Betonnen balken uit weg voor het eerst hergebruikt bij project buiten Rijkswaterstaat
Liggers, dat zijn de betonnen balken die de weg ondersteunen, uit de A9 bij Amstelveen krijgen een nieuw leven. Ze worden hergebruikt in een nieuwe brug in de N201 (Gooi en Vechtstreek).
Iris Lommerse, adviseur innovatie en markt bij Rijkswaterstaat: ‘Dit is de 1e keer ooit dat op zo'n grote schaal liggers geoogst, aangepast en hergebruikt worden. En voor ons was dit ook voor het eerst dat ze naar een nieuw te realiseren project buiten Rijkswaterstaat gingen.’
Verbreden A9
We verbreden de A9 tussen de knooppunten Badhoevedorp en Holendrecht naar 4 rijstroken per rijrichting. Ter hoogte van Amstelveen wordt de snelweg verdiept aangelegd. In samenwerking met VeenIX, het consortium dat de werkzaamheden uitvoert, zijn op meerdere plekken liggers weggehaald, oftewel geoogst.
‘Wat vroeger naar de sloop ging, kunnen we nu nog tientallen jaren hoogwaardig hergebruiken’, legt Frans Noordberger, programmamanager Duurzaamheid bij de provincie Noord-Holland uit.
‘Eigenlijk is het heel logisch, omdat de levensduur van deze liggers vele malen langer is dan hun oorspronkelijke gebruiksduur. Het is dus eigenlijk een 'no-brainer' om ze opnieuw in te zetten. Dit project laat zien dat we als overheid en markt samen echt stappen kunnen zetten richting een circulaire economie.’
Grote voordelen hergebruik
Dit project is een leerproces waarbij de partijen werken aan het standaardiseren van het hergebruik van betonelementen, zoals liggers. Hergebruik van liggers in een nieuwe constructie is een lastige operatie die meer eist dan traditionele bouwmethoden.
Maar de voordelen zijn groot. Hergebruik van liggers vermindert CO2-uitstoot en bespaart grondstoffen. En er is een mogelijke CO2-besparing van wel 97% in vergelijking met nieuwe liggers.
Het hergebruik van liggers vereist nauwe samenwerking tussen alle betrokkenen, van opdrachtgevers en ontwerpers tot de aannemers die de balken oogsten, aanpassen en hergebruiken. Deze gezamenlijke aanpak in de hele keten helpt om innovaties te stimuleren en processen efficiënter te maken.
Dit project bewijst dat met de juiste partners opschaling mogelijk is en tegelijkertijd kosten en risico’s verminderd kunnen worden.
Opschaling maakt het proces efficiënter
Wouter van der Berg, mede-initiatiefnemer van consortium Groene Liggers V.O.F. ziet ook voordelen voor de markt: ‘Het oogsten van liggers vraagt minder zware machines. Opschaling maakt het proces efficiënter, en met meer ervaring kunnen we de risico's verder minimaliseren. Hierdoor kunnen herbruikbare liggers op termijn concurrerend worden, en gezien de milieuvoordelen, zelfs een betere optie dan nieuwe liggers.’
Het project met de hergebruikte liggers uit de A9 tussen de knooppunten Badhoevedorp en Holendrecht is slechts het begin. Door ervaring op te doen, streven de partijen ernaar dit hergebruik in toekomstige projecten nog efficiënter en standaard in te zetten.
Naast Rijkswaterstaat en de provincie Noord-Holland zijn ook andere overheden, zoals waterschappen en gemeenten, bezig met circulair gebruik van hun infrastructuur.
‘Recent hebben we ook liggers geleverd aan de gemeente Haaksbergen, waar ze zullen worden hergebruikt bij de Vloedstegenbrug. Daarnaast hebben we 30 liggers op de Bruggenbank en de Nationale Bruggenbank geplaatst. Daardoor kunnen we met nog meer partijen leren hoe het hergebruik van liggers kan worden opgeschaald. We zien de interesse dan ook groeien,’ vertelt Iris Lommerse.
‘En dit geldt niet alleen voor liggers, maar ook voor zaken als damwanden, vangrails, asfalt, verkeersborden vindt steeds meer hergebruik plaats.’
Met deze initiatieven zet de infrasector een stap naar een circulaire toekomst waarin materialen niet worden verspild, maar optimaal worden hergebruikt voor nieuwe generaties.