A15

Aanpak Botlekbrug

De Botlekbrug in de A15, een van de grootste hefbruggen in Europa, is voor de havens en de Maasvlakte een belangrijke schakel voor weg-, spoor- en scheepvaartverkeer. Daarnaast ligt de brug in een regio die belangrijk is voor onze economie.

Omdat elke storing er één te veel is, is er sinds de openstelling van de brug in 2015 hard gewerkt om storingen te voorkomen en het aantal storingen terug te brengen. Er zijn verschillende maatregelen getroffen. Tot op de dag van vandaag monitoren en verbeteren we continu de werking van de brug, voeren we maandelijks (preventief) onderhoud uit vervangen we, als dat nodig is, (preventief) onderdelen.

Kans op storing

Helemaal storingsvrij zal de brug nooit zijn. Een beweegbare brug blijft een machine die kan haperen. Zeker bij intensief gebruik. De Botlekbrug gaat zo’n 6.000 keer per jaar open. Per keer en per hefdeel gaat een dek met een gewicht van 5.000 ton in zo’n 2 minuten omhoog en omlaag.

We optimaliseren de verbinding voor het goederenspoor en de (brom)fietsers, we verbeteren de werking van de brug en voeren iedere maand onderhoud uit terwijl de brug gewoon in gebruik is voor het wegverkeer en de scheepvaart. De werkzaamheden die nu nog gedaan worden, zorgen voor meer storingen dan je van een beweegbare brug kan en mag verwachten. We werken er hard aan om ook deze storingen op te lossen.

Niet iedere brugopening is een storing

Doordat de brug nu 14 m hoog is, is het aantal brugopeningen, ten opzichte van de oude situatie, gedaald van 50 naar 20 per dag. Meer schepen kunnen de brug passeren zonder dat de brug telkens open moet.

Voor grote (zee)schepen moet de brug wel open. Grote (zee)schepen zijn afhankelijk van de waterstand om de brug veilig te kunnen passeren. En omdat ze niet kunnen afremmen en niet bij de brug voor anker kunnen gaan, hebben de schepen voorrang op het wegverkeer. Ook in de spits.

Soms blijven de slagbomen tussen 2 brugopeningen dicht. De brugwachter kiest hiervoor als de tijd tussen 2 brugopeningen minder dan 5 minuten zou worden. De tijd is dan te kort om het verkeer (ook (brom)fietsers of voetgangers) op tijd en veilig de brug over te laten, omdat deze niet vrij is van verkeer. Het risico op een aanvaring van de brug is dan te groot. De brug moet op tijd open zijn om aanvaringen te voorkomen. Meer weten? Bekijk onderstaande video. 

(Beeldtitel: O, zit dat zo! Een animatie. Om zes uur 's avonds staan auto's stil voor een brug die opengaat. Voice-over:) LEVENDIGE MUZIEK EEN BELSIGNAAL VOICE-OVER: Ja, en nu hoor ik jou denken maar er komt toch helemaal geen schip aan? Nou, jawel, hoor. Kijk maar. (Een schip nadert.) Kijk, dit schip is zo groot dat het niet zomaar kan stoppen. Het vaart daarom tegen de stroom in. Het tij is goed, dus het schip moet nu de brug passeren. Anders kan het zomaar twaalf uur duren tot het tij gunstig is. Want als de brug halverwege blijft steken moet het schip tijd hebben om een aanvaring te voorkomen. Het heeft daarom voorrang op het wegverkeer, zelfs in de spits. Dat betekent dat we moeten wachten. Maar dat scheelt wel een hoop vrachtwagens. Dit schip kan namelijk zo'n duizend containers vervoeren. En dat is niet niks. (De kapitein knipoogt. Het Nederlandse wapenschild met daarnaast: Rijkswaterstaat. Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Het beeld wordt geel met wit. Beeldtekst: Een productie van Rijkswaterstaat. Copyright 2019.)

