Besluit tot renovatie en stabilisatie vuurtoren Lange Jaap

Daarmee gaat de vuurtoren een nieuwe fase in, waarin wordt toegewerkt naar het herstel.

Onderzoek geeft voldoende vertrouwen voor besluit

In 2025 is onderzoek gedaan naar de haalbaarheid van het scenario renoveren en stabiliseren. In dit scenario wordt de vuurtoren zoveel mogelijk origineel gehouden door de beschadigde constructie te repareren en waar nodig constructieve elementen toe te voegen.

Hierbij wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van het bestaande materiaal. Om de haalbaarheid van het scenario te verkennen, is onder meer onderzoek gedaan naar materialen en constructies:

• Gietijzer: Proeven op bestaande fragmenten bevestigen dat het materiaal zich gedraagt zoals verwacht bij historisch grijs gietijzer. De hiermee vastgestelde rekenwaarden worden gebruikt in de constructieberekeningen.
• IJzercementvoegen: Het historische ijzercement is succesvol gereproduceerd. Daarmee is herstel van de voegen mogelijk.
• Windbelasting: Een windtunnelonderzoek levert realistischere data op dan normberekeningen en geeft beter inzicht in het gedrag van de toren bij zware wind.
• Temperatuurmetingen: Nieuwe temperatuurgegevens leiden tot nauwkeurigere berekeningen van thermische spanningen.
• Fundering: De fundering blijkt in betere staat dan verwacht en voldoet momenteel, al wordt nader onderzocht welke maatregelen nodig zijn om toekomstig verval te beperken.

Daarmee is onderzoek gedaan naar het belangrijkste vraagstuk uit de studiefase: of de constructie te herstellen zou zijn. Ook zijn de eerste resultaten voor metal stitching, de beoogde methode om scheuren te herstellen, positief. Daarnaast zijn realistische opties beschikbaar voor duurzaam conserveren van het gietijzer.

Het gekozen scenario gaat uit van herstel van de bestaande constructie. Beschadigde onderdelen worden gerepareerd en waar nodig worden constructieve elementen toegevoegd. Daarbij blijft de historische bouwmethode zoveel mogelijk behouden en wordt aangesloten bij de monumentale waarde van de toren.

Aanvullend onderzoek

Op het moment dat het besluit is genomen, zijn nog niet alle onderzoeken afgerond. De maakbaarheid is aangetoond en er wordt nu verder gewerkt aan de uitvoerbaarheid. Rijkswaterstaat verwacht dit in de eigen organisatie te kunnen opvangen.

De recente aanvullende onderzoeksresultaten geven daarmee voldoende vertrouwen om een eerdere besluitvorming mogelijk te maken. Er wordt verder gewerkt aan het definitieve ontwerp en daarna wordt naar verwachting in de tweede helft van 2026, onder voorbehoud van de benodigde vergunningen, gestart met de uitvoering van de renovatie.

Twee andere gietijzeren vuurtorens

Naast de vuurtoren Lange Jaap zijn er nog twee gietijzeren vuurtorens in beheer bij Rijkswaterstaat, namelijk de vuurtorens op Scheveningen en Westkapelle Laag. Deze twee vuurtorens zijn op dezelfde wijze gebouwd en kennen, in mindere mate, vergelijkbare problematiek als de vuurtoren Lange Jaap.

We zullen op basis van de ervaring die opgedaan wordt bij het ontwerpen van de vuurtoren Lange Jaap, de twee andere gietijzeren vuurtorens zo mogelijk parallel of aansluitend laten renoveren. Het is nog niet bekend wanneer dit gaat gebeuren of in welke volgorde.