Proeftuin duurzame betonmengsels gestart: golfbrekers geplaatst in IJmuiden
Begin augustus 2025 markeerde Rijkswaterstaat een mijlpaal in de verduurzaming van de betonsector: bij de Zuidpier in IJmuiden zijn betonnen golfbrekerelementen geplaatst die zijn gemaakt met duurzamere betonmengsels.
Deze betonnen blokken, zogenaamde Levvel-blokken, hebben in IJmuiden geen directe waterkerende functie, maar worden gedurende 10 jaar blootgesteld aan weer, wind en zeewater om hun prestaties in de praktijk te testen. De plaatsing is onderdeel van 1 van de proeftuinen waarin Rijkswaterstaat samenwerkt met marktpartijen aan duurzamer beton.
Klimaatneutraal en circulair
‘De verduurzaming van beton is essentieel om volledig klimaatneutraal en circulair te kunnen werken,’ zegt Penny Pipilikaki, Senior technisch adviseur bij Rijkswaterstaat. ‘Met deze proeftuin geven we de sector ruimte om innovatieve mengsels onder gelijkwaardige praktijkomstandigheden te testen en versneld toe te passen. Als Rijkswaterstaat verzorgen wij de logistiek, locatie en testkosten.’
De deelnemers van de proeftuin benadrukken het belang van samenwerking en experimenteerruimte in de verduurzaming van beton. ‘Dankzij deze proeftuin kunnen we innovaties die nog in de kinderschoenen staan al in een vroeg stadium onder echte omstandigheden in de praktijk toepassen,’ zegt Tom van Rijkswijk, Duurzaamheidsadviseur productontwikkeling bij Holcim. ‘Tegelijkertijd draagt de samenwerking met Rijkswaterstaat eraan bij dat zij zicht krijgen op de nieuwste ontwikkelingen binnen de betonindustrie.’
In de proeftuin worden verschillende mengsels getest met een aanzienlijk lagere waarde op basis van de Milieukostenindicator (MKI-waarde) dan conventionele mengsels. Daarbij ligt de focus niet alleen op duurzaamheid, maar ook op technische eigenschappen zoals sterkte en levensduur. Sommige mengsels bevatten minder klinker, het bindmiddel in beton, terwijl andere gebruikmaken van gerecycled toeslagmateriaal, zoals steentjes uit oud beton.
Van lab naar praktijk
‘We maken hier de stap van laboratorium naar echte toepassing,’ legt Pipilikaki uit. ‘De mengsels bevinden zich nu op een Technology Readiness Level van TRL 5 of 6. Door langdurige blootstelling aan de elementen hopen we ze door te ontwikkelen naar TRL 7, zodat ze geschikt zijn voor daadwerkelijke inzet in projecten.’
Omdat de innovatieve mengsels nog niet voldoende zijn bewezen, worden ze op de pier in IJmuiden geplaatst als testobjecten, niet als functionele golfbrekers. ‘We moeten eerst zeker weten dat deze innovatieve betonmengsels ook op de lange termijn bestand zijn tegen slijtage en verwering,’ aldus Pipilikaki. ‘Daarom monitoren we de blokken de komende jaren intensief om te zien hoe de verschillende mengsels presteren.’
Langdurig monitoren
Ook Nico Vonk, Business Development & QEHS Manager bij Ecocem, ziet de waarde van deze praktijkproef. ‘Voor ons is het een goede mogelijkheid om een nieuw type cement, dat we momenteel ontwikkelen, toe te passen in een grootschalige en realistische testomgeving,’ vertelt hij. ‘We bevinden ons nu in de fase van TRL 6 tot 7 en het is een mooie kans om het materiaal langdurig te monitoren onder invloed van zeewater.’ Volgens Vonk zit de kracht van het project vooral in de duur van de test. ‘Juist door het materiaal 10 jaar te volgen, krijgen we inzicht in hoe het zich op lange termijn houdt in een uitdagende omgeving.’
De Levvel-blokken die nu worden geplaatst, zijn het tastbare resultaat van deze innovatieve aanpak. De proeftuin maakt deel uit van de afspraken uit het Betonakkoord, waarin overheid en markt samenwerken aan de transitie naar klimaatvriendelijker beton.