Open Monumentendag verloopt dit jaar anders dan anders voor Rijkswaterstaat. In verband met de RIVM-richtlijnen rondom het coronavirus zijn onze monumenten niet open. Daarom nemen we je mee op een virtuele reis. In twee video's nemen we je mee langs zeven van onze monumenten. In deze video bezoeken we er vier: de Rijkswaterstaat 1, de Helsluis, de Ottersluis en stuwcomplex Hagestein. Ons directievaartuig de RWS 1 kent een rijke geschiedenis. In 1915 kocht het toenmalige ministerie van Verkeer en Waterstaat de klipper en werd het een werkschip, met een representatieve functie. Vele bekende gasten zijn meegevaren, zoals Prinses Juliana en de Duitse Keizer Wilhelm II. In de Tweede Wereldoorlog nam de Duitse bezetter het ene na het andere schip in beslag. Om die reden verstopte Rijkswaterstaat de RWS1 in de Noordoostpolder. Hoewel leeggeroofd en toegetakeld, werd het schip na de oorlog weer teruggevonden in Duitsland. Tegenwoordig is de RWS1 een directievaartuig en een varende vergaderlocatie. We reizen door naar de Biesbosch. Voordat de weg naar Dordrecht was aangelegd, was de Helsluis nog echt een eilandje. Om de sluis te bereiken stak de sluismeester de Helsloot over in een klein motorbootje en legde aan bij de steiger. Vroeger werden na hoogwater de sluisdeuren door het binnenwater automatisch opengedrukt, totdat het buitenwater weer begon in te stromen. Hierdoor werden de sluisdeuren weer gesloten. Dit systeem functioneerde dagelijks met ballastgewichten en katrollen, zonder elektrische aandrijving. Vandaag de dag wordt dit mechanisme niet meer gebruikt, vanwege de sterke tegenstromingen van binnenvaartschepen in de Helsloot. Een paar kilometer verderop ligt de vergelijkbare Ottersluis. Samen met de Helsluis maakt dit sluisje scheepvaart mogelijk tussen de Beneden Merwede en de Nieuwe Merwede. Net als de Helsluis werkt de Ottersluis niet meer als spuisluis, maar alleen als schutsluis. Het gebied waarin de Ottersluis en Helsluis liggen speelde een spannende rol in de Tweede Wereldoorlog. De sluizen lagen op de linie tussen vrij en bezet Nederlands gebied. De zogeheten liniecrossers waagden er hun leven. In kano's en roeiboten brachten ze mensen en spullen over van bezet naar bevrijd gebied. We gaan door naar het laatste monument, stuw Hagestein. De stuw bij Hagestein is onderdeel van het stuwensemble Nederrijn en Lek. Samen met de stuwcomplexen in Amerongen en Driel zorgt de stuw dat de rivieren goed bevaarbaar blijven. En ook dat er voldoende zoetwater naar het IJsselmeer stroomt. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE) prees de stuw als een beeldbepalend expressionistisch icoon van technische beheersing van het Nederlandse rivierensysteem. Alleen stuw Hagetein werd aangewezen als rijksmonument, omdat deze in de naoorlogse wederopbouwperiode is gebouwd. Die duurde tot 1965. De stuwen zijn de laatste jaren grondig gerenoveerd. Om de oorspronkelijke uitstraling zo veel mogelijk te behouden is in Hagestein de noordelijke schuif vervangen door een origineel, gerestaureerd exemplaar met bouten en moeren. De stuw is weer berekend op zijn taak, met de monumentale uitstraling van de tijd waarin hij is gebouwd. We hopen je volgend jaar weer in het echt te kunnen verwelkomen bij onze monumenten. Meer weten? Kijk op rijkswaterstaat.nl/openmonumentendag Een productie van Rijkswaterstaat ©2020

Open Monumentendag verloopt dit jaar anders dan anders voor Rijkswaterstaat. In verband met de RIVM-richtlijnen rondom het coronavirus zijn onze monumenten niet open. Daarom nemen we je mee op een virtuele reis. In 2 video's nemen we je mee langs 7 van onze monumenten. In deze video bezoeken we er drie: Vuurtorens Het Hoge en Het Lage Licht en Sluiscomplex Delden. Vuurtoren Het Hoge Licht was oorspronkelijk de kerktoren van de Sint Willibrorduskerk. Na een brand in de kerk in 1831 bleef alleen de kerktoren overeind. In 1907 is de kap vervangen door de rode ronde bovenbouw. De kerktoren van Westkapelle is al eeuwenlang een beeldbepalend element in het dorp. Tijdens de herovering van Walcheren door de geallieerden in 1944 is vrijwel het gehele dorp verwoest door bombardementen maar de kerktoren is overeind gebleven. Bijzonder is dat de vuurtoren niet aan de zeekant, maar juist aan de landkant van het dorp staat. Het Hoge Licht vormt nog altijd een lichtlijn met Het Lage Licht. Iets verderop staat vuurtoren Het Lage Licht. Deze vuurtoren vertelt het bijzondere verhaal van de historie van Nederland en België. Door het scheidingsverdrag was vanaf 1863 de vaart op de Schelde, en daarmee de toegang tot de haven van Antwerpen, pas echt vrij. Dat had een enorme toename van de scheepvaart - vooral 's nachts - op de Schelde tot gevolg. Op het Noorderhoofd werd daarom in de jaren 1875-1876 een ronde gietijzeren vuurtoren gebouwd. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het ijzeren torentje onderdeel van de Atlantikwall. Het kwam tussen twee verdedigingsbunkers in te staan. Tijdens de Slag om de Schelde in 1944 stond het ijzeren torentje middenin de frontlinie, maar bleef fier overeind. Tegenwoordig is Het Lage Licht ook een vuurtorenmuseum. We laten Westkapelle achter ons en reizen door naar Delden. Het sluiscomplex Delden is onderdeel van het Twentekanaal. Op 12 maart 1930 werd begonnen met de aanleg van de hoofdtak. Toen de crisis uitbrak, werd in het kader van werkverschaffing bijna 14 kilometer met de hand gegraven. Het kanaal werd gegraven voor een betere aanvoer van grondstoffen voor de Twentse textielindustrie en de toevoer van steenkool uit de mijnen in Limburg. Het sluiscomplex bij Delden is bijzonder, omdat de heftorens bij deze sluis niet met elkaar zijn verbonden. De sluizen en het gemaal functioneren nog volledig zoals vroeger. In 2018 is het complex gerenoveerd. Een deel is in oorspronkelijke staat teruggebracht. De sluisdeuren zijn nieuw, maar ontworpen op basis van de oude bestaande deuren. De aandrijving en besturing is ook vervangen, maar het principe van het heffen is in alle jaren niet veranderd. We hopen je volgend jaar weer in het echt te kunnen verwelkomen bij onze monumenten. Meer weten? Kijk op rijkswaterstaat.nl/openmonumentendag Een productie van Rijkswaterstaat ©2020