Aanpak storingen Botlekbrug

Naast het monitoren van de werking van de brug, het functioneren van de installaties en systemen en het (preventief) onderhoud, stonden 24/7 monteurs klaar en hebben we bijvoorbeeld in 2018 uit voorzorg alle 64 omloopwielen vervangen. Andere maatregelen zijn (geweest):

  • aanpassingen in de afhandeling van storingen en uitvoeren van onderhoudswerkzaamheden
  • aanpassingen in de procedures voor het bedienen van de brug
  • afspraken over aanrijdtijden monteurs
  • aanpassingen aan de slagbomen
  • verbeteringen in de datacommunicatieverbinding met de verkeerscentrale
  • verbeteringen/ombouwen/aanpassen van de grendels.

Als er een storing optreedt, dan gaat dat vaak om grendelstoringen. Het aansluiten en vergrendelen van het bewegende deel van de brug op het vaste deel van de brug luistert heel nauw en is millimeterwerk, zeker bij de spoorverbinding. Er is in het verleden een optimalisatie van grendels geweest.

Hierna daalde het aantal grendelstoringen. De aannemer heeft ook het onderhoud van de grendels geïntensiveerd. Dit houdt in dat de slijtagegevoelige onderdelen sneller worden gewisseld.

Aanrijdingen slagbomen

Geregeld is er ook hinder voor het verkeer door het eraf rijden van slagbomen. Sinds de openstelling van de brug is dit al meer dan 80 keer gebeurd. Om de oorzaak van het aanrijden van de slagbomen te achterhalen, hebben we als eerste gekeken of de procedure voor het openen van de brug, en dus het sluiten van de slagbomen, juist gevolgd is. Daar hebben we geen afwijkingen geconstateerd.

Bij de 'aanrijdingen' is het sluiten van de slagbomen volgens de vooraf vastgestelde standaardprocedure gegaan, met een voorwaarschuwingssysteem. Er zijn voldoende signalen en er is voldoende tijd om rekening te houden met een brugopening. En dus om op tijd te kunnen stoppen. Dit neemt niet weg dat we niet stoppen met het zoeken naar een verklaring waarom de slagbomen worden 'aangereden'.

Op het moment dat de slagbomen 'aangereden' zijn, is er geen bediening van de brug meer mogelijk. De slagbomen kunnen niet meer omhoog of omlaag en het verkeer kan niet meer over de brug. Dit zorgt ervoor dat er files ontstaan. Het vervangen van de slagbomen zorgt natuurlijk voor hinder voor het wegverkeer en de scheepvaart. We doen er alles aan om de brug zo snel mogelijk beschikbaar te hebben voor het weg- en scheepvaartverkeer. De aannemer heeft een aantal slagbomen als reserve achter de hand en er zijn afspraken gemaakt over de aanrijdtijden van de monteurs.

Storingsvrije brug is niet mogelijk

Ondanks alle maatregelen en het preventieve onderhoud is een storingsvrije brug niet mogelijk. Iedere beweegbare brug blijft ‘een machine’ waarbij technische storingen of een technisch defect nooit helemaal te voorkomen zijn. Dat geldt dus ook voor de Botlekbrug.

We doen er natuurlijk alles aan om storingen te voorkomen. En als er sprake is van een storing of defect, zorgen we ervoor dat we die zo snel mogelijk verhelpen. Zo blijft de overlast voor de gebruikers tot een minimum beperkt.

De enorme afmetingen en het gewicht, de complexiteit van de aanwezige techniek, de combinatie van spoor- en wegverkeer, het groot aantal keren dat de brug per dag opengaat en de hoge snelheid waarmee de brugdekken op en neer gaan, maken dat de Botlekbrug niet alleen uniek, maar helaas ook storingsgevoelig is. Wat een normaal aantal storingen voor een brug is, is niet aan te geven. Wat een toelaatbaar aantal storingen is, is afhankelijk van de brug zelf. Daarom is er niet 1 norm vast te stellen.

Lees meer over de spoor- en langzaamverkeerverbinding

Storingscijfers

De Botlekbrug gaat gemiddeld 6.000 keer per jaar open.

