Onderwaterdrones testen bij Zeesluis Farmsum: een veiliger alternatief voor duiken
Bij Rijkswaterstaat wordt veel onder water gewerkt: sluisdeuren inspecteren, bodemonderzoek doen of ecologisch onderzoek uitvoeren. Tot nu toe gebeurt dat vaak met duikers, maar dat werk is niet zonder risico. Een mens heeft nu eenmaal geen kieuwen; een luchtslang kan bekneld raken of iemand kan vast komen te zitten onder een sluisdeur.
De onderwaterdrone gebruiken is veiliger
Een veelbelovend alternatief is de onderwaterdrone. Zo’n robot kan inspecties uitvoeren zonder dat er levens op het spel staan. Ook als er onverhoopt van alles misgaat, levert een defecte ROV (Remote Operated Vehicle) hooguit materiële schade op.
Begin oktober 2025 vindt bij Zeesluis Farmsum een experiment plaats om te testen wat onderwaterdrones kunnen. De locatie is ideaal, omdat er stalen damwanden zijn, afmeervoorzieningen van zowel staal als hout, een sluis én een overgang naar een kanaalbodem. Ook is het terrein goed bereikbaar vanaf de wal.
Zeven bedrijven
Zeven bedrijven tonen er hun drones, bijvoorbeeld voor het meten van de dikte van damwanden of voor het uitvoeren van metingen aan remmingswerk om schepen af te remmen en zo schade aan de sluis te voorkomen.
Het experiment is onderdeel van het Insureproject en is een gezamenlijk project met TNO (Nederlandse Organisatie voor toegepast-natuurwetenschappelijk onderzoek) en de meetdienst van Rijkswaterstaat.
Robotarm en sensoren
Er bestaan veel verschillende soorten drones. Sommige hebben een robotarm, andere propellers, maar allemaal zijn ze uitgerust met sensoren. Die zijn onmisbaar, want het zicht onder water is vaak slecht. Bij Farmsum is dat maar 30 cm: vergelijk het met ’s nachts door een bos lopen, zonder zaklamp. Positiebepaling onderwater blijft een uitdaging, omdat GPS niet werkt onderwater. Onder de ROV’s hanger verschillende sensoren zoals infrarood, sonar, lasers of een lidar-scanner.
Wat is er mogelijk met onderwaterdrones?
Het experiment duurt drie dagen en heeft als doel inspecteurs en bedrijven te laten zien wat er mogelijk is. Veel mensen uit het vak werken nog graag op de klassieke manier, bijvoorbeeld door met een hamertje op bouten te tikken om de staat ervan te controleren. Door drones in te zetten, kunnen inspecteurs gerichter werken.
De apparaten nemen niet alle taken van duikers over, maar maken het werk wel eenvoudiger en veiliger. Een drone kan bijvoorbeeld eerst het water in om de situatie in kaart te brengen, zodat de duiker die daarna volgt al weet hoe het er onder water uitziet. Zo wordt het onderzoek grondiger uitgevoerd en verklein je de kans op onaangename verrassingen over de staat van een sluis of brug.