(Bart Kuijpers komt uit een kampeertent.) BART KUIJPERS: Hey! Vakantie in eigen land, heerlijk. OPGEWEKTE MUZIEK (Hij rekt zich uit en loopt op blote voeten naar een meer.) Wat een topdag. Heerlijk weer om een paar verkoelende baantjes te zwemmen. Gelukkig kan dat hier, bij De Gouden Ham. Maar niet elk natuurwater is geschikt om in te zwemmen. Hoe dan? (In 3D-letters verschijnt: #hoedan?! Over zacht golvend water varen in de verte bootjes.) VROLIJKE MUZIEK Ik heb hier vandaag afgesproken met Hans Ruiter van Rijkswaterstaat en hij weet alles over de kwaliteit van het Nederlandse zwemwater. HANS RUITER: Hallo, Bart. Hey, Hans. Ik vroeg me af: hoe komt het dat ik in het ene zwemwater wel mag zwemmen en in het andere niet? -Ja, dat is lastig. Water kan er helder uitzien, maar dat wil niet zeggen dat er geen ziekteverwekkende bacteriën in zitten en er kan ook blauwalg voorkomen. BART: Hoe kan ik dan bepalen waar ik wel of niet in kan? Nou, zwemwater.nl en je hebt natuurlijk de Zwemwater-app. Ah, is dat de app... -Die app.die ik heb? (Lachend laat Bart z'n mobiel zien.) BART: Hoe komen die bacteriën eigenlijk in het water terecht? HANS: Ja, dat kan door poep van mensen, van honden, maar ook van vogels en boeren die mest uitrijden. Oké, en hoe zit het met de blauwalg? In poep zitten ook veel voedingsstoffen en daar groeien die blauwalgen heel goed op maar blauwalgen hebben ook een goeie temperatuur nodig en voldoende zonlicht. (Algen aan een oever.) Kijk, dit is nou echt een mooie plek, overduidelijk blauwalg. Een dikke drijflaag... Dit is niet gezond. (Hij neemt een glas.) Kijk. -Ja, dat zie je heel duidelijk erin. (Met een glas schept Bart water op.) Dus dit is tien meter verderop. Nou, ja, goed, dit is duidelijk, er zit blauwalg in. Maar hier, eigenlijk hetzelfde water. Er zou dus ook blauwalg in kunnen zitten, maar dat zie je dus niet. Het zit er ook in, maar je ziet het gewoon heel slecht. Nee, dus... -Zwemwater.nl. Check die app. (Ze proosten en gooien het water weg.) BART: Hoe checkt Rijkswaterstaat nou wat er daadwerkelijk in het water zit? HANS: Ja, Rijkswaterstaat weet vanuit het verleden waar er algen voor kunnen komen. We monitoren daar één keer in de veertien dagen. We sturen de monsters naar het lab toe, het lab geeft aan van er zitten echt blauwalgen in. Dan gaan we dat intensiveren naar één keer in de week en gaan we de provincie adviseren om borden neer te zetten. (Hans en Bart bij een waarschuwingsbord, even later zijn ze op een strand.) LEVENDIGE MUZIEK BART: Ik zie hier kroos, of wat is dit precies? Nee, dit is blauwalg. Dit is juist heel erg gevaarlijk voor kinderen. Die zitten hier vaak heel graag te spelen en die doen vaak dit, hand-mondcontact waardoor ze heel veel binnen kunnen krijgen en dat is heel vervelend. BART: We hebben het de hele tijd over blauwalg maar in het zwemwater kunnen ook ziekteverwekkende bacteriën zitten. Wat doen die twee met ons lichaam? Nou, ja, plat gezegd: Twee dagen diarree. Dus jij mag de afweging maken of je dat leuk vindt. Nou, daar zit ik in ieder geval niet op te wachten. Laten we gaan checken wat andere recreanten daarvan vinden. (Mensen staan te dansen, Bart danst mee.) Wel blauwalg, maar er is ook feest. BART: Wat weten jullie over de kwaliteit van het natuurwater in Nederland? Dat is heel breed, hè, de kwaliteit van Maar voor hier weten we dat er blauwalg is gesignaleerd of gewaarschuwd wordt voor blauwalg. Nou, die is redelijk goed, behalve als de blauwalg er is. En kunnen jullie het zien, ook met het blote oog, of ergens blauwalg zit of is dat lastig? Vorig jaar kon je het heel goed zien, dan had je zo'n hele blauwe drab eroverheen en hier zie ik dat nu niet echt. -Soms is het echt heel groenig, het water. Ik weet nooit zo goed of dat dan de blauwalg is, eigenlijk. Volgens mij is het die glans op het water. -Groene troep. Hoe checken jullie dat? Hoe weten jullie of je ergens wel of niet kan kajakken of zwemmen? Zwemwater.nl, hè? MAN: Wij worden geïnformeerd via Facebook en zwemwater.nl. Kent u de app Zwemwater? -Nee. Nee. -Nog nooit van gehoord. Moet je misschien eens downloaden. -Zwemwater.nl. Heel goed. Super. -Oké. (Hij geeft twee kinderen een high five.) Boem. Bam. En hoe kan ik zelf een bijdrage leveren aan schoon zwemwater? Nou, gewoon je afval in de afvalbak. Als je een boot hebt, je toiletwater niet lozen. Geen vogels voeren, en als je een hond hebt, de hondenpoep netjes opruimen. Hans, bedankt voor deze dag, ik ga een duikje nemen. (Bart is onder water. Onder water praat hij verder en krijgt hij ondertitels: Wist je dat er meer dan 720 natuurwaters zijn waar je in mag zwemmen? Gaaf toch! Wat later staat hij bij een groepje mensen.) OPGEWEKTE MUZIEK Ik ben helemaal klaar voor de zomer. Ga jij nog zwemmen vandaag? Jazeker. Wil je nou nog meer zomertips, ben je nieuwsgierig naar onze filmpjes? Check ze op Instagram TV of op YouTube. Hoe dan? Hoe dan? (In 3D-letters verschijnt: #hoedan?! Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/waterkwaliteit. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2019.)
