Monitoring biogene riffen in de Noordzee
Op de Noordzeebodem bevinden zich biogene riffen. Dit zijn natuurlijke bouwwerken die gemaakt worden door kleine zeedieren. Uit een groot internationaal onderzoek uit 2023 blijkt dat veel van deze riffen zijn beschadigd of verdwenen door visserij met netten die over de zeebodem worden getrokken.
We verwachten dat dit ook is gebeurd in het Nederlandse deel van de Noordzee, maar de exacte omvang hiervan is nog onbekend.
In de Noordzee vinden we vooral riffen gemaakt door zandkokerwormen. Deze wormen maken kokertjes van zandkorrels en kleine stukjes schelp om in te schuilen. Duizenden van die kokertjes bij elkaar vormen een rif. Hoewel deze riffen er niet zo spectaculair uitzien als koraalriffen, zijn ze daar wel heel goed mee te vergelijken.
Net zoals bij koraalriffen trekken de zandkokerwormriffen veel andere zeedieren aan. Voor hen is het een plek om te schuilen, jagen, rusten en zich voort te planten.
Onderzoek biogene riffen
Het onderzoeksschip Arca van de Rijksrederij heeft de verspreiding van de zandkokerwormriffen op de Bruine Bank in kaart gebracht. De Bruine Bank is een zandig gebied in het westelijke deel van de Nederlandse Noordzee tegen de grens van het Verenigd Koninkrijk aan, ter hoogte van Amsterdam.
Voor dit onderzoek is apparatuur gebruikt die met geluidsgolven een 3D-kaart van de zeebodem kan maken. Er zijn ook onderwatervideo-opnamen gemaakt en monsters van de zeebodem genomen om te kijken welke dieren er nog meer op deze riffen leven.
Resultaten van het onderzoek
We hebben nu een duidelijke kaart van de riffen van de zandkokerworm op de Bruine Bank. Deze kaart laat zien dat de riffen vooral in de diepe geulen tussen de zandbanken liggen. Bovendien is uit onderzoek van de zeebodemmonsters gebleken dat de riffen opvallend veel leven aantrekken, waaronder zeldzame soorten die je ergens anders op de Bruine Bank nauwelijks tegenkomt.
Alle onderzoeksgegevens zijn openbaar gemaakt en het eindrapport is gepubliceerd op de website van het Noordzeeoverleg. Deze kennis is belangrijk bij het nemen van beslissingen over het beschermen van gebieden op zee. Beleidsmakers hebben betrouwbare informatie nodig om te bepalen waar visserij met bodemnetten kan plaatsvinden.