Twee-fasen proces bij renovatie IJsselbruggen: tijd, geld, scope én plezier
De 2 stalen bruggen in de snelweg A12 over de IJssel bij Arnhem zijn toe aan renovatie en versterking. In maart 2021 gunde Rijkswaterstaat de opdracht hiertoe aan Savera IJsselbruggen, een combinatie van Dura Vermeer en Hollandia Services. Projectmanagers Koen van der Kroon van Rijkwaterstaat en Rosalie van Dijk van Savera vertellen over dit project en het twee-fasen proces dat hier wordt toegepast.
‘De renovatie van de IJsselbruggen is een belangrijk project binnen de vervangings- en renovatieopgave (VenR) van Rijkswaterstaat’, vertelt Koen van der Kroon. ‘Veel van onze bruggen, tunnels en sluizen moeten worden opgeknapt en de IJsselbruggen zijn daarbij als een van de 1e grote objecten aan de beurt. We pakken de renovatie aan volgens het twee-fasen proces. Op deze manier willen we de risico’s goed beheersen. Daarnaast beperken we hiermee de tenderinspanning en -kosten voor de marktpartijen. Het werken in een twee-fasen proces biedt daardoor meerwaarde voor álle partijen. Tegelijkertijd is het voor iedereen een leerproces richting de toekomst, om te kijken hoe we vaker op deze manier kunnen werken.’
Staat van de bruggen
Rijkswaterstaat deed in 2017 een groot onderzoek naar de staat van de bijna 60 jaar oude stalen bruggen. Dit leverde een goed beeld op van de plekken waar herstelwerkzaamheden nodig zijn en hoe die moeten worden uitgevoerd. Van der Kroon: ‘Deze kennis namen we mee in de aanbesteding. We hebben een richtprijs meegegeven die is gebaseerd op de inschatting van de werkzaamheden en daar een duidelijke risico-reservering bij opgenomen. Binnen het twee-fasen proces wordt bij de aanbesteding namelijk nog niet alles in beton gegoten. Er zijn risico’s en onzekerheden, waarover we tijdens de aanbesteding en in fase 1 van het proces meer helderheid proberen te krijgen. Als er dan verschillen ontstaan tussen de richtprijs en de uiteindelijk overeengekomen prijs kunnen we veel gemakkelijker uitleggen wat daar de redenen voor zijn.’
Onzekerheden en risico’s
De onzekerheden bij dit project waarover nog meer helderheid moet komen, gaan volgens Van der Kroon vooral over de wijze van lassen en de exacte maatvoering van de delen die moeten worden vervangen. ‘De manier waarop we gaan lassen en de precieze omvang van de stukken staal die we gaan gebruiken, hebben gevolgen voor de prijs. Ook is er nog een uitdaging op het gebied van de uitvoering. Het is een hele klus om de soms grote stukken staal te transporteren en de vele reparaties op een veilige manier uit te voeren.’
Aanbesteding anders
Werken volgens het twee-fasen proces hield in dat de aanbesteding anders verliep dan een traditionele aanbesteding. Van der Kroon: ‘Voor ons is belangrijk dat de partij waarmee we in zee gaan kwaliteit van uitvoering kan bieden en het karwei samen met ons tot een goed einde kan brengen. Samenwerking is dus minstens zo’n een belangrijke voorwaarde als kwaliteit.’ Rosalie van Dijk, projectmanager bij Savera IJsselbruggen, benadrukt dat zij de kennis in huis hebben die nodig is voor dit project. ‘Hollandia Services heeft ruime ervaring met werkzaamheden aan grote stalen bruggen en kent de problematiek. Dura Vermeer is vooral sterk in de integrale aanpak bij het zoeken naar oplossingen. Op die combinatie scoorden we.’
Frisse blik houden
Na het tekenen van het contract op 23 maart 2021 staan de partijen nu aan het begin van fase 1 van het twee-fasen proces. Rijkswaterstaat en Savera IJsselbruggen hebben een Project Start Up (PSU) gedaan met een gezamenlijk team van ongeveer 20 personen. Van der Kroon: ‘Het team zal gaandeweg worden uitgebreid. Het is uitdrukkelijk de bedoeling om iedereen mee te nemen in onze samenwerking.’ Van Dijk vult aan: ‘Het is heel belangrijk om te zorgen dat iedereen met dezelfde instelling aan het project werkt. We mogen niet terugvallen op reflexen uit de “oude gewoonten” en zorgen dat iedereen een frisse blik houdt tijdens dit project.’
Samenwerking goed inrichten
In juni 2021 gaat de ontwerpfase van start. Als die eind 2021 klaar is, kunnen Rijkswaterstaat en Savera IJsselbruggen fase 1 afsluiten. Vanaf januari 2022 begint dan fase 2, de uitvoering. Dan staan de werkzaamheden aan de hoofdrijbaan gepland. De parallelbaan blijft tijdens het werk open, tot januari 2023. Op die datum gaat de hoofdrijbaan open en beginnen de werkzaamheden aan de parallelbaan. ‘We richten de samenwerking nu heel goed in’, vertelt Van Dijk. ‘Zo kunnen we tijdens de ontwerp- en uitvoeringsfase heel adequaat schakelen en samenwerken. Als we nu al heel veel dingen goed afspreken, vastleggen en inregelen, plukken we daar het gehele project de vruchten van.’
Eerdere ervaring
Beide projectmanagers hebben al eerder gewerkt aan projecten met vernieuwende contract- en samenwerkingsvormen. Van Dijk: ‘Met Gasunie werkte ik aan een project dat veel overeenkomsten heeft met dit project. Het betrof een nieuwe werkwijze, met ruimte voor herijking op basis van de actuele risico’s én samen leren en verbeteren. Dat zijn de leukste projecten, je denkt er met het meeste plezier aan terug.’
Van der Kroon beaamt dit: ‘Ik was eerder betrokken bij de renovatie van de Nijkerkerbrug, de pilot waarin we het twee-fasen proces voor het eerst hebben ingezet. Dat beviel alle betrokken partijen goed. Mede om die reden hebben we voor dit project ook gekozen voor een twee-fasen proces, waarbij we leerervaringen uit eerdere projecten en zaken die daar niet goed gingen meenemen. Naast de andere manier van omgaan met tijd, geld en scope merken we ook een positief effect op de onderlinge samenwerking tussen Rijkswaterstaat en marktpartijen. In het soort grote opdrachten zoals de IJsselbruggen is dat zeker zo belangrijk.’