Zwemlocatie een negatief advies, maar metingen goed. Hoe kan dat?
Het zwemseizoen is weer begonnen. Met steeds meer warme dagen verlangen we naar een koele duik. Maar we willen er niet ziek van worden. Wat doet Rijkswaterstaat voor veilig zwemwater en wat doen andere partijen?
Wie is verantwoordelijk voor wat?
Rijkswaterstaat is verantwoordelijk voor de waterkwaliteit. Tijdens het zwemseizoen van mei tot en met september controleren we elke 4 weken de waterkwaliteit van de ongeveer 250 officieel aangewezen zwemlocaties in de rijkswateren. Slechts 5 hebben een negatief zwemadvies.
De provincie is verantwoordelijk voor de fysieke veiligheid van zwemlocaties. Daarbij moeten ze zich houden aan de Europese zwemwaterrichtlijnen. De provincie communiceert naar de badgasten over de waterkwaliteit via de website Zwemwater.nl en op de Zwemwaterapp. Daar is alles te vinden over de hygiëne en veiligheid van buitenzwemplekken.
Hoe komt het zwemwateradvies tot stand?
We nemen elke 4 weken monsters en inspecteren het water visueel op blauwalg. Die gegevens geven we door aan de provincie. Is het water verontreinigd? Dan kan de provincie besluiten een negatief zwemadvies af te geven via Zwemwater.nl en op borden bij de zwemlocatie zelf. Als tijdens een volgende meting de waarden weer goed zijn, geven we dat weer door aan de provincie en worden de gegevens weer aangepast. De app is gekoppeld aan Zwemwater.nl.
In de video hieronder leggen we meer uit over de kwaliteit van ons zwemwater en de daarbij behorende adviezen.
Gemiddelde zwemwaterkwaliteit
Het zwemadvies op Zwemwater.nl is niet alleen gebaseerd op de metingen tijdens het badseizoen, maar ook op de gemiddelde zwemwaterkwaliteit. Aan het eind van ieder badseizoen stellen we dit gemiddelde vast aan de hand van de controles van de laatste 4 zwemseizoenen. De locatie krijgt bij deze toetsing het oordeel ‘Uitstekend’, ‘Goed’, ‘Aanvaardbaar’ of ‘Slecht’ toegekend.
Als een locatie als ‘Slecht’ wordt beoordeeld, dan komt dat door kenmerken in de omgeving van het zwemwater. Bijvoorbeeld: recreatievaart, watervogels en honden in de zwemzone waardoor er poep in het water terecht komt. Zolang daar niets aan is gedaan, blijft het negatieve advies van kracht. Dat wordt niet meteen positief als de meetresultaten in een momentopname goed zijn.
Heeft de beheerder die maatregelen genomen, dan laat hij dat weten aan de zwemwatercoördinator. De beoordeling ‘Uitstekend’, ‘Goed’, ‘Aanvaardbaar’ of ‘Slecht’ wordt dan gebaseerd op de nieuwe situatie. Als dan na 1 badseizoen de resultaten van de metingen goed zijn, krijgt de locatie weer een positief advies.
Ten onrechte negatief?
Bent u beheerder en vindt u dat uw zwemlocatie ten onrechte een negatief advies heeft op Zwemwater.nl? Neemt u dan contact op met de zwemwatertelefoon in uw provincie. Zij kunnen u ook in contact brengen met een zwemwatercoördinator van Rijkswaterstaat.
Meer informatie over zwemmen in open water?
Kijk op onze pagina Veilig zwemmen en op de website Zwemwater.nl voordat u gaat zwemmen.