(Voor in een auto staat een gehaakte bloem die heen en weer beweegt op een veer. Beeldtitel: Zeegrasherstel. Bouwen met natuur in de Zuidwestelijke Delta en Waddenzee. Voice-over:) RUSTIGE MUZIEK DE RUSTIGE MUZIEK BEGINT HARDER TE SPELEN VOICE-OVER: In Nederland zijn we trots op onze waterkeringen. Ze beschermen ons land al lange tijd tegen overstromingen. Toch zijn deze technische maatregelen niet altijd zaligmakend. (Adviseur ecologie Mirte rijdt over de Oosterscheldekering.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER Mirte heeft een missie. Zij gelooft erin dat we ons land ook kunnen beschermen door te bouwen met natuur. (Mirte zit in een auto van Rijkswaterstaat en remt af in een haven.) Zeegrasvelden helpen een handje mee om golfslag en de stijgende zeespiegel de baas te blijven. Dankzij de wortels spoelt zand minder makkelijk weg. (Op een van de grassprieten onder water zit een zeenaaktslak.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER Ook slaan ze CO2 op, zelfs meer dan bossen. Zeegras zuivert water en zorgt voor zuurstof, wat goed is voor de biodiversiteit. (Het zeegras deint zacht in de stroming.) Kortom, grote velden kunnen helpen met het oplossen van serieuze problemen. Zeegras, verspreid over duizenden hectares, groeide vroeger volop in Nederland. (Oude foto's.) Er werden matrassen mee gevuld, maar ook balen van gemaakt die dienstdeden als zeewering. Vanaf de jaren dertig verdween het zeegras. (Mirte zit aan boord van een boot die bestuurd wordt door een man. Ze wijst naar iets in de verte. Een jongeman staat tot z'n middel in het water en pakt een krat met zeegras aan.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER In het Grevelingenmeer werkt Rijkswaterstaat samen met onderzoekers van de Radboud Universiteit en The Fieldwork Company aan het herstel van zeegras. (Twee jongemannen gaan onder water.) Stekjes uit Denemarken worden geplant op locaties waar het nauwelijks stroomt. (Een van de jongemannen plant stekjes in ondiep water.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER De planten hebben nu nog veel last van algengroei, waardoor ze te weinig licht krijgen en de bladeren afsterven. Daarom werkt Rijkswaterstaat ook aan een betere waterkwaliteit. (Mirte is weer onderweg met de auto.) De Grevelingen is niet de enige plaats waar de ooit inheemse zoutwaterplant wordt hersteld. (Mirte rijdt over de Afsluitdijk. Mensen staan op het wad.) In de Waddenzee zijn onderzoekers van Rijksuniversiteit Groningen al langer bezig met zeegrasherstel. Eerst samen met Natuurmonumenten en nu met Rijkswaterstaat. Hier worden zaden geïnjecteerd en veel plantjes lukt het de laatste jaren om in de natuur te ontkiemen. (Op haar felgele laarzen stapt Mirte door het water.) Zeegras wint hier langzaam terrein, en dat motiveert. (Mirte staat bij een vrouw die een drone laat opstijgen.) De zeegrasherstelteams hebben nog veel werk te verzetten. Een complexe uitdaging, waar nog jaren onderzoek voor nodig is, maar waar ons land duurzamer, veiliger en natuurlijker van wordt. (Twee mannen meten iets op.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER (De leden van het zeegrasherstelteam lopen verder over het wad.) De afgelopen jaren is er veel bereikt en geleerd, en dat geeft Mirte het vertrouwen dat er in de toekomst in Nederland weer grote zeegrasvelden zullen zijn. (In de avondschemering rijdt Mirte over een weg door een groene omgeving.) DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER EN STOPT DAN (Het Nederlandse wapenschild. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl. In samenwerking met de Rijksuniversiteit Groningen, Witteveen+Bos, The Fieldwork Company en Altenburg en Wymenga.) (Met dank aan: de Radboud University, het Koninklijk Nederlands Instituut voor Onderzoek der Zee, Natuurmonumenten en andere beheerders in het Waddengebied en de Zuidwestelijke Delta. De archieffoto's zijn beschikbaar gesteld door Historische Vereniging Wieringen. De beelden van het injecteren van de zaden op het Wad zijn beschikbaar gesteld door de Rijksuniversiteit Groningen.) (Dit is een productie in opdracht van Rijkswaterstaat. Copyright 2023 Dutch Maritime Productions & Rijkswaterstaat.)
Rijkswaterstaat zet volgende stap in herstel zeegrasvelden in Zeeland
Rijkswaterstaat is 13 juni 2025 gestart met het aanplanten van zeegras op 5 locaties in Zeeland: 3 in de Grevelingen (Stampersplaat, Veermansplaat, Slikken van Flakkee) en 2 in het Veerse Meer (Zandkreek en Kortgene Noord).
Het gaat om het 3e opeenvolgende jaar binnen het project waarin zeegras, een inheemse soort, wordt aangeplant. Het uiteindelijke doel is de ontwikkeling van duurzame, zelfredzame zeegrasvelden van elk 5 ha in beide gebieden.
In 2025 wordt voortgebouwd op de positieve resultaten van de afgelopen jaren. De focus ligt op de vraag: hoe kan het aanplanten van zeegras slimmer en kostenefficiënter worden uitgevoerd? Dit jaar wordt onder andere onderzocht of cirkelvormige in plaats van vierkante aanplant de hergroei via wortelstokken kan bevorderen.
Ook wordt er getest of aanplant zonder verankering effectief kan zijn. De geschiktheid van de plantlocaties wordt over meerdere jaren gevolgd. Hierbij is het belangrijk dat de aanplant overleeft, de planten de winter overleven en dat de velden substantieel gaan uitbreiden.
Achtergrond: eerdere resultaten en opgedane kennis
De aanplant in juni bouwt voort op eerdere proeven, waarin sinds 2022 waardevolle kennis is opgedaan over geschikte locaties, methoden, plantdichtheden en schaalgroottes. In het Veerse Meer werd in 2024 voor het eerst succesvol groot zeegras aangeplant; op 2 van de 3 locaties is het zeegras na de winter opnieuw opgekomen. Nu wordt er onderzocht of het zeegras zich verder uitbreidt.
Versterking van kansrijke locaties
Naast experimenten worden ook versterkingsmaatregelen uitgevoerd op kansrijke locaties, gericht op vergroting van veldsterkte en plantdichtheid. Bij positieve resultaten worden deze werkzaamheden in 2026, het laatste plantjaar van dit project, opgeschaald, met het oog op maximale zelfredzaamheid van de zeegrasvelden.
Projectuitvoering en partners
De praktische uitvoering van de aanplant wordt verzorgd door The Fieldwork Company, in samenwerking met studenten en vrijwilligers. De planten zijn afkomstig uit Denemarken en worden na oogst naar Zeeland getransporteerd.
Het project maakt deel uit van een vijfjarige herstelopgave (2022 - 2026) voor zeegras in de Zuidwestelijke Delta en de Waddenzee. De uitvoering ligt bij Witteveen+Bos, Rijksuniversiteit Groningen, The Fieldwork Company en Altenburg & Wymenga, in opdracht van Rijkswaterstaat.