Woede der Zee: kustversterking door de jaren heen
Het is een strijd die al eeuwen woedt. Wind, stroming en golven nemen zand mee van de kust. Als we daar niks aan doen, raken we steeds meer kust kwijt en is er een groter risico op overstromingen. Daarom versterken we de kust met zand. Zo ook in Scheveningen. Vanaf september tot eind 2023 spuiten we daar 700.000 m3 op het strand.
Sleephopperzuigers
Jaarlijks kijken we óf en waar zandsuppletie nodig is. Zo houden we de kust op zijn plaats en zorgen we ervoor dat deze kan meegroeien met de zeespiegelstijging. We blijven Nederland op deze manier goed beschermen tegen de zee.
Stormseizoen
Deze week start het stormseizoen. Dan hebben we ook meer kans op hoogwater, vanuit zee en vanuit de rivieren. Het hele jaar door bereiden we ons hierop voor, niet alleen met kustsuppleties. Zo onderhouden we onze stormvloedkeringen en testen ze, vaak met publiek erbij zoals bij de Maeslantkering en de Ramspolkering.
In het Watermanagementcentrum Nederland houden we continu de waterstanden in de gaten en waarschuwen we bij hoogwaterdreiging op tijd waterbeheerders, zoals de waterschappen. Zij kunnen maatregelen nemen. Bijvoorbeeld dijkbewaking en het sluiten van coupures in dijken. We sluiten als het nodig is de stormvloedkeringen.
Sinds 1798
Al sinds 1798 beschermen wij Nederland tegen ‘de Woede der Zee en der Stormen’. We maalden polders droog, legden wegen en kanalen aan en bouwden de beroemde waterwerken. Samen met vele anderen gaf Rijkswaterstaat Nederland vorm.
Van vader op zoon; de Westkapelse Zeedijk in Walcheren
Onderhoud aan dijken ging op sommige plekken over van vader op zoon. Bijvoorbeeld bij de Westkapelse Zeedijk in Walcheren. Zo werkte Abraham Caland, zoon van een dijkwerker, als 13-jarige aan deze dijk. De jonge Abraham groeide uit tot een van de beroemdste waterbouwkundigen van Nederland.
Als ingenieur van Rijkswaterstaat kreeg hij later rechtstreekse bemoeienis met het onderhoud aan de Zeeuwse dijken. In 1833 kreeg hij landelijke bekendheid met zijn Handleiding tot de Kennis der Dyksbouw en Zeeweringkunde. Dit boek gold lange tijd als de beste leidraad voor dijkonderhoud en is generaties lang gebruikt.
Zandmotor
Een project uit een recenter verleden is de Zandmotor. In 2011 werd voor de kust van Kijkduin een schiereiland van 21,5 miljoen m3 zand aangelegd volgens het principe van Bouwen met de Natuur. Wind en stroming verspreiden het zand langs de kust en richting de duinen.
Het doel is om de kust op de lange termijn te versterken en een dynamisch natuur- en recreatiegebied te creëren.
De Zandmotor is een uniek experiment, omdat we met het water werken in plaats van er tegen. Door in 1 keer een grote hoeveelheid zand te storten, voorkomen we herhaaldelijke verstoring van de zeebodem. De natuur legt het zand voor ons op de juiste plek.
Innovatie-icoon
De Zandmotor is belangrijk als aanjager voor innovatief kustonderhoud. Sinds de aanleg volgen tientallen onderzoekers van verschillende universiteiten en kennisinstellingen de ontwikkeling van de Zandmotor op de voet. Vanwege het innovatieve en grootschalige karakter is de Zandmotor uitgegroeid tot een internationaal innovatie-icoon.
Klimaatscenario’s
Op dit moment is Nederland de veiligste delta ter wereld. Om dat in de toekomst zo te houden hebben we een uitgebreid Deltaprogramma. Maar de zeespiegel stijgt en blijft de komende eeuwen stijgen. Tegelijk is er nog veel onzeker over de zeespiegelstijging.
Het KNMI komt in oktober 2023 met de nieuwe KNMI-scenario’s waarin de laatste kennis op het gebied van klimaatverandering zijn vertaald naar de situatie in Nederland.
Deze scenario’s worden gebruikt in bijvoorbeeld het Deltaprogramma en het Hoogwaterbeschermingsprogramma zodat de uitvoering van deze programma’s is gebaseerd op de laatst beschikbare kennis over klimaatverandering. Ook Rijkswaterstaat zal vanuit zijn traditie van 225 jaar kustbescherming daaraan bijdragen.
Zo houden we Nederland ook in de toekomst veilig.