Marktdag 2021: leren van samen werken aan de transitie

De Marktdag op 6 oktober 2021 vormde de afsluiting van een week met verdiepende online werksessies over voorspelbaar onderhoud, transitie in de scheepvaart, de tweefasenaanpak, Vervanging en Renovatie en hoogwaterbescherming. Met als verbindend thema de samenwerking bij de transitie naar een vitale infrasector. ‘Samenwerken is makkelijker als je vanaf dag 1 met elkaar optrekt’, aldus Michèle Blom. ‘Alleen samen kunnen we de grote opgaven waar we voor staan, realiseren’, vult Jean Luc Beguin, chief procurement officer (CPO) van Rijkswaterstaat, aan. ‘Marktpartijen moeten ook mee, anders gaan zij én wij het niet redden.’

Handtekeningen gezet

Een van de grote samenwerkingsprojecten van Rijkswaterstaat is het programma ‘Op weg naar een vitale infrasector’. Rijkswaterstaat, marktpartijen en andere betrokkenen werken daarin aan 23 concrete maatregelen. Ondanks dat samenwerken het afgelopen jaar door corona soms een hele uitdaging was, is er heel veel gebeurd, ziet Blom. ‘Ik wil daarom een groot compliment maken aan alle betrokkenen. Er zijn echt veel zaken in gang gezet. Neem de tweefasencontracten en nieuwe inrichting van de beheer- en onderhoudscontracten. Onder de eerste nieuwe contracten staan inmiddels de handtekeningen. Dat hebben Rijkswaterstaat, marktpartijen en alle andere betrokkenen mooi voor elkaar gekregen.’

Enthousiast over tweefasenaanpak

Beguin vertelt over de stappen die afgelopen jaar zijn gezet in de ontwikkeling van tweefasencontracten. ‘In eerste instantie was er wrijving: hoe kun je nu een project op de markt brengen zonder de exacte prijs te kennen? We hebben daar uitgebreid met de markt over gesproken en je ziet nu dat mensen enthousiast worden.’

‘Marktpartijen beginnen hierop te anticiperen’, vult Blom aan. ‘Zij denken tot op hoog niveau na hoe ze dit moeten aanpakken. Welke kwaliteiten zijn nodig in de tenderteams? Welke vorm kunnen contracten krijgen?’

‘We leren nu samen van de lopende trajecten. Pas daarna past Rijkswaterstaat de nieuwe contracten breder toe’, besluit Beguin.

Samenwerken in dynamische ecosystemen

In haar keynote gaat Annemieke Roobeek, hoogleraar strategie en transformatiemanagement aan Nyenrode Business Universiteit, in op een nieuwe manier van samenwerken. ‘Voor de aanpak van grote opgaven voldoet de hiërarchische manier van werken niet. Er is juist behoefte aan horizontaal samenwerken in dynamische ecosystemen. Niet meer denken dat je alle risico’s van tevoren in contracten dicht kunt timmeren, maar juist in een iteratief proces, vanuit voortschrijdend inzicht werken. Randvoorwaarden daarvoor zijn een gezamenlijk doel, een purpose, en een nieuw leiderschap. De ego’s blijven buiten de deur. De nieuwe leider moet empathisch zijn, uitnodigen tot innovatie en helder en eenduidig communiceren.’ Roobeek besluit haar keynote met een vraag aan het panel en de deelnemers thuis: ‘De samenwerkingsopgave, ben jij er klaar voor? Doe je mee?’

Ego is uit, samenwerking is in

In de aansluitende paneldiscussie gaan de aanwezigen verder in op de keynote. Job Dura, voorzitter raad van bestuur van de Dura Vermeer Groep: ‘Ego is uit, samenwerking is in. Je moet als leider het beste uit je mensen halen. Dat geldt ook voor grotere samenwerkingen. Geef mensen verantwoordelijkheid en laat ze vanuit hun kennis bijdragen aan het proces. Samenwerking is gebaseerd op vertrouwen en dat moet groeien.’

Gert Kroon, CEO van Arcadis, vult aan: ‘Het gaat niet meer alleen om kennis die je zelf in huis hebt. Wat echt belangrijk is: heb je het organiserend vermogen om partijen aan elkaar te koppelen en samen de benodigde kennis te ontsluiten?’

Strategie van de kleine stapjes

Hoe nu verder? ‘We pakken de transitie naar een vitale infrasector gezamenlijk aan’, vertelt Blom. ‘Een jaar geleden hebben Rijkswaterstaat, marktpartijen en stakeholders een gemeenschappelijk doel opgesteld. Dat doel hebben we telkens goed voor ogen gehouden. Ook als het even wat minder lekker liep. We hebben veel aan tafel gezeten, maar uiteindelijk dus ook al resultaten geboekt. Ik noem dat ook wel de strategie van de kleine stapjes. Sommige mensen vinden dat ingewikkeld, want het is niet groots en meeslepend. Maar we hebben zo wel problemen opgelost vanuit de gezamenlijke uitgangspunten. Daardoor ontstaat vertrouwen, waar we samen op voortbouwen.’ Blom sluit af met een appel op de deelnemers: ‘Blijf niet stilzitten. Zet ego’s opzij, bepaal het gezamenlijke doel en doe mee.’

Meer over de Marktdag 2021

Meer weten over de Marktdag 2021? Kijk dan het afsluitende webinar terug.

Werksessies Rijkswaterstaat Marktdag 2021

Voorafgaand aan het webinar van 6 oktober was er van 27 september tot en met 1 oktober 2021 dagelijks een werksessie voor genodigden. Deelnemers aan de werksessies bogen zich over voorspelbaar onderhoud, transitie in de scheepvaart, de tweefasenaanpak, de VenR-opgave en samenwerking in hoogwaterbescherming. Ook in de werksessies stond de gemeenschappelijke opgave en gezamenlijke aanpak daarvan centraal. Meer weten over de werksessies? We hebben korte video’s gemaakt, waarin deelnemers op de werksessie reflecteren.

Oplossingen voor de krappe arbeidsmarkt

Het panel bespreekt ook de krapte op de arbeidsmarkt. Job Dura: ‘We moeten over bedrijfstakken heen samenwerken. In welke sectoren gaat het minder goed en kunnen die mensen bij ons aan de slag? Maar ook: welke onderdelen van een project kun je samen doen? Hebben bedrijven ieder een eigen projectmanager nodig op hetzelfde project?’

Gert Kroon ziet een dubbele investering. ‘Ook al zetten we iedereen aan het werk die we kunnen vinden, dan nog redden we het niet. We moeten investeren in mensen én in automatisering.’

Rijkswaterstaat en marktpartijen kunnen nog veel meer samenwerken als het gaat om het vinden en opleiden van bekwame mensen, ook onder groepen met een afstand tot de arbeidsmarkt. De Groeituin Social Return waarin Rijkswaterstaat en partners samenwerken, laat daarbij inspirerende voorbeelden zien.