Een inkijkje in de rijke geschiedenis van draaibrug Montfoort
De draaibrug in Montfoort kent een lange en rijke geschiedenis. Van oudsher was er op deze plek namelijk al een overgang over de Hollandsche IJssel. De vaste verbinding tussen de oevers van de rivier was bovendien heel belangrijk voor de ontwikkeling van Montfoort zelf.
Peter Versloot van Stichting Behoud Monumenten in Montfoort en Linschoten geeft ons een inkijkje in de geschiedenis.
‘De oeververbinding op de plek van de draaibrug is grotendeels te herleiden tot de stichting van de stad Montfoort in de 12e eeuw. Aan de andere kant van de IJssel lag namelijk vruchtbare grond, waarmee de eerste inwoners – en die van het sterk groeiende Utrecht – konden voorzien in hun levensonderhoud.'
'Vervoer vond voorheen vooral plaats over de Hollandsche IJssel, maar kon nu ook over het drooggelegde land. Montfoort ontwikkelde zich zo tot een kruispunt van weg- en waterverkeer.’
Verschillende soorten bruggen
‘Het is niet bekend wanneer de eerste brug op deze locatie is gebouwd. Officiële documenten uit 1282 maken nog melding van een veerdienst. Op historische prenten zijn wel verschillende soorten bruggen te zien.'
'Zo weten we dat er in het begin van de 17e eeuw een eenvoudige houten brug was. Die werd tegen het midden van de 18e eeuw vervangen door een stenen variant met 1 boog. Andere prenten tonen dan weer een brug met 2 bogen. Het is duidelijk dat het brugontwerp telkens is aangepast aan de transportbehoeften van de tijd.’
De eerste draaibrug
‘We weten wél wanneer de eerste draaibrug werd gebouwd. Dat was in het jaar 1893. Het ging om een stalen brug op een bakstenen voet. Deze brug verving de toenmalige ophaalbrug. De industrie in de omgeving van Montfoort had zich in sneltreinvaart ontwikkeld. Over de IJssel werden steeds meer grondstoffen en eindproducten vervoerd.'
'De doorgang van de oorspronkelijke ophaalbrug was dan ook te smal geworden voor de steeds breder wordende transportschepen. De draaibrug is in de loop van de tijd meerdere keren aangepast en gerenoveerd. De laatste grondige renovatie dateert uit 1982.’
Veranderde functie
‘Tot het eind van de vorige eeuw was de Hollandsche IJssel een belangrijke aanvoerroute voor de Montfoortse industrie. Inmiddels is de transportvaart nagenoeg tot stilstand gekomen. Daar staat tegenover dat de rivier steeds meer pleziervaart aantrekt. In het verlengde hiervan is ook het toeristische belang van de draaibrug in Montfoort toegenomen.'
'De pittoreske brug met karakteristiek brugwachtershuisje en in zijn verlengde de oude stadspoort, is een ideale trekpleister voor toeristen.’
Intensief gebruik
‘Ook de inwoners van Montfoort en omgeving gebruiken de draaibrug nog altijd intensief. Zo is de brug vandaag de dag nog steeds een drukke oversteekplaats voor het dagelijkse woon-, werk- en winkelverkeer. Middelbare scholieren maken er veel gebruik van om van de bushalte naar de school aan de overkant te wandelen. Des te belangrijker is de grote opknapbeurt die ervoor zorgt dat de draaibrug weer decennialang meekan.’