Nieuwe onderhoudscontracten leggen focus op de juiste prikkels
Een betere aansluiting op het assetmanagement en op de dagelijkse praktijk. Dit zijn 2 van de beoogde verbeteringen die de nieuwe onderhoudscontracten van Rijkswaterstaat moeten gaan opleveren.
‘Heb je een contract richting de 10 jaar, dan word je vanzelf een betere huisvader voor je areaal.’
De huidige onderhoudscontracten van Rijkswaterstaat bestaan ruim 10 jaar. In die tijd is de organisatie anders tegenover zijn opdrachtnemers gaan staan. ‘Het adagium was toen ‘de markt, tenzij’, met de opdrachtnemer op afstand’, vertelt Huub de Lange, strategisch adviseur marktrelaties en onderhoud bij Rijkswaterstaat.
‘Samen met de markt, is dit de lijn die we nu volgen.’ Daarnaast hadden de huidige contracten een aantal nadelen. Ze waren omvangrijk – en daardoor complex – en gaven soms verkeerde prikkels. ‘Extra werk leverde bijvoorbeeld extra geld op’, licht De Lange toe. ‘En dat ging wel eens ten koste van het reguliere onderhoudswerk.’
Een grote wijziging
Stephanie Schat is sinds februari 2022 namens Rijkswaterstaat als projectmanager verantwoordelijk voor de implementatie van de nieuwe onderhoudscontracten.
Zij vertelt dat er veel op de rol staat: ‘We staan aan de vooravond van de publicatie van een eerste pré-BOC voor Zuid-Nederland Wegen. Rond de jaarwisseling volgt Oost-Nederland Wegen, daarna is Midden-Nederland Vaarwegen snel aan de beurt. Het is veel werk, maar ik denk dat iedereen er ontzettend veel plezier van gaat hebben.’
Eerlijker
De Jong Zuurmond uit Beesd werkt al zo’n 30 jaar als onderhoudsaannemer voor Rijkswaterstaat en is momenteel uitvoerder van de prestatiecontracten Oost-Nederland en West-Nederland-Noord.
Directeur Bart Welvaarts: ‘De nieuwe richting die wordt ingeslagen, snappen we vanuit het perspectief van Rijkswaterstaat. Nu is bijvoorbeeld vaker wát in het contract staat leidend, terwijl het werk dat moet zijn. Maar voor ons is het wel jammer.'
'Uitgaande van de oude contracten hebben we veel geïnvesteerd in digitalisering, in machines en in de opleiding van mensen. In doen, en in denken. Daarvan verdwijnt een deel nu naar nieuwe, separate raamovereenkomsten voor variabel onderhoud, wat vaak precies dat denkwerk is wat voor onze mensen extra interessant is.’
Voor meer partijen werk
De markt zal ook profiteren van de nieuwe contracten, is de overtuiging van De Lange: ‘Door meer van het werk als variabel onderhoud onder te brengen in de separate contracten van de raamovereenkomsten, gunnen we meer partijen werk. Dat zien we als een positief gegeven, waarvan het mkb als geheel kan profiteren.’
Door de kleinere contracten zullen ook meer ondernemingen in staat zijn om in te schrijven op een aanbesteding. ‘Bovendien levert het ons meer flexibiliteit op’, voegt De Lange toe. ‘Onderhoud wanneer er een indicatie voor is, niet omdat het nu eenmaal in de planning staat.’
Huisvader
Over de lengte van de nieuwe BOC’s is Welvaarts tevreden. ‘Bij een kort contract van 3 of 5 is er geen prikkel om te zorgen dat iets 20 jaar meegaat. Heb je een contract richting de 10 jaar, dan word je vanzelf een betere huisvader voor je areaal. En het maakt grotere investeringen, zoals ledverlichting, eerder rendabel.’
Schat geeft een tweede voorbeeld. ‘Stel, een opdrachtnemer moet ergens gras maaien, en het weghalen ervan kost steeds veel moeite. Een langere looptijd maakt een investering, die structureel tijd en verkeersmaatregelen bespaart, sneller een optie.'
'Denk aan de aanleg van een doorsteek: een dammetje, met een te openen hek, waardoor de vrachtwagen niet op de weg of vluchtstrook maar langs het onderliggend wegennet het gras weg kan takelen.'
Een uitgebreide versie van dit artikel leest u in het nieuwste magazine Rijkswaterstaat Zakelijk & Innovatie.