A10 Oost: duurzamere en stillere asfaltdeklaag dankzij vezels

Marco Oosterveld van BAM vertelt waarom dit innovatieve mengsel met vezels in plaats van polymeren zo bijzonder is, en wat het oplevert voor de wegwerker, het milieu en de toekomst van de wegenbouw.

Samenwerking BAM en Rijkswaterstaat

Marco Oosterveld geeft leiding aan een team van kenniswerkers bij BAM Infra Nederland. Zij ondersteunen overal waar ingewikkelde wegbouwkundige producten, technieken of projecten spelen.

De samenwerking met Rijkswaterstaat noemt Oosterveld intensief en gelijkwaardig. ‘We zijn natuurlijk opdrachtnemer, maar de relatie voelt vaak meer als een partnerschap. Rijkswaterstaat is voor ons een van de belangrijkste klanten, en hun technische kennisniveau maakt dat we echt inhoudelijke gesprekken kunnen voeren. Dat helpt enorm om samen stappen te zetten in de verduurzaming van asfalt.’

Vezels in plaats van polymeren

Oosterveld legt uit hoe een nieuw asfaltmengsel daarbij helpt: ‘Asfalt bestaat uit zand, vulstoffen en steentjes die samen met bitumen, het zwarte olieachtige bindmiddel, een stevig en stabiel wegdek vormen. Om die lijm in fijne ZOAB-mengsels sterker te maken, werd jarenlang polymeerbitumen toegevoegd. Dat gaf wel extra stabiliteit, maar bemoeilijkte hergebruik en zorgde voor meer uitstoot door de hoge verwerkingstemperaturen.’

Het nieuwe ZOAB-mengsel vervangt polymeren door acrylvezels. Oosterveld: ‘Deze vezels werken als wapening: ze verouderen niet, verlengen de levensduur en versterken het asfalt. Ze worden ook toegepast in vliegtuigen en raceauto’s en zijn voor de wegenbouw versneden tot haartjes van 3,2 mm. Daardoor kan het mengsel met standaard bitumen worden gemaakt bij lagere temperaturen. Dat bespaart energie en maakt hergebruik eenvoudiger. Een belangrijke stap richting een circulaire asfaltketen.’

Nieuwe laag op de A10

‘De toepassing van dit nieuwe mengsel op de A10 komt niet uit de lucht vallen. We hebben het vezelmengsel de afgelopen jaren al gebruikt op de A4, A15, A18, A59 en recent op de Gooiseweg. Nieuw is dat we de vezel nu toepassen in de toplaag van tweelaags ZOAB met een fijnere korrel van 5 mm. Dat zorgt voor een gladder oppervlak, minder bandengeluid en dus een stiller wegdek. Een duidelijke verbetering voor omwonenden.’

‘Om de effecten goed te meten, doen we diverse testen en luchtmetingen. Zo kunnen we uitstoot en prestaties direct vergelijken met het oude mengsel. Rijkswaterstaat gaat de weg de komende jaren intensief monitoren op geluidsreductie, stroefheid en levensduur. We verwachten bovendien dat dit nieuwe mengsel minder belastend is voor onze medewerkers. Hun gezondheid staat voorop.’

Duurzaamheid als belangrijkste pijler

‘Die metingen passen binnen onze bredere ambitie. Duurzaamheid is voor ons geen project, maar een opdracht, verankerd in onze kernwaarden. Alles wat we nu bouwen moet over vijftien jaar opnieuw kunnen worden verwerkt in de asfaltcentrale. Daarom zetten we al vandaag in op materialen die geschikt zijn voor hergebruik bij lagere temperaturen. Alleen zo maken we de weg vrij voor een volledig circulaire asfaltketen.’

‘Traditioneel verhitten we asfalt met enorme hoeveelheden aardgas. Door de productietemperatuur te verlagen besparen we energie en komt een toekomst met elektrische asfaltcentrales dichterbij. Daarmee reduceren we CO_₂-uitstoot en maken we de hele keten stap voor stap schoner.’

Innovatie als motor voor verduurzaming

Oostervel concludeert: ‘Als we alleen zouden doen wat vijftien jaar geleden is bewezen, zouden we nooit vooruitkomen. Het kost tijd om nieuwe technieken volwassen te maken, maar door projecten zoals hier op de A10 kunnen we die stap versnellen.’

De A10 Oost krijgt een deklaag die niet alleen stiller en comfortabeler is, maar ook schoner en beter herbruikbaar. Voor BAM en Rijkswaterstaat is dit meer dan alleen wegonderhoud: het is een investering in de toekomst. Zoals Oosterveld het samenvat: ‘Met dit soort innovaties verduurzamen we niet alleen de weg, maar de hele asfaltketen.’