altijd iets aan de hand. #NIETVOORNIX)

(Pascall, wegverkeersleider bij Rijkswaterstaat, zit voor een blauw doek. Links in beeld speelt een video, waarin door middel van een matrixbord met een rood kruis een snelwegafslag is afgesloten. Automobilisten en vrachtwagenchauffeurs negeren het rode kruis en nemen de afslag.) (Boven in beeld staat de tekst: #NIETVOORNIX.) (Pascall:) Een rood kruis boven de weg? Je afslag lijkt bereikbaar? Twijfel niet, hij is echt dicht. Ik ben Pascall, ik ben werkzaam als wegverkeersleider bij Rijkswaterstaat. Vanuit onze verkeerscentrale monitoren wij 24 uur per dag al het verkeer... en zorgen wij dat alle weggebruikers veilig en vlot van A naar B kunnen rijden. (Nog meer automobilisten en vrachtwagenchauffeurs negeren het rode kruis boven de afslag) Je kent deze situatie vast wel. Er staat een rood kruis boven de rijstrook net voordat je je afslag moet nemen. Het lijkt misschien of hier niets aan de hand is. Maar wat de weggebruikers niet realiseren... is dat ik heb doorgekregen dat er modder in de bocht op de weg ligt. (Beelden vanuit een andere hoek tonen een bruine laag modder in een bocht van de afrit. Sommige automobilisten en vrachtwagenchauffeurs vermijden de modderlaag door uit te wijken op de vluchtstrook. Anderen rijden over de modder heen). Rij dus niet onder de rode kruisen door en neem rustig de volgende afslag. Dan kom je uiteindelijk wel veilig op je bestemming. Zoals je ziet is niet elke situatie duidelijk te zien vanachter je stuur. Maar een rood kruis staat er echt niet voor niks. Er is altijd iets aan de hand. (In beeld verschijnt tegen een zwarte achtergrond een matrixbord met een rood kruis. Het beeld wordt geel. Beeldtekst: Er is altijd iets aan de hand. #NIETVOORNIX)