02 Nadeelcompensatie

Schade en compensatie

Nadeelcompensatie en planschade

De overheid neemt binnen haar taakuitoefening veel maatregelen en besluiten die in het algemene belang en rechtmatig genomen zijn. Burgers en bedrijven kunnen nadeel ondervinden door dit optreden. In sommige situaties hebben zij recht op een tegemoetkoming in de schade.

Zo kunnen onderhoudswerkzaamheden, de aanleg van nieuwe infrastructuur of luchthavenbesluiten voor luchthavens van nationale betekenis, bijvoorbeeld leiden tot omzetverlies voor bedrijven, waardedaling van een woning of omrijdschade. Die schade komt in principe voor rekening van de benadeelde. Alleen in de uitzonderlijke situatie dat een bedrijf of burger onevenredig wordt getroffen, heeft hij mogelijk recht op een tegemoetkoming in de schade.

Rijkswaterstaat stelt bij een verzoek om nadeelcompensatie (of planschade) vaak een onafhankelijke commissie in

Nadeelcompensatie

De minister van Infrastructuur en Waterstaat (IenW) stelde voor die situaties de Beleidsregel nadeelcompensatie Infrastructuur en Waterstaat 2019 (kortweg: Beleidsregel) vast. In die beleidsregel staan de voorwaarden om in aanmerking te komen voor vergoeding van schade en de bijbehorende procedure voor het indienen van een vergoedingsverzoek.

Planschade

Ook in de Wet ruimtelijke ordening (Wro) staan voorwaarden voor vergoeding genoemd. Daarbij gaat het om permanente schade als gevolg van ruimtelijke plannen. Deze criteria zijn van toepassing op schade als gevolg van tracébesluiten. Van deze zogeheten planschade is bijvoorbeeld sprake bij waardedaling van woningen of permanent omzetverlies.

Belangrijkste voorwaarden

De benadeelde krijgt alleen vergoeding als hij niet had kunnen weten dat de maatregelen zich zouden of schade zich zou kunnen voordoen. De schade mag ook niet vallen onder het normaal maatschappelijk risico of normaal ondernemersrisico.

Drempel nadeelcompensatie

Bagatel

De Beleidsregel hanteert een zogenaamde bagateldrempel van 1000 euro voor bedrijven en 500 euro voor particulieren. Daarnaast geldt voor ondernemingen een minimumforfait van 2% van de jaaromzet. Dat wil zeggen dat schade beneden deze bagateldrempel/minimumforfait niet voor vergoeding in aanmerking komt.

Omzet-kostendrempel

Indien de schade de bagateldrempel/minimumforfait overstijgt, kan schade deels voor vergoeding in aanmerking komen als een zogenaamde omzet- en kostendrempel is overschreden. Deze omzet- en kostendrempel varieert al naar gelang de hoogte van de brutowinstmarge van een onderneming. Voor ondernemingen met een hoge brutowinstmarge geldt een lagere drempel dan voor ondernemingen met een lage brutowinstmarge.

Forfait

Wordt de ingangsdrempel overschreden, dan wordt vervolgens de exacte schade berekend en aan de hand van een formule een forfait vastgesteld. Dit forfait is een absoluut bedrag dat voor eigen rekening van de gelaedeerde blijft. Dit bedrag behoort dan tot het normaal maatschappelijk risico oftewel het normale ondernemersrisico.

Drempel planschade

Bij planschade geldt een wettelijke drempel van 2%. Deze drempel is een minimum en wordt per geval beoordeeld.

Onafhankelijke commissie

Rijkswaterstaat stelt bij een verzoek om nadeelcompensatie (of planschade) vaak een onafhankelijke commissie in. De commissie adviseert de minister van IenW of een benadeelde voor vergoeding in aanmerking komt, en zo ja, voor welk bedrag. De minister neemt het uiteindelijke besluit. Het is daarentegen ook mogelijk dat de minister een verzoek zonder advies van een commissie afhandelt.

Aanvraagformulieren

Luchthavens

Let op: Indien u verzoekt om nadeelcompensatie ten gevolge van een luchthavenbesluit voor een luchthaven van nationale betekenis, bent u op grond van artikel 8.31 van de Wet Luchtvaart een legesbedrag verschuldigd van 300 euro.

Aanvraagformulieren vliegveld

Denkt u dat u in aanmerking komt voor nadeelcompensatie of een planschadevergoeding? Dan kunt u het aanvraagformulier sturen naar:

Rijkswaterstaat Corporate Dienst
Afdeling BJV Projectadvisering
Postbus 2232
3500 GE Utrecht

Meer informatie

Ruimte voor de Rivier

Voor schades als gevolg van handelingen, besluiten of plannen in het kader van het project Ruimte voor de Rivier, kunt u een beroep doen op het schadeloket Ruimte voor de Rivier.