Vierseizoenenverblijf voor vleermuizen
Langzaam maar zeker verrijst er in opdracht van Rijkswaterstaat een bijzonder gebouw in de omgeving van Spijk: een heus vleermuizenhotel. Wim van den Heuvel, bouwkundige met een groot hart voor natuur en de preservatie van diersoorten, vertelt over de bijzondere verblijfplaats voor deze bijzondere dieren, die hij samen met zijn team realiseert.
‘Vleermuizen wonen in allerlei gaten en kieren die wij als mensen aanbieden, een bekend voorbeeld zijn spouwmuren, de ruimtes tussen de buiten- en binnenmuur van een woning. Sommige gebouwen in het gebied moeten plaatsmaken bij de aanleg van de overnachtingshaven. Sowieso verdween en verdwijnt, bijvoorbeeld door verbetering van de isolatie van huizen, een deel van de natuurlijke habitat van vleermuizen. Met het vleermuishotel dat we in Spijk realiseren, compenseren we dit voor een deel.’
Luciferdoosje
Als het vleermuizenhotel een naam zou hebben, zou het waarschijnlijk Four Seasons zijn. ‘Vleermuizen hebben verschillende verblijfplaatsen, in elk jaargetijde hebben ze een andere voorkeur. Wij imiteren al die verblijfsplaatsen in 1 toren. Een vleermuis kan als het ware kiezen uit verschillende hotelkamers. Een woonhuis heeft ook 4 verschillende gevels en een vleermuis verplaatst zich elk seizoen naar een kant die hem het best bevalt. We bouwen dit soort hotels ook op plekken, tussen een rij bomen in dit geval, en passen elementen toe waar de dieren graag gebruik van maken, met veel gaten en kieren. Dat is overigens geen raketwetenschap, ze zitten graag in en achter nauwe ruimtes: onder dakpannen, bij schoorstenen of zoals vroeger achter de luiken van ramen. Veel hebben ze ook niet nodig: een gemiddelde vleermuis past in een luciferdoosje.’
Van kruipruimte tot zolder
Hoewel de vleermuizen in een luciferdoosjes passen, is het hotel een gebouw van formaat. ‘De toren is 6 m hoog met een oppervlakte van 2 bij 2 m. Het hotel gaat 1 m de grond in. In dit ondergrondse deel zit een kruipruimte. Er zit ook een dak van duurzaam gestoomd vurenhout met een zolder op. Die zolder is interessant voor de grootoorvleermuis, die hangt graag aan ruwe balken. Verder verwachten we dat vooral gewone dwergvleermuizen, watervleermuizen en hopelijk meervleermuizen het hotel weten te vinden. De hele bouw duurt een week of 8 á 10. Eind maart 2021 zijn we klaar.’
Kruiwagen vol insecten
Mensen kunnen ook zelf een bijdrage leveren aan de instandhouding van de vleermuizenpopulatie in Nederland, vertelt Wim van den Heuvel. ‘Het (na)isoleren van woningen is natuurlijk belangrijk. Maar mensen denken daarbij vaak niet aan vleermuizen.’ Dat betekent niet dat mensen meteen een metershoog hotel in hun tuin hoeven te plaatsen. ‘Het kan een klein kastje aan de gevel zijn, de dieren zijn zoals gezegd klein en dol op kleine ruimtes. Daarbij: 1 vleermuis eet jaarlijks een kruiwagen vol insecten. Persoonlijk heb ik liever een vleermuis dan een kruiwagen insecten en ik denk dat dit voor veel mensen geldt.’