Hoe werken we in de toekomst aan de infraopgave?
Het programma Strategische Verkenningen onderzocht 2 ontwikkelingen: de infraopgave van de toekomst en de arbeidsmarkt van de toekomst. Duidelijk is dat beide aan de vooravond van grote veranderingen staan.
Strategisch verkenners Michiel Overkamp en Ernst Haijtink vertellen over deze onderzochte veranderingen. ‘Wij richten ons op de langere termijn: van 2030 tot 2050. Een ontwikkeling die we in deze periode bijvoorbeeld zien, is dat de infra- en gebiedsopgave steeds meer met elkaar vervlochten raken.’
‘Daarbij nemen mensen steeds vaker brede welvaart als graadmeter; dit verandert mogelijk de license to operate in de infrasector. We zien verschillende en meer samenwerkingen in de markt ontstaan, waarbij het strakke onderscheid tussen opdrachtgever en opdrachtnemer verdwijnt. Ook de medewerker van de toekomst ziet er anders uit: minder hiërarchie, meer creativiteit en flexibiliteit.’
Inleven in de toekomst
‘Na het bepalen van de impactvolle trends spraken we met experts van partnerorganisaties, bouw- en infrabedrijven, beleidsmakers en relevante opleidingen om een verdiepingsslag te maken’, vertelt Overkamp. Met behulp van toekomstverhalen, die de verkenners voorlegden aan verschillende doelgroepen. De uitgangspunten van de levendige gesprekken die volgden, kunnen bruikbaar zijn om toekomstige medewerkers meer te interesseren voor de infrasector.
‘Zo is het opvallend dat jongeren bijzonder kritisch waren op een app, die het huidige sollicitatieproces en werkverband zou vervangen’, stelt Haijtink. ‘Ze zouden het contact met collega’s missen en zagen niet voor zich hoe je dan carrière maakt.’
Ga flexibeler om met talent
De resultaten van deze verkenning werden samengevat in 4 rode draden. De eerste: anders omgaan met talent. ‘We moeten vraag en aanbod op de arbeidsmarkt flexibeler bij elkaar brengen’, legt Overkamp uit.
‘Meer kijken naar talenten en vaardigheden dan naar functie-eisen. Daarnaast moeten we groeien in de breedte van de beroepsbevolking. Dat blijkt onder meer uit een analyse van het arbeidsmarktaanbod door onderzoeksbureau SEO. Zo zien we dat er met name bij vrouwen en mensen met een migratieachtergrond nog veel potentie zit voor de infrasector. Tot slot is het zaak om te zorgen dat mensen langdurig inzetbaar blijven.’
Zet de gezamenlijke opgave centraal
De tweede rode draad is het centraal stellen van samenwerken aan de maatschappelijke opgave. ‘Dat betekent minder denken vanuit de verschillende organisaties’, zegt Haijtink.
‘Een aanbeveling uit de verkenning is om mensen de mogelijkheid te bieden om organisatie-overstijgend te werken. Laat opdrachtgevers en opdrachtnemers intensiever samenwerken in een soort ecosysteem, zodat bijvoorbeeld 1 persoon namens beide partijen een bepaalde rol kan vervullen.’
De derde rode draad sluit daarbij aan: grenswerkers als oog en oor in de samenleving. Overkamp legt dit verder uit: ‘Grenswerkers zijn medewerkers met een sleutelrol tussen beheerders en burgers. Ze begrijpen zowel de technische mogelijkheden als de wensen uit de samenleving en brengen die bij elkaar.’
Balanceer tussen uniek en uniform
De vierde rode draad is het zoeken van een evenwicht tussen uniciteit en uniformiteit. ‘Een belangrijke ontwikkeling is dat we informatie over assets standaard in een systeem zetten’, vertelt Overkamp.
‘Op die manier zijn we niet afhankelijk van de kennis in hoofden van mensen. De uitdaging is bovendien om bestaande oplossingen zoveel mogelijk te blijven benutten: van vervangen naar repareren. De vakman van de toekomst zoekt de optimale balans daartussen.’
Op de website Open Rijkswaterstaat zijn alle onderzoeken die op deze verkenning betrekking hebben te lezen.
Stuur voor meer informatie over de verkenning ‘Infraopgave van de toekomst en de arbeidsmarkt’ vul dan het contactformulier Infraopgave van de toekomst en de arbeidsmarkt in.