Het stormt hevig. Een paraplu waait langs en de golven slaan hard tegen een dijk. Een man fietst over de dijk heen tijdens de storm. Tekst: Stormvloed "[RADIO] Terwijl storm Eunice in sterkte toeneemt, neemt ook de kans toe op een stormvloed." "[VOICE-OVER] Een stormvloed. Je hebt het woord vast weleens voorbij horen komen. Maar wat is een stormvloed nou eigenlijk, wat zijn de risico’s en wat doen we daaraan?" Tekst: 'Eunice kan zwaarste storm van 21e eeuw tot nu toe worden' "[VOICE-OVER] Laten we eerst naar het ‘vloed’ gedeelte kijken. Daarvoor zoomen we even uit naar het ‘astronomisch getij’. Zowel de maan als de zon trekt via de zwaartekracht het water op aarde aan. De zon is groter, maar doordat de maan dichterbij staat oefent deze de grootste aantrekkingskracht uit op het water. Door de interactie van de maan en de aarde wordt het water als het ware weggeslingerd. Daardoor is er aan beide kanten van de aarde sprake van hoog water. Staan de zon en de maan haaks op elkaar dan is het verschil in waterstand klein en spreken we van doodtij. Staan ze op één lijn dan is de aantrekkingskracht maximaal. Dan spreken we van een springtij. Het verschil in waterstand tussen eb en vloed is dan het grootst. Laten we eens kijken hoe dat er tijdens een normale periode uitziet aan de Nederlandse kust. Zoals je ziet lopen de tijden van hoog- en laagwater langs de Nederlandse kust sterk uiteen." Verschillende steden op de kaart van Nederland komen tevoorschijn. Bij Vlissingen, Den Helder en Delfzijl worden de NAP metingen weergegeven. Deze wisselen sterk door de dag heen. "Het getij verplaatst zich in bijna 12 uur van het zuidwesten, naar het noordoosten van Nederland. Ook verschilt de hoogte tussen hoog- en laagwater per locatie. De bewegingen van de aarde, maan en zon zijn heel constant. Daarom kunnen we het ritme van eb en vloed goed voorspellen. Maar er zijn meer zaken die een rol spelen in hoe hoog het water aankomt bij de kust. Hiervoor komen we aan bij het ‘storm’ gedeelte van de stormvloed. Laten we eens kijken naar de waterstanden tijdens storm Eunice van februari 2022. Het was springtij en daarmee dus al een hogere vloed. Tegelijkertijd was er sprake van een sterke wind uit het zuidwesten die het water verder opstuwde. Deze combinatie zorgde voor een sterke verhoging van de waterstanden. We zien in de data van de meetstations dat de waterstanden de grenzen daardoor duidelijk overschreden. Daarmee was het officieel een stormvloed. Bij het Watermanagementcentrum Nederland houden we de waterstanden continu in de gaten." Verschillende schermen laten allerlei data zien. "Dat doen we door alle beschikbare data te combineren. Als er gevaarlijke situaties dreigen te ontstaan sturen we tijdig een waarschuwing uit naar waterkering beheerders en de scheepvaart. Tijdens Eunice was dit het geval. Bij Harlingen dreigde het water over de kade en in de stad te stromen. Door de waarschuwing werden de sluis, coupure en de dijk afgesloten. En bleef de veerboot aan de kade liggen. Door deze maatregelen hield de stad droge voeten en kon de veerboot, nadat de storm was gaan liggen, weer veilig naar de Waddeneilanden varen. Het verzamelen het visualiseren van data helpt ons de stormvloed beter te begrijpen en onze voorspellingen nauwkeuriger te maken. Nu weet je wat een stormvloed is, en dat we ons er niet door laten verrassen." De man fietst verder over de dijk richting de ondergaande zon. Logo: Rijkswaterstaat - Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat Tekst: Meer informatie? Kijk op rijkswaterstaat.nl/stormvloed. Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2022.
In 2022 was het stormachtig, nu blijft het nog stil
Rijkswaterstaat is altijd voorbereid op een eventuele storm. Jaarlijks komen er, vooral gedurende het stormseizoen dat loopt van 1 september tot 1 april, meestal meerdere stormen voorbij. Maar waar we in 2022 op dit moment al 4 grote stormen achter de rug hadden, blijft het dit seizoen erg stil.
Antoni, maar ook Betty, hebben nog niets van zich laten horen. Dat was in 2022 wel anders toen in februari na Corrie ook Dudley, Eunice en Franklin op de kust beukten en een stormvloed veroorzaakten.
Stormen in 2022
Het jaar 2022 was een bijzonder jaar, als het op stormen en de impact daarvan op onze kust aankomt. We kregen kort na elkaar te maken met meerdere pittige stormen die ons land binnen raasden.
Iedereen denkt bij stormachtig weer natuurlijk aan de wind die plotseling zeer krachtig kan worden. We kijken vooral ook naar de combinatie van de stand van de maan, het bijbehorende getijde en wat de wind dan met ons zeewater gaat doen. Want de optelsom van deze factoren leidt met springtij al snel tot een stormvloed. Dan grijpen we in en waarschuwen we direct kustbeheerders, ondernemers zoals strandtenteigenaren en natuurorganisaties.
Serieuze dreiging
Het Watermanagementcentrum ziet met behulp van verschillende bronnen en het raadplegen van de beschikbare data snel of we rekening moeten houden met een stormvloed.
Wanneer er echt serieuze dreiging is worden onze waarschuwingsberichten intensiever en frequenter. Niet voor niets hebben we in ons land meerdere stormvloedkeringen die bij de komst van een storm op tijd gesloten kunnen worden. Zo beschermen we ons land tegen een stormvloed.
Hoe ging het met Eunice?
Aan de hand van storm Eunice laten we graag zien hoe ons werk er op zo’n moment aan toe gaat.
De video vertelt op welke manier we de getijden en de waterstanden in de gaten houden en hoe de data bepalen wat voor maatregelen we moeten nemen als er een stormvloed op komst is. Het Watermanagementcentrum waarin we nauw samenwerken met onder andere het KNMI, speelt daarbij een belangrijke rol. Storm Eunice was volgens het KNMI een van de 3 zwaarste stormen in ruim 50 jaar.
Elke dag voorbereid
We waren vorig jaar goed voorbereid en dat zijn we in 2023 weer. Sterker nog, we zijn het elke dag, want dat is ons werk. Het stormseizoen is nog niet voorbij, dus we houden Antoni, Betty en misschien zelfs ook nog de Schotse Cillian goed in de gaten. Meer over deze stormnamen kunt u vinden op de KNMI Stormnamenpagina.
Het stormseizoen loopt nog tot 1 april 2023. Dat betekent overigens niet dat er buiten deze periode geen stormen voor kunnen komen.