201720182019202020212022tot juli 2023
Totaal aantal storingen34192315374411
Hinder voor wegverkeer161318122542
Hinder voor scheepvaart3319161424111
Hinder voor spoorverkeern.v.t.n.v.t.n.v.t.n.v.t.72911

Beschikbaarheid brug

De tijd dat de brug beschikbaar is voor het wegverkeer varieert per jaar. Dit hangt af van hoeveel schepen moeten passeren om naar de havens of zee te gaan. Ook hangt het af van het onderhoud aan de brug en het aantal storingen. De beschikbaarheid voor het wegverkeer ligt gemiddeld rond de 85%. Als de brug niet beschikbaar is, dan is dat vanwege:

  • reguliere brugopeningen (12% van de tijd)
  • gepland onderhoud (2% van de tijd)
  • storingen (0,2% van de tijd)

De beschikbaarheid voor het scheepvaartverkeer ligt gemiddeld rond 97% van de tijd. Als de brug niet beschikbaar is, is dat vanwege onderhoud (zo’n 2%) en vanwege storingen.

Niet elke storing betekent hinder

Een storing wil overigens niet zeggen dat er ook altijd een afsluiting is voor het wegverkeer of een stremming voor het scheepvaartverkeer. Als de brug bijvoorbeeld door een storing niet open kan, merkt het wegverkeer hier niets van.

En als er zich tijdens zo'n storing geen hoge scheepvaart aandient, merkt ook de scheepvaart niets van deze storing. Uiteraard versturen we bij iedere storing een sms. Achteraf weten we pas of de storing van korte duur was en of er feitelijk hinder was.

Grendels en omloopwielen

De storingen aan de grendels is met voorrang opgepakt, omdat die in het begin de oorzaak waren van veel van de storingen. A-Lanes A15 (de aannemer) heeft een monitoringsplan opgesteld en ingevoerd om de grendels met een hogere regelmaat te controleren en/of bij te stellen.

Ook is het nu mogelijk om werkzaamheden aan een grendel uit te voeren, zonder dat dit invloed heeft op het reguliere brugproces. Het grendelontwerp is herzien en de grendels zijn inmiddels allemaal aangepast. Ondanks deze aanpassingen blijven de grendels storingen veroorzaken. De grendels worden vervangen. Wanneer dit is, is nog niet bekend.

Vervanging omloopwielen

Met de omloopwielen zelf, die in 2018 vervangen zijn, was niets mis. En ze waren en zijn ook niet de oorzaak van de storingen. Dat alle 64 omloopwielen toch vervangen zijn, had te maken met de constatering in 2017 dat de lagers niet naar behoren functioneerden. Dit zou in de toekomst tot ernstige, langdurige storingen kunnen leiden.

In 2018 is besloten om alle 64 omloopwielen inclusief lagers te vervangen. A-Lanes A15 is hiermee in april 2018 gestart. De laatste 4 omloopwielen zijn in het weekend van 13 oktober 2018 vervangen.

Onbedoelde interne belastingen

Bij het oorspronkelijke ontwerp is gekozen voor lagers met een relatief kleine diameter. Per omloopwiel zitten 2 van deze lagers naast elkaar. Achteraf blijkt dat dit kan leiden tot onbedoelde interne belastingen. Door de zware belastingen tijdens het heffen van de brug heeft dat gezorgd voor onverwachte slijtage aan lagers.

Er is nu voor gekozen om per omloopwiel 1 lager toe te passen met een grotere diameter, om zo voldoende draagkracht te hebben. Dit past niet in de oorspronkelijke wielen. Daarom zijn de rode omloopwielen in 2018 vervangen.

Permanente draagkracht

De omloopwielen zitten bovenin de heftorens van de brug, op ongeveer 50 m hoogte. Een omloopwiel met lager weegt ongeveer 16 ton. Over de omloopwielen lopen de balanskabels die de verbinding vormen tussen het beweegbare gedeelte van de brug en de beide contragewichten. Dit betekent dat de omloopwielen permanent het volledige gewicht van de beweegbare brugdelen en contragewichten (circa 10.000 ton per doorvaartopening) moeten dragen.

Het omloopwiel wordt van 50 m hoogte op de dieplader getakeld die klaar staat. De dieplader met het oude omloopwiel rijdt weg. De dieplader met het nieuwe omloopwiel komt achteruit aanrijden. De dieplader met het nieuwe wiel is in positie. Het wiel wordt aan de kabels van de hijskraan bevestigd. Het wiel wordt klaargemaakt voor plaatsing in de brughefinstallatie. Het nieuwe omloopwiel wordt 50 meter omhoog getakelden in de behuizing boven op de heftoren gemanoeuvreerd. De werkzaamheden zijn afgerond, de brug is weer open voor verkeer.

