Nieuw stangooglager voor Sluis Eefde
Begin april 2024 werd een relatief klein, maar onmisbaar onderdeel van de Sluis Eefde vervangen: het stangooglager.
De Noordersluis was daarom dicht van vrijdagavond tot en met maandagavond. Technisch manager Gerjan Broekroelofs van Rijkswaterstaat legt uit wat er kwam kijken bij de werkzaamheden.
Het stangooglager vertoonde slijtage en is preventief vervangen. Om onveilige situaties en onverwachte stremming te voorkomen. Het stangooglager is het scharnierende onderdeel dat de 15 m brede en 51.000 kg zware segmentdeur van de Noorderluis laat bewegen, legt Gerjan Broekroelofs uit. ‘Het is een klein radartje in de enorme sluis, maar wel essentieel’.
De werkzaamheden werden uitgevoerd door aannemerscombinatie Lock to Twente (Croonwolter&dros en Mobilis). Lock to Twente (L2T) is in opdracht van Rijkswaterstaat verantwoordelijk voor het ontwerp, de bouw, de financiering en het onderhoud (DBFM-contract) van Sluis Eefde voor een periode van 26 jaar.
Demonteren beschadigde stangoog
Allereerst werden veilige werkomstandigheden gecreëerd, legt Broekroelofs uit. ‘Zo werd het water in de sluis op het juiste niveau gebracht, de steiger opgebouwd om overal goed bij te kunnen en een hijsbok geplaatst om grote onderdelen in een takelconstructie te kunnen hangen.’
Vervolgens werd het aandrijfmechanisme (de cilinder) van de sluis en het stangoog (de kop van de cilinder) stap voor stap losgekoppeld. ‘Alle stappen waren tot in detail beschreven in het werkplan.'
'Van het aansluiten van een noodpomp tot het demonteren van de inbusbouten van het stangoog. Er kwam veel technisch inzicht en geduld bij kijken.’
As laten krimpen door droogijs
Het lager werd vervolgens met speciale hulpgereedschappen uit het stangoog getrokken en vervangen. Ook werd een nieuwe as geplaatst: een metalen stang die het aandrijfmechanisme met de segmentdeur verbindt.
Broekroelofs: ‘De nieuwe as lag al vanaf vrijdag in het droogijs om te koelen, zodat deze krimpt. Hiermee win je de nodige ruimte om de staaf in het nieuwe stangooglager en het bevestigingspunt van de segmentdeur te schuiven.'
'Het gaat echt om tienden van millimeters die het verschil kunnen maken. Eenmaal geplaatst, warmt de as door de omgevingstemperatuur weer iets op, zet uit en klemt zich vast in de constructie.’
Gunstige weersomstandigheden
De werkzaamheden zijn goed en veilig verlopen. Broekroelofs wijt dit aan de goede voorbereiding van Lock to Twente. ‘Voldoende tijd, veilige werkomstandigheden en deskundige mensen; al deze waardevolle ingrediënten waren aanwezig dit weekend.’
Ook niet onbelangrijk: het weer zat ontzettend mee. ‘Regen kan bijvoorbeeld voor extra uitdaging zorgen, omdat er veel wordt gewerkt met olie om de onderdelen soepel te laten werken. En water en olie stoten elkaar af. Maar daar hadden we geen last van, we hadden alleen maar te maken met een stralend zonnetje.’
Veel bekijks
Door de werkzaamheden kon de Noorderluis het hele weekend niet gebruikt worden. Omwonenden en schippers hebben weinig hinder ervaren. ‘Natuurlijk trekt het wel altijd extra bekijks, zo’n grote kraan midden op het sluizenterrein. Maar van overlast door geluid of extra bouwverkeer was geen sprake.’
Het tijdsframe werd ook gelijk benut om betonschades te herstellen. ‘Als er dan een stremming nodig is, dan willen wij die natuurlijk zo efficiënt mogelijk benutten.’
De Poort van Twente
Sluis Eefde wordt ook wel de poort van Twente genoemd, omdat het voor de binnenvaart de enige toegang is tot de Twentekanalen.
In 2020 werd de nieuwe Noordersluis in Eefde in gebruik genomen. Het is de eerste sluis in Nederland met een segmentdeur.
Lees meer over het sluizencomplex Eefde.