Rijkswaterstaat begeleidt ook vissen van A naar B
Zaterdag 21 mei 2022 is het Wereldvismigratiedag. Als Rijkswaterstaat werken we aan het bevorderen van vismigratie. Samen met andere waterbeheerders kijken we hoe en waar we barrières voor vissen weg kunnen nemen. Bijvoorbeeld met vispassages of door het gedeeltelijk openzetten van sluizen.
Ook doen we onderzoek, onder andere in de monding van de Rijn en Maas, om onze kennis over vismigratie te vergroten.
Werken aan vismigratie
In ons waterrijke land zijn veel organisaties bezig met waterbeheer. Voor een vis is het niet belangrijk wie het water beheert. Hij wil gewoon van gebied naar gebied kunnen trekken. Op deze weg wil hij geen barrières tegenkomen. Daarom is het belangrijk dat waterbeheerders samenwerken aan vismigratie, over de eigen beheergrenzen heen.
Vissen komen tijdens hun reis namelijk veel door de mens opgeworpen hindernissen tegen, zoals stuwen, dammen, sluizen en gemalen, die hun doorgang belemmeren. Maar die ook zorgen voor onze veiligheid en voor beheersing van het waterpeil.
Marjoke Muller, adviseur waterkwaliteit en ecologie bij Rijkswaterstaat, legt uit hoe we de vissen kunnen helpen met het vinden van hun weg: ‘Door de aanleg van bijvoorbeeld vistrappen langs stuwen in de Maas zorgen we ervoor dat trekvissen als zalm en rivierprik om de stuw heen kunnen zwemmen. Er is op dat gebied al veel gebeurd, maar er moet ook nog veel gedaan worden.’
Op de Nationale Visroutekaart ziet u hoe we in Nederland werken aan het realiseren van visroutes; waar hebben we vismigratievoorzieningen aangelegd? En waar zijn we dat nog van plan?
Uniek onderzoek naar de glasaal
Om te achterhalen hoe en waar (aanvullende) maatregelen nodig zijn om de visintrek van (kleine) vissen te ondersteunen, doen we onderzoek. Zo wordt er op dit moment gekeken naar de reis van de glasaal (paling) van zee naar polder. Het aantal palingen is de afgelopen jaren achteruit gegaan. En één van de oorzaken is het niet kunnen passeren van sluizen of gemalen.
Aniel Balla, senior adviseur Water bij Rijkswaterstaat en projectleider van het onderzoek naar visintrek in de monding van de Rijn en Maas vertelt: ‘Dit onderzoek is uniek omdat we samen met andere waterbeheerders bij veel gemalen en sluizen de doortrek monitoren.'
'In het kader van het onderzoek hebben we op 5 april 2022 de eerste glasalen (jonge palingen) uitgezet bij de monding van de Nieuwe Waterweg. En sindsdien zijn er meer glasalen uitgezet, in totaal zo’n 20.000. Met het onderzoek krijgen we meer inzicht in naar welke gemalen en sluizen de vissen gaan en in welke mate zij deze weten te passeren.’
Een balansuitdaging
De uitdaging is hoe we vismigratie in balans brengen en houden met andere belangen.
Marjoke licht toe: ‘Neem bijvoorbeeld de waterkrachtcentrales die worden aangelegd als duurzame energiebron. Die hebben een negatief effect op stroomafwaartse vismigratie. Vooral volwassen palingen, die voor de voortplanting naar zee willen trekken, ondervinden daar veel hinder van.'
'Ik heb er alle vertrouwen in dat we als waterbeheerders samen de meeste winst kunnen en gaan behalen voor de trekkende vissen.’
'Ook kan de scheepvaart een negatief effect hebben op trekkende vissen. Vooral als de waterstand vanwege droogte zakt kunnen vissen beschadigd worden door scheepsschroeven. We kijken wat we in deze situaties kunnen doen om vismigratie (beter) mogelijk te maken. Soms is daarvoor meer onderzoek nodig.'
'Al met al is er op het gebied van vismigratie nog veel te doen. Maar ik heb er alle vertrouwen in dat we als waterbeheerders samen de meeste winst kunnen en gaan behalen voor de trekkende vissen.’
Meer weten?
Benieuwd naar het onderzoek in de Rijn en Maas? Lees dan het nieuwsbericht over het onderzoek naar de visintrek in de Rijn-Maasmonding. Meer informatie en een overzicht van activiteiten op Wereldvismigratiedag vindt u op de website van Blije Vis. Of meer weten over Rijkswaterstaat en vismigratie in het algemeen? Neem dan een kijkje op de pagina Ruim baan voor vis.