Sms 'BBRUG AAN' naar 3669

Communicatie

De hinder die ontstaat bij storingen beperken we zoveel mogelijk door zo snel mogelijk de weggebruikers te informeren. We doen dit door:

  • direct omleidingen in te zetten
  • te zorgen voor een goede communicatie naar de (vaar)weggebruikers, via een gratis sms-service, X (voorheen Twitter) en berichtgeving via verschillende media

In de toekomst krijgen weggebruikers via hun navigatiesysteem up-to-date informatie over verwachte brugopeningen en eventueel optredende storingen. Hier werken we hard aan.

Scheepvaartverkeer wordt bij storingen geïnformeerd door een Bericht aan de Scheepvaart en marifoon.

Sms-service

Bij storingen van de Botlekbrug met effect op het wegverkeer brengen we u direct op de hoogte via onze gratis sms-service. Meld u aan door BBRUG AAN te sms'en naar 3669.

Het kan zijn dat u geen gebruik kunt maken van servicenummers, omdat deze voor uw mobiele telefoon geblokkeerd zijn. Wij kunnen hier helaas niets aan doen. We adviseren u om ons op Twitter te volgen, daar worden de afsluitingen en stremmingen ook aangegeven.

Door BBRUG STOP te sms’en naar 3669 stopt de sms-service.

Over de brug

De Botlekbrug voor zowel spoor- als wegverkeer ligt over de Oude Maas, een belangrijke hoofdvaarweg met druk scheepvaartverkeer. De brug is sinds november 2015 in gebruik voor verkeer in beide richtingen. De brug vervangt de oude Botlekbrug, die inmiddels gesloopt is.

Doordat de doorvaarthoogte van de nieuwe brug 6 m hoger is dan de doorvaarthoogte van de oude Botlekbrug, hoeft de brug minder vaak open (per dag gemiddeld 30 keer minder). De brug heeft 2 rijbanen met in plaats van 1 rijstrook 2 rijstroken per richting voor wegverkeer. Daarnaast is er op de brug ook een goederenspoorlijn en een aparte verbinding voor (brom)fietsers en voetgangers.

Feiten:

  • De nieuwe Botlekbrug is een van de grootste hefbruggen in Europa. Een dubbele hefbrug met een totale lengte van 1.200 m, met 2 hefdelen van 5.000 ton per hefdeel.
  • De hefdelen worden in balans gehouden door 4 contragewichten (2 per hefdeel) met elk een gewicht van 2.500 ton. Hierdoor is het mogelijk een brugdeel te heffen en te laten dalen in 2 ongeveer minuten. Dat is voor zo’n grote brug uniek.
  • Een reguliere brugopening, vanaf het sluiten tot het openen van de afsluit, duurt gemiddeld 11 minuten, maar is afhankelijk van het aantal schepen dat de brug moet passeren. Voor (brom)fietsers gaan de slagbomen eerder dicht, omdat zij langer de tijd nodig hebben om de brug over te steken. Daarnaast willen we er zeker van zijn dat de brug vrij is van verkeer voordat deze opengaat voor de scheepvaart.
  • De brug gaat gemiddeld 20 keer per dag open. Dat is ongeveer 1 keer per 1,5 uur. De oude Botlekbrug ging 50 keer per dag open.
  • De doorvaarthoogte van de brug is 14 m NAP als deze dicht is en ruim 45 m NAP als deze open is.
  • Er zijn gemiddeld 6.000 brugopeningen per jaar en gemiddeld 20 per dag.

De doorvaarthoogte van de nieuwe brug is 14 m als deze dicht is

Nu de oude Botlekbrug met 2 hefdelen beschikbaar is, kunnen schepen de brug van 2 kanten tegelijk passeren (iedere vaarrichting door een hefdeel). Op deze wijze draagt de nieuwe Botlekbrug bij aan een betere doorstroming op zowel weg als water.